NIESPRAWNOŚĆ RUCHOWA - UPADKI I ZABURZENIA CHODU

Zaburzenia chodu

• w uszkodzeniach narządu ruchu /choroby stawów, zniekształcenia stóp/,

• uszkodzeniach układu nerwowego,

Cechy wieku podeszłego

• większa zależność wzrokowa,

• mniejsza zdolność wykorzystywania informacji sensorycznych,

• mniejsza podzielność uwagi – skupianie się na jednej czynności „ nie mów kiedy idziesz”

Adaptacja chodu w wieku starszym obejmuje:

• zmniejszenie szybkości chodu,

• skrócenie kroku,

• zmniejszenie częstotliwości kroków,

• częste gubienie kroku,

• chód na szerszej podstawie (zwiększenie szerokości kroku),

• większe zróżnicowanie (zmienność) długości, szerokości i czasu trwania kroku,

• brak unoszenia stóp nad podłogą,

• ugięcie kolan celem wyrównania,

• zaburzenie koordynacji pomiędzy kończynami górnymi a dolnymi,

• chód starczy zwany ostrożnym / tzw. apraksja chodu/ jest efektem zmian w obrębie kory czołowej,

• do oceny chodu i równowagi - test TINETTI - poniżej 19 pkt. ryzyko wielokrotnych upadków,

Przyczyny upadków

• zewnętrzne,

• wewnętrzne,

Przyczyny wewnętrzne - stany chorobowe ostre i przewlekłe,

• choroby ośrodkowego układu nerwowego

udar mózgowy i stan poudarowy, zespoły otępienne, niewydolność tętnic szyjnych i kręgowych,

ch. Parkinsona,

• ch. układu sercowo – naczyniowego

hipotonia ortostatyczna, omdlenia neurogenne, zab. rytmu serca, niedokrwienie m. sercowego/

• Ch. narządu ruchu

deformacje kręgosłupa, zwyrodnienia stawów, zniekształcenia stóp,

• ch. narządu zmysłów

jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki,

• ch. układu moczowego

nietrzymanie moczu, stany z nykturią,

• zespoły metaboliczne hipoglikemia, niedobory pokarmowe zaburzenia wodno – elektrolitowe,

• Przyczyny ZEWNĘTRZNE – ŚRODOWISKOWE

• nieprzymocowane chodniki, dywany,

• lakierowanie i śliskie podłogi,

• strome, uszkodzone schody,

• wystające progi,

• niedostateczne lub nadmierne oświetlenie,

• niestabilne meble, bez oparć,

• brak uchwytów w łazienkach, wanny,

• zbyt niski sedes,

• zła korekta zaburzeń wzroku,

• niedostosowane buty,

• nierówne nawierzchnie ulic,

• wysokie krawężniki,

• zmiana miejsca pobytu, hospitalizacja,

NASTĘPSTWA UPADKÓW

• złamania, rany, krwiaki i skręcenia, sińce, otarcia,

• zespół poupadkowy – stopniowe ograniczanie samodzielności i wzrost kosztów opieki,

• wzrost śmiertelności,

DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE

• dostosowanie miejsca zamieszkania do osoby starszej,

• unikanie nagłych zwrotów i odchylania głowy,

• poruszanie się za pomocą sprzętu ortopedycznego,

• stałe noszenie właściwie dobranych okularów,

• dobranie obuwia stabilizujacego staw skokowy z antypoślizgową podeszwą,

• noszenie ubrań łatwych do nakładania i nie krępujących ruchu,

• unikanie nadmiernych obciążeń,

• zapobieganie hipotonii ortostatycznej – wolna zmiana pozycji po dłuższym leżeniu, siedzeniu,

• aktywne uczestnictwo w programie rehabilitacyjnym,

• przestrzeganie zaleceń lekarza/ /leki, dieta, aktywność/,

• ostrożność przy przyjmowaniu leków bez recepty,

• unikanie nagłych i zbyt wielu jednoczesnych zmian.