Skrzywienia kręgosłupa

Kręgosłup człowieka nie jest prosty, a posiada wężowate wygięcia przybierając kształt podwójnej litery "S".

Występują dwa rodzaje fizjologicznych krzywizn:

• Krzywizny w części pośrodkowej - odpowiadają konkretnym odcinkom kręgosłupa. Te występujące w części lędźwiowej i szyjnej skierowane są wypukłą stroną do przodu - LORDOZA, natomiast krzywizny piersiowe i krzyżowe - do tyłu KIFOZA.

• Jeżeli kifoza znajduje się w odcinku szyjnym lub lędźwiowym kręgosłupa, albo gdy wielkość wygięcia przekracza normy staje się ona krzywizną patologiczną. To samo w przypadku lordozy - staje się patologiczna gdy jest umiejscowiona w odcinku piersiowym lub krzyżowym, bądź gdy wygięcie nie mieści się w normach.

W takiej sytuacji najczęściej mamy do czynienia z wadami postawy takimi jak:

• plecy płaskie (zmniejszenie fizjologicznych przednio - tylnych krzywizn),

• plecy okrągłe (pogłębienie kifozy piersiowej),

• plecy wklęsłe( zwiększenie lordozy lędźwiowej).

Ponadto wyróżniamy skrzywienia typowo patologiczne:

• -Krzywizny w części czołowej - skrzywienia boczne (skolioses) zwane SKOLIOZĄ - trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa.

Boczne skrzywienia kręgosłupa występują u 1 -3 % populacji, są najcięższym rodzajem wad postawy, tworzą zespół zniekształceń kręgosłupa i związanych z nimi poszczególnych części narządu ruchu, klatki piersiowej i narządów wewnętrznych. Niestety w większości przypadków nie jest znana przyczyna powstawania skoliozy.

Skrzywienia boczne kręgosłupa dzielimy na:

• Skrzywienia funkcjonalne - występują początkowo tylko w pozycji czołowej, są wtórne do przyczyny, która je wywołała np nierówna długość kończyn dolnych, przykurcz stawów biodrowych lub odruch bólowy. Skrzywienia tego typu ulegają wyrównaniu po wyeliminowaniu czynnika wywołującego

• Skrzywienia strukturalne - wielopłaszczyznowe boczne skrzywienia kręgosłupa, które są zmianami utrwalonymi, rzeczywistymi skrzywieniami kręgosłupa. Powstają samoistnie bez uprzedniej wady fizycznej.

Skolioza może znacznie ograniczać wydolność fizyczną osoby chorej, może powodować zwyrodnienia i zaburzenia neurologiczne a także deformację klatki piersiowej czego konsekwencją może być nacisk na narządy wewnętrzne - płuca i serce - skutkujący niewydolnością krążenia i oddychania.

Trudności występujące u osób ze skrzywieniem kręgosłupa

Fizyczne:

• Ograniczenie ruchów

• Problemy z wykonywaniem sportów

• Szybkie męczenie się

• Problemy z chodzeniem ( w przypadku zaawansowanej skoliozy b. duże)

• Spadek kondycji, omdlenia przy większym wysiłku fizycznym

• Trudności z oddychaniem

• Częsty ból głowy, krzyża

• Ryzyko wystąpienia dolegliwości bólowych na skutek konieczności przebywania zbyt długo w jednej pozycji (np. podczas wielogodzinnych zajęć )

• Problemy podczas wykonywanie czynności manualnych, wymagających precyzji ( np.pisanie)

W kontaktach społecznych:

• Trudności w nawiązywaniu kontaktów

• Unikanie kontaktów społecznych

• Częste wycofanie z życia społecznego

Literatura:

• A. Bochenek, M. Reicher „ Anatomia człowieka - tom I " Wydwnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999

• Ireneusz M. Kowalski, Lucyna Hurło „ Zaburzenia postawy ciała w wieku rozwojowym" Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego, Olsztyn 2001

Przykładowy IPET

• Mira – nieutrwalona kifoza. Dziecko urodzone w 7 miesiącu ciąży.

• Gorset Thera Togos

• Nosi gorset THERA TOGOS . Gorset taki można nosić max. 16 h dziennie. Kombinezon to system do zewnętrznej stymulacji mięśni, stosowane w rehabilitacji zaburzeń neuromotorycznych, posturalnych (bóle mięśni) i sensorycznych. Mira gorset nosi na plecach, brzuchu i udach.

W przypadku Miry pomaga on utrzymać prawidłową postawę ciała.

Thera Togs są zrobione ze specjalnego, materiału gdzie na spodzie jest gąbkowa warstwa, która naciska na skórę i leżące pod nią tkanki miękkie oraz z warstwą zewnętrzną, do której przyczepia się elastyczny system pasków, takie „zewnętrzne mięśnie”. Materiał jest wygodny i oddychający i można go nosić pod ubraniem.

Jakimi metodami pracować z takim dzieckiem?

• Metody pracy:

• Podające

• Problemowe

• Waloryzacyjno – eksponujące

• Praktycznego działania

• Stosowanie w bezpośredniej pracy z dziećmi elementów:

• „Wspomagania rozwoju umysłowego dzieci trzyletnich i starszych wolniej rozwijających się” E.Gruszczyk- Kolczyńskiej, E.Zielińskiej,

• Muzykoterapii,

• "Metody Dobrego Startu" M. Bogdanowicz,

• "Metody Ruchu Rozwijającego" W. Sherborne

• Programu edukacyjnego „Klucz do uczenia się”,

• Baśnioterapii,

• Pedagogiki zabawy.

• Metoda J. Carra – złożone czynności samoobsługowe rozdzielać na proste.

• Wskazana też jest rehabilitacja, niestety jednak w przedszkolu nie jest ona prowadzona ze względu na problem ze znalezieniem rehabilitanta, który przyjeżdżał by na 2 h do przedszkola.

Jak pracować takim dzieckiem?

• Stosować szeroko rozumianą indywidualizację metod i form pracy.

• Konsekwencja wychowawcza, wyznaczenie Mirze wyraźnych granic, wdrażanie do ich przestrzegania;

• Przypominanie o czekających dziecko zadaniach, sprawdzanie, czy je wykonuje;

• Budzenie wiary we własne możliwości i umiejętności: wzmocnienia pozytywne; zabawy i ćwiczenia wynikające z zainteresowań Miry ("co lubię", "co potrafię"); udział Miry w zajęciach z elementami baśnioterapii- słuchanie dobranej przez nauczyciela baśni. Udzielanie wsparcia w sytuacjach trudnych;

• Należy uwzględnić ograniczone możliwości motoryczne i wolniejsze tempo pracy. Dziewczynka często też rezygnuje z podejmowanych działań. Trzeba ją często wspierać i motywować. Nie należy też pozbawiać dziecko pomocy ale stopniowo ją ograniczać.

• Jak najczęściej dostrzegać wysiłek i trud dziecka wkładany nawet w proste czynności

• Aktywizować dziecko podczas zajęć.

• Tworzyć sytuacje do pełnienia roli w grupie rówieśniczej. Jak najczęstsze zabawy dzieci w grupie.

• Poznawanie za pomocą zmysłów: zapachów, smaków, faktur.

• Unikać nadopiekuńczości, dodawać odwagi.

• Dobierać łatwiejsze zadania, kiedy dziecko jest w gorszej formie, a zwiększaj stopień trudności zawsze wtedy, kiedy jest szansa, że może je pokonać.

Wskazówki pomocne w prowadzeniu diagnozy

• Wywiad z rodzicem,

• Konsultacje ze specjalistami, logopedą, psychologiem, terapeutą SI

• Poznać specyfikę choroby, jej objawy, sposób leczenia, informacje o przyjmowanych lekach . Przeprowadzić wywiad z rodzicami, poczytać odpowiednią literaturę.

• Konsultacja z innymi nauczycielami

• Uważnie obserwować dziecko w jego codziennych czynnościach