Wykład 2

Ekonomia, jako nauka o racjonalności wyborów.

Czynniki produkcji (wytwórcze):

-praca

-kapitał

-ziemia

-Organizacja (A.Marshall)

-Przedsiębiorczość (J.A. Schumpeter)

Czynniki produkcji (zasoby) możemy podzielić na:

-zasoby naturalne, czyli ziemia oraz wszelkie bogactwa naturalne wody, lasy, itp.

- zasoby ludzkie, czyli ludzie wraz z ich wiedzą i doświadczeniem

-zasoby kapitałowe:

- rzeczowe (budynki, pojazdy, urządzenia)

- finansowe (lokaty, papiery wartościowe)

Kapitał to zasoby służące do pomnażania wartości gospodarczych

Granica możliwości produkcyjnych

Rzadkość Jest odzwierciedleniem relacji potencjalnego zapotrzebowania na dane dobro (czynnik produkcji) do ograniczonych ich ilości

Cecha większości dóbr potrzebnych człowiekowi polegająca na tym, że w danym czasie ilość tych dóbr jest ograniczona w stosunku do potrzeb

Krzywa transformacji (krzywa możliwości produkcyjnych)

Przedstawia w sposób graficzny różne kombinacje ilości dóbr i usług, które mogą być wytworzone, gdy wszystkie dostępne zasoby są w pełni efektywnie wykorzystane, przy zastosowaniu najlepszej technologii

H – nieosiągalny

Krzywa możliwości produkcyjnych w długim okresie

Problem wyboru

Zasoby Potrzeby

Zapotrzebowanie Zdolności wytwórcze

Między kosztem alternatywnym a rzadkością istnieją związki

-zawsze istnieje więcej niż jeden sposób wykorzystania zasobów

-zawsze istnieje konieczność wyboru spośród różnych możliwych sposobów wykorzystania zasobów

-z każdym wyborem związana jest konieczność ponoszenia kosztu utraconych korzyści

Problem wyboru

Alokacja- rozdział środków pomiędzy różne konkurujące ze sobą cele.

Koszt alternatywny (koszt zaniechanych możliwości) – to wartość najlepszej z możliwych korzyści utraconej w wyniku określonego wyboru.

Racjonalność

Ilość racjonalnego gospodarowania jest dokonywanie najbardziej korzystnych (optymalnych) wyborów przy podejmowaniu decyzji w zakresie celów oraz środków i sposobów ich realizacji.

Zasada racjonalnego gospodarowania

Może ona być ujmowana dwojako:

-Jako zasada największego efektu, lub

-Jako zasada najmniejszego nakładu środków

Ekonomiczna efektywność gospodarowania

Spośród różnych wariantów danej decyzji najbardziej efektywny ekonomicznie jest ten, w którym stosunek efektów do nakładów jest najwyższy lub stosunek nakładów do efektów jest najniższy.

Q – efekty

N – nakłady

Racjonalność jest środkiem prowadzącym do celu.

Efektywność ekonomiczna jest celem.

Rachunek ekonomiczny jest narzędziem realizacji zasady racjonalnego gospodarowania.

Rachunek ekonomiczny

Jest to sposób mierzenia nakładów i efektów działalności gospodarczej, który sprzyja podejmowaniu optymalnych decyzji zmierzających do maksymalizacji efektów.

Zasadniczym warunkiem racjonalnego działania jest określenie kryterium wyboru albo inaczej celu tego działania.

Cele ekonomiczne (dochód, płaca, zysk, procent, renta, dywidenda)

Cele nieekonomiczne (sprawiedliwość społeczna, ochrona środowiska naturalnego)

Relacje kapitałowe

Technika produkcji – to funkcjonalne połączenie kapitału ludzkiego i kapitału rzeczowego

Technologia – to funkcjonalne połączenie różnych rzeczowych elementów procesu produkcyjnego

Organizacja produkcji – to funkcjonalne połączenie różnych elementów kapitału ludzkiego

Postęp techniczny

To zmiana techniki (w tym technologii organizacji), która prowadzi do wzrostu efektywności gospodarowania.