Elementy składowe procesu produkcyjnego:
Procesy lub operacje:
1.technologiczne

2.kontrolne

3.transportowe

4,magazynowanie i składowanie

5.konserwacji

6.złozona z powyższych

Operacja – jest to zespół czynności, czyli części określonego procesu produkcyjnego realizowana na jednym stanowisku, przez jednego wykonawcę indywidualnego lub grupowego, przy jednym podmiocie lub zespole podmiotów wykonywanych jednocześnie bez przerw. Operacja jest podstawową, elementarną jednostką procesu produkcyjnego.

Operacja technologiczna – (proces technologiczny) jest główną częścią procesu produkcyjnego i ma miejsce wtedy gdy występuje zmiana kształtu, własności fizycznych lub chemicznych materiału wyjściowego lub półwyrobu.

Zasady racjonalnej organizacji procesu produkcyjnego:
1.zasada proporcjonalności – zaleca podział zadań procesu produkcyjnego między poszczególne komórki organizacji, aby były one względem siebie w odpowiednich proporcjach, zapewniających harmonijne wykonanie planowanych zadań produkcyjnych.
2.zasada liniowości – nakłada na realizację poszczególnych części procesu produkcyjnego warunek jednokierunkowości przebiegu, bez nawrotów i skrzyżowań. Drogi przemieszczania powinny być jak najkrótsze.
3.zasada ciągłości – nakazuje eliminowanie z procesu produkcyjnego wszelkiego rodzaju przerw wpływających niekorzystnie na kształtowanie się parametrów techniczno produkcyjno- organizacyjnych i ekonomicznych, co zapewnia zwiększenie stopnia wykorzystania maszyn oraz skrócenie cyklu produkcji.
4.zasada równoległości – zaleca wytwarzanie poszczególnych wyrobów tym samym czasie poprzez jednoczesne wykonywanie w tym samym czasie operacji na kilku przewidzianych o wykorzystaniu zespołach, co pozwala skrócić cykl produkcyjny i obniżyć koszty produkcji.
5.zasada koncentracji – polega na skupieniu czynników produkcyjnych w określonym obszarze, w celu uzyskania wyższego stopnia wykorzystania tych czynników
6.zasada specjalizacji – zaleca w procesie produkcyjnym ograniczenie różnorodności zadań produkcyjnych i asortymentu produkcji, co ułatwia organizowanie i planowanie oraz zwiększa efektywność produkcji.
7.zasada rytmiczności – wskazuje na potrzebę planowania przebiegu produkcji w ustalonych rytmach, co daje regularne powtarzanie się tych samych zjawisk w procesie produkcyjnym, w odniesieniu do tego samego odcinka czasu (rytmu).
8.zasada elastyczności – mówi o konieczności szybkiego i łatwego przystosowania procesu produkcyjnego do nowych warunków zmieniających się w zależności od konkretnej sytuacji.

Struktura produkcyjna – zestaw komórek produkcyjnych w ujęciu technicznym, przedmiotowym lub w ujęciu technologii grupowej o określonej wielkości wynikającej z zadań produkcyjnych i o pewnych powiązaniach kooperacyjnych.

Komórka produkcyjna – wyróżnia się podstawowe oraz pomocnicze, element struktury produkcyjnej zdolny do wykonywania przydzielonych zadań produkcyjnych.

Stanowiskiem roboczym nazywamy komórkę produkcyjną stopnia zerowego (KP⁰):
struktura produkcyjna powstaje w wyniku określonego grupowania stanowisk roboczych w komórki pierwszego stopnia ( KP¹), komórek pierwszego stopnia w komórki drugiego stopnia (KP²) itd.

Technologiczne uporządkowanie stanowisk oparte jest na zasadzie skupienia urządzeń produkcyjnych i wyposażenia według ich technologicznego podobieństwa.

Przedmiotowe uporządkowanie stanowisk oparte jest na zasadzie stałego skupienia maszyn i urządzeń, które jest zgodne z przebiegiem produkcji odpowiedniego przedmiotu produkcji.
Zalety (technologiczne):
-łatwa koordynacja pracy pracowników
-wysokie kwalifikacje pracowników
-zmiana programu produkcji lub asortymentu nie oznacza podstaw do zmiany w organizacji produkcji i pracy
-brak wyrobów i absencja w produkcji nie naruszają w dużym stopniu przebiegu produkcji
Wady:
-uciążliwy wgląd w produkcję
-tworzenie zapasów materiałów przy maszynach oczekujących na obróbkę
-pracownicy dysponują większą liczbą różnych narzędzi, co zwiększa nakłady na produkcję
Zalety (przedmiotowe):
-zwiększona odporność, jakość i liczba wytwarzanych wyrobów
-przejrzyste zarządzanie produkcją (planowanie, kierowanie, ewidencja)
-kompleksowe kierowanie odcinkami produkcji przez kierowników i mistrzów
-płynne przechodzenie obrabianych przedmiotów przez poszczególne stanowiska (mniejsze zapasy)
-ścisła współpraca pracowników
-pracownicy dysponują narzędziami potrzebnymi jedynie do danego programu produkcji
Wady:
-zmiany programu produkcji powodują konieczność przestawienia maszyn
-powstanie braków narusza pracę wielu następujących po sobie stanowisk
-możliwość naruszenia produkcji w całym cyklu produkcyjnym w wyniku niedotrzymania terminów na sprzęt

Metody racjonalnego rozmieszczania stanowisk roboczych:
celem wykorzystania metod racjonalnego rozmieszczania stanowisk określonego odcinka produkcji jest osiągnięcie takiego ich skupienia przy którym nakłady na transport wszelkich wytwarzanych wyrobów wewnętrznych odcinka produkcji będą minimalne.
Wyróżniamy:
-metodę trójkątów– polega na rozmieszczeniu obiektów (stanowisk) w węzłach siatki trójkątów równobocznych, pominięcia wielkości obiektów oraz przyjęciu równej między nimi odległości
-okręgów
-punktów ciężkości
-CRAFT
-Monte Carlo