ZASADY KOMUNIKOWANIA W RELACJI PACJENT

ZASADY KOMUNIKOWANIA W RELACJI PACJENT - PIELĘGNIARKA

Porozumiewanie się to dynamiczny proces werbalny i niewerbalny. Biorą w nim udział co najmniej dwie osoby określane umownie jako nadawca i odbiorca. Nawiązanie kontaktu jest podyktowane osiągnięciem celu, mówimy że nadawca ma określoną intencję w wyniku której przekazuje określone treści (wiadomość). Wybiera do tego celu pewien sposób - sygnał słowny, lub pozasłowny: mimika twarzy, postawa ciała, ton lub melodia głosu.

Wiadomość odbiera odbiorca, ale sposób w jaki zinterpretuje odebraną wiadomość zależy tylko i wyłącznie od niego. Od jego stanu emocjonalnego, postawy wobec nadawcy, umiejętności odbioru i przetwarzania wiadomości. Odbiorca może tylko i wyłącznie przypuszczać o intencji nadawcy, może się jej domyślać.

Tak mówi nauka o rozmowach jakie nieustannie prowadzimy między sobą lub próbujemy prowadzić mówiąc o tym co czujemy, czego oczekujemy. Jest to trudna sztuka...mówienie do drugiego człowieka, mówienie i słuchanie to sztuka, którą z pewnością każdy chciałby posiąść..

Myśląc o komunikowaniu się z drugim człowiekiem, czyli po prostu o umiejętności rozmowy z ludźmi jesteśmy obarczeni doświadczeniami z własnego życia. Różne doświadczenia w kontaktach z innymi przenosimy na grunt prywatny bądź zawodowy. Trudnym jest oderwanie własnych emocji od komunikowania się z obcymi ludźmi. Jest to o tyle poważna sprawa gdy istotą naszej pracy jest właśnie kontakt z drugim człowiekiem. Tak jest właśnie w relacji pielęgniarki z chorym. Tu umiejętność kontaktu jest podstawą pracy.

Zanim zastanowimy się nad kontaktem pacjent - pielęgniarka, warto poświęcić kilka zdań samemu procesowi porozumiewania się w życiu codziennym. Jakie trudności i jakie przeszkody możemy napotkać mówiąc o tym co czujemy, czego oczekujemy, co nas boli a co cieszy...

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI W POROZUMIEWANIU SIĘ LUDZI

Jak już wcześniej to zaznaczono, nadawca przekazuje pewną wiadomość a odbiorca odbiera ją interpretuje według własnej wiedzy i oczekiwań. Jest to więc pierwsza płaszczyzna na której dochodzi do zakłócenia procesu komunikacji między ludźmi.

Należy jednak zwrócić uwagę na przeciwną stronę takiej sytuacji, zbyt wylewne tj. Jawne nadawanie treści przez nadawcę może rodzić w odbiorcy poczucie zagrożenia, zakłopotania, znudzenia, obawą przed wymuszeniem na nim rewanżu. To może prowokować do zerwania kontaktu.

RELACJE PACJENT - PIELĘGNIARKA

Zawód pielęgniarki jest wyjątkowym zawodem. Przedmiotem pracy pielęgniarki jest drugi człowiek, ale ważne jest to, że człowiek ten zagrożony jest chorobą. Kontakt z osobą dotkniętym tak trudnym doświadczeniem jakim jest choroba wymaga wielu umiejętności i odpowiednich predyspozycji. Pielęgniarka uczestnicząca w procesie leczenia nie ma decydującego głosu w sprawach pacjenta...ale to właśnie ona - pielęgniarka ma z chorym najczęstszy kontakt ! Pielęgniarka nie tylko wykonuje czynności pielęgnacyjne ale też stwarza odpowiednią atmosferę. Atmosferę sprzyjającą właśnie nawiązaniu kontaktu z chorym. Jak odnaleźć się w tej roli?

We współczesnej opiece zdrowotnej dąży się do wypracowania określonego modelu interakcji. Obecnie kontakty między pielęgniarką i lekarzem, które bezpośrednio przekładają się na kontakt z chorym funkcjonują jako model autokratyczno-paternalistyczny - jest to model czysto formalny skupiający się na ustaleniu zadań i ich wykonaniu. Natomiast wypracowanie drugiego modelu - określanego jako model partnerski ma w swoim założeniu być zorientowany na pacjenta. Na ustalenia indywidualnego procesu leczenia ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb pacjenta. W modelu tym pielęgniarka ma swoje szczególne miejsce i zadanie. Jest pośrednim ogniwem między lekarzem a pacjentem. Realizując proces leczenia wyznaczony przez lekarza jest otwarta na sukcesywnie zgłaszane przez chorego potrzeby. W trakcie realizacji procesu leczenia na bieżąco analizowane są potrzeby pacjenta i podejmuje się trud wychodzenia im na przeciw.

Taki model zakłada działanie pielęgnacyjno-terapeutyczno-lecznicze - działanie w tych trzech wymiarach przyczynia się do poprawy jakości życia chorego i ma pozytywny wpływ na sam przebieg procesu leczenia.

W modelu partnerskim nieodzowna jest rola pacjenta - jest on ogniwem centralnym a podmiotami interakcji są lekarz i pielęgniarka. Komunikacja pomiędzy lekarzem, pielęgniarką i chorym ma charakter trójstronnego porozumienia. Takie postępowanie ma ponadto drugi pozytywny aspekt - pozwala on na przemianę medycznego zespołu terapeutycznego w zespół społeczny - a ten z pewnością jest bliższy człowiekowi.

Pacjent oczekuje od pielęgniarki aby poza wykonywaniem zaleconych czynności pielęgnacyjnych, potrafiła odczytać ich stan psychiczno-duchowy. Aby swoją postawą spowodowały iż pacjent zdecyduje się nawiązać z nią kontakt. Jednak sama postawa otwartości pielęgniarki wobec pacjenta nie wystarczy, trzeba umieć podjąć zainicjowany przez chorego kontakt i odpowiednio nim pokierować aby się rozwijał i służył jako pozytywna postawa pacjenta wobec choroby.

Umiejętność komunikowania się pielęgniarki z chorym człowiekiem jest istotą opieki medycznej. Istotne jest również umiejętne porozumiewanie się z rodziną chorego, wprowadzenie ich w proces pielęgnacyjny, pokazanie jak ważna jest ich rola w czasie trwania choroby.

Podstawą kontaktu pielęgniarki z chorym jest ocena psychicznego stanu chorego. Nie zawsze chory wyraża to co czuje. Postawa chorego jest dla pielęgniarki pierwszym komunikatem jaki chory podaje, pacjent milczący również "mówi", pokazuje, że konfrontacja ze światem zewnętrznym jest bolesna, wstydliwa, upokarzająca, rodzi niepowodzenia, ból.

Aby umieć znaleźć się w tej trudnej sytuacji, i odpowiednio ją rozwiązać pielęgniarka powinna przestrzegać następujących zasad:

Mówiąc o kontakcie pielęgniarki z chorym należy wskazać na szczególną sytuację rozmowy z chorym umierającym. Kiedy to pacjent wie, iż czeka go już tylko cierpienie i śmierć. O niekorzystnym rokowaniu wie również rodzina.

Jest to szczególna rola pielęgniarki w byciu przy chorym który stawia pytania typu: "Dlaczego ja ?", "Co jest potem, co jest po śmierci ?", " Co się stanie z najbliższymi ?"

Aby umieć odnaleźć się również i w tej, wcale przecież nie rzadkiej sytuacji w szpitalu, pielęgniarka powinna wiedzieć o sposobie przekazywania informacji pacjentowi.

UMIEJĘTNOŚĆ PRZEKAZU INFORMACJI DOTYCZĄCYCH PROCESU LECZENIA

Diagnozę, jak i dalsze rokowanie w chorobie przekazuje pacjentowi bezpośrednio lekarz. Jednak jak już o tym wspomniano dąży się do modelu partnerskiego w relacjach lekarz - pielęgniarka - chory. Rola pielęgniarki w takiej sytuacji, jaką jest przekazanie informacji na temat choroby pacjentowi i jego rodzinie jest wprost nieoceniona. Bowiem to właśnie pielęgniarka pozostaje przy chorym gdy lekarz przekazał wiadomość. To pielęgniarka, widzi kolejne reakcje na diagnozę, obserwuje też zachowanie rodziny wobec pacjenta podczas odwiedzin. Ważne jest przestrzeganie następujących zasad:

Pielęgniarka aktywnie uczestnicząc w procesie leczenia współpracuje z lekarzem jest ogniwem pośrednim między nim a chorym. Znając etap na jakim znajduje się ustalenie diagnozy a wraz z tym kiedy należy spodziewać się przekazania jej choremu powinna zwrócić uwagę na:

pielęgniarka opiekująca się chorym, który właśnie został poinformowany o niepomyślnym dla niego rokowaniu powinna:

Właściwe postępowanie pielęgniarek wobec chorego powinno streścić się w następujących słowach: Bądź przy nim, nie opuszczaj go...zrozum, współczuj, pomóż...

Przedstawione powyżej zasady relacji lekarz - pielęgniarka - pacjent mają ułatwić nam umiejętne prowadzenie rozmów z pacjentem, wprowadzanie go i jego rodziny w proces leczenia. Kontakt ten zakłada jednak dialog, podjęty na różnym etapie choroby ale jednak dialog. Chory przejawia gotowość nawiązania kontaktu.

A jaka jest rola pielęgniarki gdy pomimo umiejętnego i dyskretnego zachęcania chorego nie dochodzi do rozmowy ?

Jak odnaleźć się wobec milczenia chorego ?

Jest rzeczą oczywistą, że długotrwałe, niezmienne milczenie chorego czy jego rodziny jest sygnałem do uszanowania takiej postawy. Pacjent ma prawo odmówić rozmowy, a pielęgniarka powinna to uszanować. Jednak nawet przy braku słów kontakt jest zawsze, kontakt niewerbalny czyli

MOWA CIAŁA

Pielęgniarka spędza przy chorym wiele czasu, towarzyszy mu podczas wykonywanych badań, pomaga w czynnościach pielęgnacyjnych, karmieniu, spacerach. Podczas tych spotkań nie musi paść ani jedno słowo aby przekazać komunikat o zrozumieniu, współczuciu, szacunku.

Odpowiednia postawa pielęgniarki i jej ubiór są kluczem do porozumienia. Warto zapamiętać:

Chory to również dziecko, stąd osobnym zagadnieniem jest kontakt z chorym, którym jest dziecko...

Wymaga to elementarnej znajomości etapów rozwojowych dziecka, zakresu możliwości w danym wieku. Opanowania emocji w czasie długotrwałego płaczu czy krzyku dziecka, cierpliwości w oczekiwaniu odpowiedzi na zadane pytania. W trakcie przyjęcia dziecka do szpitala są z nim rodzice, oni również potrzebują pomocy, informacjo odnośnie co się teraz dzieje z dzieckiem i co go czeka w najbliższym czasie.

PIELĘGNIARKA A CHORE DZIECKO

PRZYJĘCIE DO SZPITALA

Dla dziecka, najważniejsze w odbieraniu świata jest to co widzi, jego odczucia w dużej mierze związane są z otoczeniem w którym się znalazło. Izba przyjęć dzieci chorych powinna być kolorowa, przestronna w miarę możliwości z meblami dostosowanymi do dzieci. To jak dziecko odnajdzie się w szpitalu zależy od tego czego doświadczy w chwili przyjścia i pierwszego kontaktu z personelem medycznym. Pamiętaj:

DZIECKO NA ODDZIALE SZPITALNYM

Najważniejszym wyzwanie dla pielęgniarki pediatrycznej jest wyegzekwowanie od dziecka czynnego uczestnictwa w procesie leczenia. Polega to na cierpliwym znoszeniu przez dziecko stosowanych procedur medycznych, przyjmowania leków, dostosowania się do nowych warunków. Wypracowanie takiej postawy dziecka jest niezbędne w procesie leczenia i jego szybkim zakończeniu.

Nawiązanie kontaktu z dzieckiem nie jest tak trudne jak z dorosłym. W przypadku dziecka zawsze można odwołać się do ulubionych zabawek, spytać co robi ulubiony misiu, zapytać o ulubione marki samochodu. Nawiązany kontakt z dzieckiem należy stale utrzymywać, budzić w dziecku poczucie bezpieczeństwa i zaufania.

Ogromne znaczenie ma zdobycie sympatii dziecka. Pomocne mogą być następujące zasady:

PODSUMOWANIE

Umiejętność komunikowanie się z chorym człowiekiem - dorosłym czy dzieckiem, wymaga od pielęgniarki wiedzy i doświadczenia. To sztuka, której trzeba się uczyć nieustannie. Warto korzystać z organizowanych kursów, szkoleń...wymagać od siebie, nie tylko od pacjenta.

Pomocne może być również myślenie: co ja jako pielęgniarka oczekiwałabym od personelu medycznego gdy znajdę się w szpitalu w roli chorego...a nie jest to przecież sytuacja niemożliwa !


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZASADY KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ Z PACJENTEM CHORYM NA CH, psychologia(1)
Zasady komunikacji i metody pozyskiwania informacji o pacjencie, WSEiZ, WSEiZ, PIELEGNIARSTWO
1 Miejsce psychiatrii wsrod nauk medycznych i zasady relacji pacjent lekarz
Komunikacja w relacji fizjoterapeuta pacjent Anna Panak gr 7,8
Komunikacja w relacji fizjoterapeuta pacjent Anna Panak gr 7,8
Zasady komunikacji internetowej Martens
Zasady komunikowania dyspozytora medycznego z dziećmi1
komunikacja pielęgn z pacjente
Przedsiebiorczosc lekarzy dentystow w kontekscie relacji z pacjentami e 0e0z
7 RELACJA PACJENT - TERAPEUTA, efektyw.
7 RELACJA PACJENT - TERAPEUTA, efektyw.
relacja pacjent pielegniarka 1
Zasady komunikacji internetowej Martens
Opieka pielęgniarska oraz zasady postępowania nad pacjentem z oparzeniem skóry
Relacja pacjent lekarz prezentacja
Zasady kontaktu terapeutycznego z pacjentem
Istota procesu komunikowania się Zasady komunikacji językowej

więcej podobnych podstron