Woda
W organizmie człowieka woda stanowi 45-70% masy ciała .Zawarta jest w komórkach(woda wewnątrzkomórkowa – limfa ,osocze) jak i poza nimi (pozakomórkowe).Jest też trzeci rodzaj wody –woda transkomórkowa znajdująca się w wydzielinach (Łzy)Woda jest praktycznie częścią składową wszystkich tkanek ustrojowych. Nawet tkanki suche jak kości czy zęby zawierają pewne jej ilości .Najwięcej wody zawiera mózg (85%)
Funkcje wody:
Oczyszczająca-wydalając wodę pozbywamy się toksyn
Transportująca-transport substancji odżywczych
Reguluje temperaturę ciała
Zwilżanie błony śluzowej ,stawów i gałki ocznej
Niedobór wody w diecie prowadzi do odwodnienia (stan nadmiernej utraty wody z organizmu)
WODA TWARDA –zawiera więcej wapnia ,magnezu ,litu (jest o wiele smaczniejsza i zdrowsza)
WODA MIEKKA –o wysokiej koncentracji sodu
Białko (inaczej proteiny) są głównym materiałem budulcowym organizmu. Stanowią około 15% masy człowieka. Białka mają złożoną strukturę.(wyróżniamy strukturę I-jednorzędową ,II-rzędową ,III-rzędową i strukturę IV –rzędową)Białka – zbudowane są z aminokwasów ,które są podstawową jednostką budulcową białka .Aminokwasy z kolei zbudowane sa z atomów tlenu , węgla , azotu, wodoru i siarki. Aminokwasy w białkach połączone są wiązaniami peptydowymi.
Ze względu na budowę białka dzielimy na :
Białka proste-Zbudowane wyłącznie z połączonych ze sobą aminokwasów
Białka złożone-to białka , które w swojej budowie oprócz aminokwasów zawierają także inne substancje niebiałkowe.
W przyrodzie istnieje około 100 aminokwasów wchodzących w skład białek , z których tylko 8 należy do grupy tzw. niezbędnych dla organizmu(Egzogenne- dostarczamy je w pożywieniu i są to:Izoleucyna,lizyna,metionima,treonima,tryptofan,walina,ifenyloalanina)
Funkcje białek-
Budulcowa -buduje struktury komórkowe(keratyna,elastyna,kolagen-białka)
Katalityczna- uczestniczenie w katalizowaniu reakcji chemicznych będących składową enzymów.
Transportowa- umożliwiają transport substancji do komórki i z komórki
Regulatorowa- Koordynuje funkcje życiowe
Odpornościowa- pełni funkcję obronną czyli rozpoznawanie i „zwalczanie” antygenów
Lokomotoryczna -budowanie elementów kurczliwych mięśni
Rola białek:
-budują mięsnie , są odpowiedzialne za ich prace
- spełniają funkcje naprawcze uszkodzonych tkanek (gojenie się ran)
-stanowią także izolator termiczny(są składową włosów)
-pełnią rolę bufora stabilizującego ph
-biorą udział w przekazywaniu impulsów nerwowych
-uczestniczą w transportowaniu wielu cząsteczek i jonów
- służą jako przeciwciała(immunologlobulina np.)
-regulują procesy przemiany materii
NAJLEPSZYM ŹRÓDŁEM BIAŁKA są dla człowieka białka pełnowartościowe (zwierzęce) zawarte gł. W mięsie ,, rybach i nabiale. Białko niepełnowartościowe –zawarte w roślinach ,gł.kasze i przetwory zbożowe.