Procesem społecznym nazywamy serie zjawisk, zdarzeń, faktów dot. Osobowości gr. Społ, zbiorowości, powiązanych ze sobą róznego rodzaju zależności przyczynowymi lub strukturalno -funkcjonalnymi, powodującymi określne skutrki i przeobrażenia społeczne.

Pojęcie ‘proces społ” używane bywa w socjologii w wąskim i szerokim znaczeniu

Procesem społ w wąskim znaczeniu nazywamy SERIE ZJAWISK dot. osobowości, gr. Społ i zbiorowości powiązanych ze sobą w taki sposób, że są one zjawiskami tylko społ ( np.. procesem społ będzie proces przystawania osobowości do nowych warunków kultury i struktur zbiorowości po przeniesieniu się do innego środowiska, jak chociażby przystosowania się chłopa do pracy w fabryce)

W szeroki znaczeniu procesem społ. Są natomiast wszystkie serie zjawisk technicznych, ekonomicznych, estetycznych religijnych. Powiązane ze sobą w tym sensie że np. procesem przystawania chłopa do pracy w fabryce powiązane jest z całością procesów uprzemysłowionych urbanizacji, ruchowości społ.

Klasyfikacje rodzajów społ. Mogą być sporządzone ze względu na ukł w którym te procesy przybiegają, dążeniu jednostek i gr społ, zmiany w strukturze i organizacji społ zbiorowości, zmianę miejsca w strukturze lub przestani społ, reperkusji w stosunkach międzyludzkich

Procesy spol. ze względu na ukł, w którym przebiegają możemy podzielić na

- procesy interpersonalne - ZACHODZĄCE WEWNĄTRZ osobowości człowieka np.. procesy samokształcenia, samorozwoju, adaptacji

- procesy zachodzące miedzy jednostkami np.. powstanie stosunków przystosowania, współpracy przyjaźni, wrogości ,konflikty

-procesy zachodzące miedzy jednostkami a gr społ np.. podporządkowania, identyfikacje, dążenia do dominacji, sprzeczności , buntu, oderwania się

- procesy zachodzące miedzy 2 gr np.. współpracy, współistnienia, wzajemnej pomocy, tolerowania się, niechęci, konkurencji, wrogości, konfliktu, walki wojny

Ze względu na dążenia na jednostek i gr społ procesy dzielimy na:

- procesy przystosowania, zachodzące wówczas, gdy jednostka lub gr społ znajduje się w nowej sytuacji środowiskowej, w której dotychczas uznawane i stosowane wzory działań , oddziaływań nie prowadzą do zaspokojenia potrzeb i nie dają możliwości utrzymania się i uczestnictwa w życiu zbiorowym

- procesem współdziałania lub współpracy, polegające na uzgodnionym działaniu i wykonywaniu zadań częściowych, w osiągnięciu wspólnego celu politycznego ,ekonomicznego towarzyskiego

- procesy współzawodnictwa lub konkurencji powstające na gruncie rozbieżności interesów lub na gruncie dążenia do zaspokojenie tych samych interesów za pomocą tych środków,, którymi inne gr lub jednostki chcą zapewnić własne interesy

- procesy konfliktowe, gdy jednostka lub gr społ dąży do osiągnięcia własnych celów przez wyeliminowanie, zniszczenie ,podporządkowanie celów przez wyeliminowanie, zniszczenie ,podporządkowanie sobie innej jednostki lub gr dążącej do osiągnięcia celów identycznych lub podobnych

Ze względu na reperkusje w stosunkach miedzyludzki procesy społ dzielimy na procesy zmieniające:

-ideologię (procesy przebudowy świadomości społ)

-religię (procesy sekularyzacyjne i laicyzacji)

-naukę (procesy scjentyzmy)

-technikę (procesy industrializacji, informatyzacji, robotyzacji)

- społeczności terytorialne (procesy urbanizacji, ruralizacji)

-miejsce jednostki lub gr w przestrzeni społecznej (procesy ruchliwości społecznej, np. awanse, degradacja)

Ze względu na zmiany w organizacji społ zbiorowości procesy społ dzielimy na procesy:

-rozwoju i postępu ukierunkowanych zmian ocenianych pozytywnie

- dekadencji tj. upadku systemu wartości, braku realizacji norm społ obowiązujących w danej społ.

- reorganizacji społ, polegające na nowym układaniu i integrowani systemu instytucji, wzorów zachowań i kryteriów oceny np.. procesy transformacji ustrojowej

- dezorganizacji społ, oznaczające pojawienie się zjawisk, odchylających się od obowiązujących norm społ i zakłócający funkcjonowanie organizacjo społecznej np.. alkoholizm, nikotynizm, przestępczość, narkomania

Społeczeństwo - przedmiot badań socjologii

Co to znaczy „społeczeństwo” -> potoczenie _-> zbiorowość ludzi w ramach pewnego państwa - społeczeństwo polskie francuskie, społeczeństwo japońskie amerykańskie -> dla dzisiejszej socjologii naukowej to sowity rodzaj rzeczywistości, która manifestuje się w najrozmaitszy sposób zbiorowościach najrozmaitszej skali.

Społeczeństwo państwowe czy narodowe to tylko jedna z odmian społeczeństwa. BO społeczeństwo to także zbiorowości mniejsze od państwa: rodzina, krewni, wspólnota lokalna i sąsiedzi, krąg przyjaciół i klub towarzyski, sekta i parafia, stowarzyszenie i partia polityczna, klasa i warstwa społeczna, grupa etniczna i mniejszość narodowa, szkoła i uniwersytet.

Społeczeństwo to również zbiorowości większe od państwa: korporacje międzynarodowe, wielkie kościoły, cywilizacja, federacja, wspólnoty regionalne, kontynentalne, społeczeństwo globalne

Całe gama tych zbiorowości różnej skali, od kilku osobowych do kilku miliardowych to dla socjologa odmiany społeczeństwa.

Aby mówić o społeczeństwie pomiędzy poszczególnymi jednostkami występować muszą jakieś powiązania, relacje łączące pojedynczych ludzi w jedną całość.

Twórcy socjologii- Augst Connte, Herber Spencer - posługiwali się tutaj analogią do organizmu. Tak jak organizm biologiczny to nie por stoa suma komórek ,tkanek, organów, lecz spoista i wspólnie funkcjonująca całość, tak samo społeczeństwo to nie prosta suma ludzi, lecz zintegrowany i funkcjonujący organizm społeczny

W dzisiejszej socjologii echem tej perspektywy jest kategoria grup społecznych, od najmniejszych, np. rodziny, do największych np. narodu .

W XXw dokonano kolejnej abstrakcji, wprowadzając w miejsce organizmu pojęć systemu społecznego w którym uczestniczą tylko konkretne jednostki, osoby, ile raczej pewne wyróżnialne pozycje społ lub związane z tymi pozycjami role.

System społeczny to np.. szpital, a więc powiązany zespół pozycji (statusów) takich, jak ordynator, lekarze, pielęgniarki, rehabilitanci, technicy rentgenowscy, gdzie wszyscy wykonują jakieś przypisane do nich podfpozycji wzajemne uzupełniające się role.

Dalszy krok polegał na wyodrębnieniu sieci relacji powiązań miedzy ludzkich z całości systemu. Zauważono ze można szukać prawidłowości powiązań i relacji niezależnie od tego kogo one wiążą jakie osoby czy jakie pozycje i niezależnie od tego w jakich zbiorowosciach się przewijają.

W nowoczesnej socjologii używamy w tym sensie pojęcia struktury.

np. struktura konfliktu ma swoje prawidłościwi niezależnie

Kolejny krok w kierunku pojmowania społeczeństwa wykonano wtedy gdy stwierdzono ze ludzie należą do zbiorowości, uczestniczą w systemach społecznych wchodzą w strukturalne zależności i relacje z innymi ludźmi w jeden tylko sposób PRZEZ AKTYWNOŚĆ przez to co robią i to co mówią.

Max weber socjolog niemiecki skierował uwagę na działania ludzkie jako podstawowe tworzywo z którego wszelkie zjawiska społeczne i wszelkie całości społeczne.

Ogromnie istotne spostrzeżenie zawdzięczamy również Maxowi weberowi i jego francuskiemu rówieśnikowi Emile Durkheimowi którzy wskazali ze w każdym ludzkim działaniu zawarty jest pewien sens, znaczenie a co więcej znaczenie to ma charakter ‘faktu społecznego’ narzucanego ludziom z zewnątrz jako cos obowiązującego wiążącego przez środowisko w którym się urodzili wychowywali i w którym żyją.

Dzisiaj do opisania tego zbioru znaczeń symboli czy tez wzorów które kierują ludzkimi działaniami decydują o ich indywidualnej tożsamości, określają ich uczestnictwo w zbiorowościach, wyznaczają relacje jakie nawiązują z innymi ludźmi używamy pojęcia KULTURY.

Najnowsza socjologia przywiązuje ogromna wagę do kulturowych aspektów społeczeństwa./

Pod koniec Xx wieku w całym Ujęciu rzeczywistości społecznej odrzucono wszystko co było uważane za cos stałego. Stwierdzono ze wszystko co istnieje w społeczeństwie jest po prostu zdarzeniem społecznym, czymś co jest płynne i stale się zmienia...

W ten sposób otrzymujemy 7 punktów widzenia tego czym jest społeczeństwo.

1. Demograficzny -społeczeństwo jest to populacja

2. grupowe -społeczeństwo to całość, organizm dobrze funkcjonująca zbiorowość.

systemowe -społeczeństwo jest układem pozycji i przypisanych do tych pozycji rol.

4. Strukturalne -społeczeństwo to siec relacji międzyludzkich, form schematów odnoszenia się ludzi do siebie

5. Aktywistyczne - społeczeństwo związane z działaniami, aktywnością jednostek.

6. Kulturalistycznym - społeczeństwo porównane do matrycy odbijającej pewne znaczeń symboli i reguł odciskających Pietno na ludzkich działaniach

7. Zdarzeniowe społeczeństwo to nieustannie zmienne płynne pole pełne zdarzeń społecznych

Obecnie dominujący sposób pojmowania społeczeństwa oddają dwie metafory „przestrzeń międzyludzką” i „ życie społeczne”.

Pierwsza sugeruje, że socjologią nie skupia uwagi po prostu na ludziach, ale na tym wszystkim, co zachodzi, ddzieje się pomiędzy ludźmi i wynika z fakty, że żyjemy zawsze w otoczeniu innych.

Druga sugeruje, że ta przestrzeń międzyludzka nie jest zastygła, statyczna, lecz nuesustannie zmienia się, „żyje” dzięki podejmowaniu przez ludzi działaniom.