1. Wymień i scharakteryzuj okresy krytyczne dla każdej z cech motorycznych

Szybkość:
Chłopcy: w wieku 14-18 lat
Dziewczęta: w wieku 14-18 lat
Należy pamiętać, że predyspozycje szybkościowe są mocno uwarunkowaną genetycznie, dlatego dobierając te same obciążenia i formy treningowe możemy osiągnąć bardzo różne wyniki u poszczególnych dzieci.

Siła:
Chłopcy: w wieku 14-18 lat
Dziewczęta: od 10 lat do wystąpienia pierwszej miesiączki.
Należy pamiętać, że w szkoleniu dzieci i młodzieży nie należy stosować maksymalnych obciążeń siłowych, jak i intensywnych ćwiczeń wytrzymałościowo-siłowych. Zalecane są natomiast takie ćwiczenia jak: rzuty, biegi, ćwiczenia z pokonywaniem własnego ciężaru ciała, itp.

Wytrzymałość:
Chłopcy: od 14 roku życia
Dziewczęta: do 13 roku życia
Należy pamiętać, że w treningu z dziećmi i młodzieżą główną uwagę należy zwrócić na kształtowanie wytrzymałości ogólnej. Czyli najprościej mówiąc chodzi o przygotowanie organizmu do wykonywania długotrwałego wysiłku.

Koordynacja ruchowa:
Chłopcy: w wieku 8-13 lat
Dziewczęta: w wieku 8-11 lat
Należy pamiętać, że okresy te zarówno u chłopców jak i dziewczynek należą do najlepszych lat kiedy może kształtować tę cechę. Dotyczy to szczególnie koszykówki, gdzie wszystkie późniejsze zabiegi związane z nauką i doskonaleniem umiejętności (technicznych i ruchowych) bazują na tych wypracowanych w młodości. Jeśli zaniedbamy i nie wykorzystamy tego okresu może nam być potem bardzo ciężko doprowadzić do pełnego rozwoju tej cechy u dzieci. Największy poziom koordynacji ruchowej przychodzi w okresie pełnej dojrzałości układu nerwowego, czyli po 20 roku życia.

Skoczność:
Chłopcy: w wieku 13-15 lat
Dziewczęta: w wieku 9-12 lat
Należy pamiętać, że skoczność jest wynikiem dwóch składowych - siły i szybkości. U dzieci nie powinno się stosować ćwiczeń z obciążeniem, jedynie ćwiczenia skocznościowe i siłowe (zwiększające siłę odbicia) ale tylko z pokonywaniem własnego ciężaru ciała.

Gibkość:
Chłopcy: w wieku 9-10, 13-14, 15-16 i 18-19 lat
Dziewczynki: w wieku 9-12, 14-15, 16-17 lat
Należy pamiętać, że w tych okresach występują najlepsze warunki w rozwoju biologicznym dzieci dla kształtowania tej cechy. Jeśli w tych latach nie zwrócimy dostatecznej uwagi na rozwijanie tej właściwości, to po zakończenia dojrzewania układu ruchu może być już bardzo ciężko, aby osiągać największe ruchomości w stawach. Pamiętajmy również, że ćwiczenia gibkości powinny być prowadzone zawsze po wcześniejszej kompleksowej rozgrzewce (min. 10minut). Poprawi to krążenie w mięśniach oraz uczyni je mniej podatnymi na kontuzje. Największy poziom gibkości przypada na lata po ukształtowaniu się aparatu ruchu, czyli w wieku 17-18 lat u kobiet i 19-20 u mężczyzn.

Szybkość	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Siła	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Wytrzymałość	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19+
Koordynacja	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Skoczność	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Gibkość	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19

Chłopcy

Szybkość	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Siła	8	9	10	11	12	13	Do pierwszej miesiączki
Wytrzymałość	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Koordynacja	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Skoczność	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
Gibkość	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19

Dziewczęta

1. przedstaw metodykę treningu szybkości i scharakteryzuj poszczególne elementy

1.Doskonalenie czasów reakcji,

2.Właściwy trening szybkości,

3.Trening wspomagający

Ad.1. Kształtowanie szybkości reakcji prostych - Elementarną podstawą metodyki kształtowania szybkości prostej reakcji ruchowej jest reagowanie na nagle pojawiający się bodziec, z nastawieniem na skrócenie czasu reagowania. Sama reakcja przejawia się nie jako coś izolowanego, ale w zestawie konkretnego, ukierunkowanego działania ruchowego lub jego elementu

Ad1. Kształtowanie reakcji złożonych - Najwyższe wymagania związane z czasem złożonych reakcji ruchowych występują w dyscyplinach charakteryzujących się stałymi lub nieoczekiwanymi zmianami sytuacji oraz działań ( gry sportowe, sporty walki, sporty motocyklowe itp. ) . Większość złożonych reakcji w sporcie to reakcje „z wyboru”, kiedy to z kilku możliwości działania należy niezwłocznie wybrać jedno, adekwatne do danej sytuacji. W szeregu dyscyplin reakcje te są równocześnie reakcjami „na poruszający się obiekt”( piłka, krążek, przybory sportowe).

Głównymi drogami doskonalenia jest tu modelowanie podczas treningu kompleksowych sytuacji startowych i systematyczny udział w zawodach

Ad2. Konkretyzacja działań

Szybkość ruchu w czystej postaci praktycznie nie występuje. Jej zewnętrzny obraz – szybkość aktów ruchowych – zawsze uwarunkowana jest nie tylko właściwościami szybkościowymi, lecz także innymi zdolnościami. Tym niemniej zadania kształtowania szybkości ruchu nie należy utożsamiać z zadaniami kształtowania wszystkich tych zdolności. Chociaż w dużej części rozwiązuje się je łącznie, trening szybkości posiada swoją własna, charakterystyczna specyfikę.

Kształtując szybkość wykonania zadania startowego należy zapewnić specyficzny rozwój tych zdolności ruchowych, od których bezpośrednio zależy krańcowa szybkość ruchu. Na tym właśnie polega specyfika zadań kształtowania szybkości jako cechy przygotowania sprawnościowego.

Swoistość środków

Głównymi środkami kształtowania szybkości ruchu są ćwiczenia wykonywane z krańcową lub prawie krańcową intensywnością. Dla tego typu ćwiczeń szybkości charakterystyczny jest krótki czas trwania ( 5 – 20 s ), stosunkowo niewielkie opory zewnętrzne lub ich brak. Jako uniwersalne ćwiczenia szybkości dla wszystkich sportów najszerzej stosuje się ćwiczenia sprinterskie, skocznościowe i gry z wyrażnie zaznaczonymi fazami przyspieszeń.

W dyscyplinach szybkościowo – siłowych o charakterze cyklicznym przeważnie wykorzystuje się ćwiczenia specjalne z obciążeniem lub bez. Stosując dla symulacji treningu szybkości ćwiczenia specjalne z obciążeniem, wielkość oporu powinna być mniejsza niż podczas kształtowania dyspozycji siłowych i szybkościowo siłowych. Skuteczne są także wszelkie ćwiczenia dynamiczne, w których obciążeniem jest jedynie masa własnego ciała zawodnika. Istnieją tu także formy całościowe – tzn. ćwiczenia startowe, które stosuje się jako środki kształtowania szybkości głównie w specjalnościach charakteryzujących się skrajną szybkością ( sprinty ) lub zawierających w sobie określone komponenty elementów szybkościowych i szybkościowo - siłowych (np. skoki akrobatyczne i lekkoatletyczne, rzuty, większość gier sportowych )

Założenia metodyczne

Metodyka kształtowania szybkości ruchów przewiduje szerokie stosowanie wszystkich głównych rozwiązań treningu: ćwiczeń ukierunkowanych i specjalnych, startowych oraz elementów gier.

Centralne miejsce w metodyce kształtowania szybkości ruchu zajmuje problem efektywnego łączenia metod obejmujących optymalne proporcje standardowych i zmiennych form ćwiczeń szybkościowych, a także zagadnienie dróg podwyższania już wypracowanej szybkości ruchu.

Planowanie ćwiczeń szybkości

Objętość ćwiczeń szybkości w ramach danej jednostki treningowej jest z reguły stosunkowo niewielka, nawet u zawodników specjalizujących się w dyscyplinach o charakterze szybkościowym. Wynika to zarówno z krańcowej intensywności i napięcia psychicznego, z jakim wykonuje się tego rodzaju ćwiczenia, jak i z zasady, że nie należy ich wykonywać w stanie zmęczenia, które związane jest przecież ze spadkiem szybkości ruchu.

Ad3.Trening wspomagający

Zadaniem treningu wspomagającego jest kształtowanie cech i właściwości funkcjonalnych ustroju sprzyjających przejawianiu szybkości. Obszar działań jest tu bardzo rozległy, tak ze względu na specyfikę poszczególnych dyscyplin sportu, jak i indywidualnie rozpoznane potrzeby poszczególnych zawodników oraz poziom ich zaawansowania.

Do treningu wspomagającego zaliczamy :

Przygotowanie siłowe

W przygotowanie siłowe musi uwzględniać dwa założenia :

Przyrost siły musi być podporządkowany wymogom zadania startowego pod względem struktury ruchu, ilości powtórzeń, przerw wypoczynkowych itp.

Trening siły musi uwzględniać konieczność jej przejawiania w ruchach zrywkowych i szybkich

Przedstawię teraz przykład typowego zestawu ćwiczeń wspomagających trening siły sprintera. Ich stosowanie jest uzasadnione także w innych konkurencjach związanych z szybkością biegu. Są to :

wyskoki z półprzysiadu, wyskoki na podwyższenie ze zmianą nogi, marsz głębokimi wypadami, skoki ze zmianą nóg, wyskoki z głębokiego przysiadu, skoki na prostych nogach, bieg z wysokim podnoszeniem bioder

Przygotowanie skocznościowe

Ze względów metodycznych w ramach treningu wspomagającego wyróżnia się siedem podstawowych grup ćwiczeń skoczności :

Ćwiczenia skocznościowe w miejscu, wykonywane seriami

Skoki z rozbiegu, do których zaliczamy skoki lekkoatletyczne oraz różnego rodzaju skoki gimnastyczne

Wieloskoki płaskie z miejsca i z rozbiegu

Wieloskoki przez przeszkody z miejsca i z rozbiegu

Zeskoki w głąb

Skoki i sytuacyjne zadania skocznościowe, wykonuje się je głównie w treningu terenowym, poprzez pokonywanie naturalnych przeszkód

Specjalne ćwiczenia techniczne z danej specjalności

Doskonalenie ruchomości w stawach ( gibkość )

Ćwiczenia gibkości są istotną składową wspomagającego treningu szybkości. Przez gibkość rozumiemy zdolność do wykonywania ruchów z dużą amplitudą i odnosi się ją do całego aparatu ruchu, zaś rozpatrując dany staw, mówimy o ruchomości w jego obrębie. Amplitudę ruchu określa się w jednostkach kątowych lub liniowych.

1. rodzaje siły mięśniowej i charakterystyka metod treningu

Rodzaje siły mięśniowej:

• Absolutna,

• względna,

• eksplozywna,

• izometryczna,

• koncentryczna,

• ekscentryczna,

• izokinetyczna

1.Ciężkoatletyczna

Cel: wzrost siły mięśniowej

Opór: 85-120%

Powt: 1-6

Serie: 6-12

Przerwa: 3-4min

2.Body building

Cel: wzrost siły i masy mięśniowej

Opór: 75-80%

Powt: 8-12

Serie: 3-4

Przerwa: 60sec

3.Trening obwodowy

Ilość ćw: 10-15

Opór: 40-60%

Powt: 20-30

Serie: 20-40sec

Obwody: 2-4

Przerwa: 20-40sec

1. Scharakteryzuj metodę interwałową w treningu szybkości (chodzi o obie)

Metoda interwałowa – charakteryzuje się programowym następowaniem faz obciążeń i niepełnego wypoczynku. Intensywność i czas trwania kolejnych wysiłków, jak też kolejny wysiłek jest wykonywany na tle nie zlikwidowanego zmęczenia po poprzednim. Wysiłek powinien doprowadzać do HR około 180 ud./min. Przerwa powinna trwać do momentu powrotu HR do około 120-130 ud./min, po czym następuje kolejne obciążenie. W metodzie interwałowej wyróżniamy dwie podstawowe odmiany różniące się przede wszystkim intensywnością pracy, a w konsekwencji również czasem przerw oraz ilością powtórzeń.

- Ekstensywną metodę interwałową – obciążenia o umiarkowanej i średniej mocy, krótkie przerwy wypoczynkowe i duża liczba powtórzeń; HR pracy powinno oscylować w granicach 180 ud./min; odmianę tę stosuje się głównie do kształtowania wytrzymałości tlenowej.

- Intensywną metodę interwałową – oparta jest na wysiłkach o wysokiej intensywności, odpowiednio dłuższym czasie przerw oraz mniejszej liczbie powtórzeń. Intensywny wysiłek powoduje wzrost HR wyraźnie ponad 180 ud./min. W ten sposób kształtuje się wytrzymałość beztlenową, charakterystyczną dla wytrzymałości szybkościowej oraz tempowej.

1. Wymień 4 testy oceny sprawności fiz i scharakteryzuj jedną z nich

Test strawności musi być: rzetelny, standardowy, znormalizowany

- Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej

- EUROFIT – Europejski Test Sprawności Fizycznej

- Indeks Sprawności Fizycznej Zuchory

- Test Sprawności motorycznej Denisiuka

- INKF

1. Próba siły

2. Podskok dosiężny (próba mocy)

3. Bieg na 60m (szybkość biegowa)

4. Bieg zygzakiem (próba zwinności)

5. Bieg na 300m (próba wytrzymałości)

1. fazy kształtowania nawyku ruchowego

1.Generalizacja – wiadomości, pokaz, objaśnienie ->

uczenie się ->

2. Koncentracja – wykonywanie ruchu, zbieranie doświadczeń ruchowych przez ćwiczenia ->

3. Stabilizacja – wielokrotne powtarzanie danego ruchu, korygowanie błędów –

4. Automatyzacja – zbieranie nowych doświadczeń ruchowych, stereotyp dynamiczny ->

doskonalenie nawyku ruchowego ->

5. Uplastycznienie – umiejętne dostosowanie nowych nieoczekiwanych zmieniających się warunków i sytuacji

1. trening intensywny a progresywny w długofalowym szkoleniu dzieci i młodzieży

W treningu intensywnym stosuje się duże obciążenia pracą specjalistyczną, przy użyciu środków i metod o dużej intensywności, zbliżonych od początku do pomniejszonego modelu mistrza. Trening intensywny prowadzi do szybkiego wzrostu wyników sportowych. Takie postępowanie metodyczne w procesie szkolenia nie prowadzi jednak do pełni rozwoju sportowego. W wieku 18-19 lat następuje stagnacja.

Trening progresywny jest zoptymalizowany ze względu na możliwości związane z wiekiem i rozwojem dziecka, a czas dochodzenia do celu jakim jest mistrzostwo sportowe jest dłuższy. Obciążenia wzrastają stopniowo. Najpierw dominują środki o wszechstronnym charakterze, później ukierunkowane i specjalne. Przez cały czas intensywność pracy jest mniejsza niż wynika to z modelu mistrzostwa sportowego.

1. Etapy szkolenia oraz charakterystyka

1. Etap szkolenia wszechstronnego

2. Etap szkolenia ukierunkowanego

3. Etap szkolenia specjalnego

Etap szkolenia wszechstronnego – przypada na 10-13 lat, dominują w nim ćwiczenia o charakterze wszechstronnym, zwracamy uwagę na technikę, duża część zajęć oparta na zabawach i grach ruchowych, wszechstronność ćwiczeń służy rozwijaniu potencjału, nie występuje specjalizacja i indywidualizacja, ani budowanie formy sportowej na konkretne zawody.

Etap szkolenia ukierunkowanego – przypada na wiek 13-16 lat, trwa od 2 do 4 lat, zależy od trudności dyscypliny, złożoności nawyków ruchowych itp., pojawiają się pierwsze formy zorganizowanego współzawodnictwa o charakterze zbliżonym do okresu startowego, kierunkowe kształtowanie rozpoznanych predyspozycji i profilowanie potencjału ruchowego jako funkcjonalnego podłoża przyszłej specjalizacji, występuje większe zróżnicowanie form i metod treningu, zwiększa się udział ćwiczeń ukierunkowanych akcentujących nauczanie techniki i taktyki

Etap szkolenia specjalnego – rozpoczyna się w wieku 16 lat, występuje pełna struktura treningu, budujemy formę na czas zawodów głównych, występuje indywidualizacja zadań treningowych i wąska specjalizacja, szczególnie w drugiej fazie tego etapu, celem jest dążenie do maksymalizacji wyników

Fazy etapu specjalnego:

1.faza specjalnego przygotowania bazowego

2.faza rozwoju maksymalnych możliwości

3. faza stabilizacji osiągnięć

1. Wymień i scharakteryzuj etapy selekcji

Preselekcja – wszechstronna obserwacja dzieci już w najmłodszym wieku

Selekcja wstępna – (10-11lat) – kierowanie dzieci do wszechstronnego szkolenia, poszukiwanie dzieci uzdolnionych ruchowo, wstępny sprawdzian powinien obejmować: badanie stanu zdrowia, badanie uzdolnień ruchowych, określenie pomiaru sprawności fizycznej

Selekcja właściwa – wybór jednostek najbardziej uzdolnionych o szczególnych predyspozycjach sprawnościowych, anatomicznych i funkcjonalnych.

Selekcja specjalistyczna – dąży głównie do szczegółowego określenia predyspozycji związanych ze specyficznymi wymaganiami w danej dyscyplinie

Kryteria selekcji:

- Stan zdrowia(badania przeprowadzane przez specjalistę)

Kontrola obejmuje: badania podmiotowe i przedmiotowe, ogólne badania lekarskie, badania dodatkowe, próby wysiłkowe

- Budowa somatyczna:

Rozpatruje się ją w aspekcie wielkości ciała, proporcji, stosunków wewnętrznych między komponentami tkankowymi

- Uzdolnienia ruchowe:

Przejawiają się w szybkości i trwałości uczenia się ruchów, jak również umiejętności tworzenia nowych ich zestawów.

- Sprawność fizyczna:

Wyrażona stopniem wykorzystania potencjału podstawowych cech motorycznych oraz ich współzależnościami. Równolegle do rozwoju biologicznego następuje podnoszenie potencjału sprawności fizycznej.

- Dyspozycje fizyczne:

Odporność fizyczna, motywacja, ambicja, optymalny poziom zrównoważenia emocjonalnego w sytuacjach wymagających mobilizacji.

- Wynik sportowy:

Jest najbardziej kompleksowym składnikiem, w którym odbijają się predyspozycje rozwojowe oraz stopień wykorzystania nabytych sprawności i umiejętności

- Wiek