1. Co kryje się pod terminem INCOTERMS?

INCOTERMS (INternational COmmercial TERMS), inaczej warunki dostawy, to zbiór międzynarodowych reguł określających warunki sprzedaży, definiujących podział kosztów i obowiązków pomiędzy importera i eksportera oraz wskazujących wybrany sposób transportu.
INCOTERMS są najczęściej stosowanymi formułami handlowymi służącymi do określenia bazy dostawy.

2. Co to jest akredytywa dokumentowa (letter of credit)?

Akredytywa jest często stosowaną formą rozliczeń w handlu międzynarodowym, zabezpieczającą interesy stron zawierających transakcję. Wystawia ją bank, na wniosek i zgodnie z instrukcjami kupującego, który zobowiązuje się wypłacić określoną sumę sprzedającemu w zamian za dopełnienie przez sprzedającego określonych zobowiązań i przedłożenie w banku wymaganych dokumentów.

3. Co to jest konosament (bill of lading)?

Konosament jest to morski list przewozowy, będący dokumentem potwierdzającym przyjęcie towaru na statek w celu przewozu i zobowiązujący przewoźnika do wydania towaru w porcie przeznaczenia uprawnionemu odbiorcy. Jest papierem wartościowym dającym i przenoszącym prawa do towaru, może podlegać obrotowi.

4. Co oznacza termin „door to door”?

„Door to door” oznacza realizację dostawy towaru od momentu jego odbioru od dostawcy do momentu dostarczenia go odbiorcy, a więc pełny zakres obsługi spedycyjnej z uwzględnieniem transportu multimodalnego.

5. Co kryje się pod skrótami ETA i ETD (ETS)?

ETA – Estimated Time of Arrival – oznacza przewidywany czas przybycia przesyłki do miejsca przeznaczenia.
ETD (ETS) – Estimated Time of Departure (Estimated Time of Sailing) – oznacza przewidywany czas wyjścia statku z portu.

6. Co to jest EUROPALETA i ile europalet mieści się w kontenerze 20-stopowym i 40- stopowym?

Europaleta jest to drewniana paleta o wymiarach 1200x800 mm.
W kontenerze 20-stopowym mieści się 11 europalet.
W kontenerze 40-stopowym mieszczą się 23 europalety.

7. Co oznaczają skróty FCL i LCL?

FCL – Full Container Load – oznacza przesyłkę pełnokontenerową, w praktyce oznaczającą wykorzystanie kontener jedynie dla pojedynczego odbiorcy.
LCL – Less than Container Load – oznacza przesyłkę drobnicową, wykorzystującą jedynie część przestrzeni ładunkowej kontenera. Zaletą tej formy przewozu jest fracht liczony wg miary bądź wagi towaru (jednostką jest metr sześcienny lub tona).

8. Co to są opłaty z tytułu demmurage?

Są to opłaty naliczane po czasie wolnym na podjęcie pełnego i zdanie pustego kontenera, obejmujące okres po upływie czasu wolnego na podjęcie kontenera z portu wyładunku.

9. Co to są opłaty z tytułu detention?

Są to opłaty naliczane po czasie wolnym na podjęcie pełnego i zdanie pustego kontenera, obejmujące okres od momentu podjęcia pełnego kontenera z portu do zdania pustego kontenera do portu.

10. Co to są towary niebezpieczne?

Towary niebezpieczne, to towary mogące stanowić zagrożenie dla otoczenia poprzez swoje właściwości lub też rodzaj opakowania. Są to w szczególności towary chemiczne, wybuchowe, trujące, które podlegają specyficznym obostrzeniom podczas transportu i składowania. Regulacje te, w zależności od gałęzi transportu, określone są międzynarodowymi umowami i kodeksami:
- ADR w transporcie drogowym,
- IMDG w transporcie morskim,
- IATA DGR w transporcie lotniczym,
- RID w transporcie kolejowym.

Co kryje się pod terminem "franszyza integralna"?

Franszyza integralna jest to kwota wskazana w Umowie Generalnej, do wysokości której ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności, o ile wartość szkody nie przekroczy tej kwoty.

Co oznacza termin "międzynarodowy transport multimodalny”?

Termin ten oznacza przewóz towarów z zastosowaniem co najmniej dwóch różnych rodzajów transportu na podstawie jednej umowy o przewóz multimodalny z miejsca położonego w jednym kraju, gdzie towar przyjął w pieczę operator transportu multimodalnego, do oznaczonego miejsca przeznaczenia położonego w innym kraju.

Kiedy spedytor dokonuje ubezpieczenia ładunku?
Według zasady, znajdującej wyraz w postanowieniach Ogólnych Polskich Warunków Spedycyjnych 2002, spedytor dokonuje ubezpieczenia ładunku, zwanego ubezpieczeniem „cargo”, jedynie wtedy, gdy otrzyma wyraźne w tym względzie zlecenie. Jeżeli nie uzgodniono inaczej, spedytor nie ma obowiązku składania w imieniu klienta wniosku o ubezpieczenie przesyłki od ryzyk, związanych z jej przewozem. Z ubezpieczeniem przesyłki w transporcie („cargo”) wiąże się bowiem konieczność zapłaty składki ubezpieczeniowej.

Co oznacza skrót ADR?
Skrót ADR pochodzi od the European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road i oznacza umowę dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. Umowa ta reguluje zasady i warunki przewozu tego typu ładunków w celu zapewnienia im maksymalnego bezpieczeństwa. Umowa ADR stosowana jest również w przewozach krajowych.

Na czym polega konsolidacja przesyłek?
Konsolidacja polega na łączeniu kilku mniejszych przesyłek, podążających w tym samym kierunku. W tym celu spedytor sporządza na każdą skonsolidowana przesyłkę oddzielny list przewozowy oraz dodatkowo jeden list zbiorczy z listą ładunkową. Na liście zbiorczym nadawcą jest spedytor konsolidujący przesyłki, a odbiorcą spedytor dekonsolidujący. Przewoźnik ma wgląd tylko w list zbiorczy.

Jakie towary określamy mianem towarów niebezpiecznych?
Towary niebezpieczne to towary, których przewóz – na podstawie przepisów zawartych w załącznikach do umowy ADR – jest zabroniony, bądź dopuszczony, ale tylko na zasadach podanych w tychże załącznikach.

Co to jest stawka waga / miara?
Stawka per 1 tona lub per 1 m3. Do obliczeń przyjmuje się wartość większą.

Co to jest kod IMDG?
Kod IMDG (International Maritime Dangerous Goods Code) jest to międzynarodowy morski kod materiałów niebezpiecznych. Nie ma on charakteru międzynarodowej konwencji, a więc nie jest dokumentem obowiązującym, niemniej jednak jest on uznawany i stosowany zgodnie z przyjętą praktyką.

Co to znaczy "indosować" konosament?
Poprzez indosowanie (żyrowanie) - złożenie podpisu na odwrocie konosamentu, wszelkie prawa wynikające z konosamentu na zlecenie zostają przeniesione na inną osobę.

Co oznacza sformułowanie door - to – door?
Door-to-door oznacza pełną obsługę spedycyjną, od momentu odbioru towaru od dostawcy, aż do momentu jego dostarczenia do odbiorcy, z uwzględnieniem wszelkich niezbędnych formalności.

Co to jest cbm?
Cbm- ang. cubic meter- metr sześcienny.

Co oznacza pojęcie "okres wolny od opłat demurrage i detention"?
Jest to czas na podjęcie pełnego i zdanie pustego kontenera do portu, określony przez armatora. Po upływie okresu wolnego naliczane są opłaty z tytułu demurrage i detention. Opłaty z tytułu demurrage obejmują okres po upływie czasu wolnego do podjęcia kontenera z portu. Opłaty z tytułu detention obejmują okres od momentu podjęcia do zdania pustego kontenera do portu. Długość okresu wolnego od demurrage i detention może być różna i wynika z zapisu w taryfach armatorskich, jak i indywidualnych warunków umowy z armatorami.

Co oznacza, że firma działa jako NVOCC?
Skrót NVOCC (ang. Non Vessel Operating Common Carrier) oznacza przewoźnika, który nie dysponuje własnymi statkami, ale poprzez zawieranie z armatorami kontraktów przewozowych i stosowanie własnych konosamentów, świadczy usługi przewozowe na swój rachunek. NVOCC jest kategorią występującą w prawie amerykańskim, które reguluje na jakich warunkach firmy amerykańskie i zagraniczne mogą uzyskać akceptację działania jako NVOCC w przewozach do/ z USA. Za wprowadzanie w życie przepisów dotyczących NVOCC, jak i za kontrolę przestrzegania tego prawa odpowiedzialny jest organ administracji państwowej USA – Federal Maritime Commission (FMC). Potocznie NVOCC jest kategorią stosowaną w przewozach morskich na całym świecie i oznacza spedytora, który wystawiając własny konosament odpowiada za powierzony mu ładunek, zgodnie z warunkami tegoż konosamentu.

Co kryje się pod skrótem FIOS?
Free in and out and free stowed - bez kosztów załadunku i wyładunku i bez kosztów za sztauerkę (przewoźnik nie ponosi tych kosztów), stosowane w umowach pomiędzy przewoźnikiem a czarterującym. Koszty załadunku, wyładunku i sztauerki ponosi czarterujący.

Co to są warunki dostawy?
Warunki dostawy są zbiorem reguł, określających zobowiązania stron, kupującego i sprzedającego. Wyjaśniają kto i od którego momentu ponosi koszty i ryzyko związane z dostarczeniem i ubezpieczeniem przesyłki. Do najczęściej używanych warunków dostawy należą Incoterms 1990, 2000, Combiterms oraz Znowelizowane Amerykańskie Definicje w Handlu Zagranicznym, jednakże najczęściej używanymi w praktyce obrotów międzynarodowych są wykładnie Incoterms.

Jaki jest zakres ubezpieczenia w ramach instytutowej klauzuli ładunkowej (A)?
Instytutowe klauzule ładunkowe (A) – czyli tak zwane klauzule all risks, przewidują ubezpieczenie towaru od wszelkich ryzyk utraty lub uszkodzenia przedmiotu ubezpieczenia - z wyjątkiem tych, które są w tych klauzulach wyraźnie wymienione. Zastosowanie do ubezpieczenia cargo klauzul A pozwala na najszersze pokrycie polisowe – w odróżnieniu od instytutowych klauzul ładunkowych (B) i (C) – czyli klauzul tzw. ryzyk nazwanych.

W świetle interpretacji reguł INCOTERMS 2000 – w szczególności CIP i CIF – czyli reguł, które wyraźnie mówią o obowiązku ubezpieczenia towaru, sprzedający spełni swój obowiązek kontraktowy, ubezpieczając towar w transporcie od ryzyk nazwanych.

Co to jest dodatek ISPS i z czego on wynika?
ISPS to dodatek bezpieczeństwa wynikający ze zwiększenia kosztów poprawy bezpieczeństwa w transporcie morskim.

Co oznacza termin "przewozy drobnicowe LCL/LTL"?
Termin ten oznacza przewozy przesyłek mniejszych niż przestrzeń ładunkowa środka przewozu – kontenera lub trailera. Powszechnie są one określane skrótami: LCL (less than container load), LTL (less than trailer load).

Słownik pojęć

Transport morski – podstawowe definicje

BAF (Bunker Adjustment Factor) – zmienny dodatek paliwowy, czyli dodatek do podstawowej stawki frachtu morskiego, ustalany raz na jakiś czas (np. na miesiąc) przez konferencję żeglugową w celu wyrównania ewentualnych strat wynikających ze zmian na rynku paliw

Bill of Lading (B/L) – konosament, morski list przewozowy

CAF (Currency Adjustment Factor) – zmienny dodatek walutowy, czyli dodatek do podstawowej stawki frachtu morskiego, ustalany raz na jakiś czas (np. na miesiąc) przez konferencję żeglugową w celu wyrównania ewentualnych strat wynikających ze zmian na rynku walut

E.T.A./ETA (Estimated Time of Arrival) – przewidywany termin wejścia statku  do portu; skrót używany w rozkładach rejsów statków

E.T.S./ETS (Estimated Time of Sail) lub E.T.D./ETD (Estimated Time of Departure) – przewidywany termin wyjścia statku z portu; skrót używany w rozkładach rejsów statków

FCL (Full Container Load) – przesyłka pełnokontenerowa, gdy jeden klient wykupuje całą pojemność kontenera dla swojego towaru, nawet jeśli nie wykorzysta jej w całości, np. 20 cbm/5 ton w kont. 20’DV, podczas gdy maksymalna pojemność kontenera to 33 cbm i 20 ton brutto;

ISPS (International Ship & Port Facility Security fee) – opłata pobierana przez wszystkich armatorów oraz porty morskie w związku z nałożonym obowiązkiem podniesienia ogólnego poziomu bezpieczeństwa

KONTENER MORSKI  – urządzenie transportowe odpowiednio wytrzymałe dla umożliwienia wielokrotnego użycia; specjalnie zaprojektowane dla ułatwienia transportu towarów jednym lub kilkoma środkami dystrybucji, bez przeładowywania ładunku; wyposażone w urządzenia umożliwiające łatwą manipulację zwłaszcza podczas jego przeładunku z jednego środka transportu na inny; skonstruowane tak, aby można było łatwo je napełniać i opróżniać;

LCL (Less than Container Load) – przesyłka drobnicowa przesyłana wspólnie z przesyłkami innych klientów w jednym kontenerze, tzw. zbiorczym; w transporcie morskim, inaczej niż w drogowym, 1 cbm przyrównywany jest do 1 tony i w oparciu o to porównanie liczona jest stawka frachtowa za przesyłkę;

LCL/FCL – przesyłki drobnicowe konsolidowane w kraju nadania od kilku różnych załadowców dla jednego odbiorcy w jeden kontener zbiorczy

P.O.L./POL (Port Of Loading) – port załadunku

P.O.D./POD (Port Of Discharge) – port wyładunku

PSS (Peak Season Surcharge) – okresowy dodatek sezonowy wprowadzany w momentach, gdy na danym rynku frachtowym popyt na fracht rośnie, a armatorzy nie mają możliwości podwyższenia podstawowych stawek frachtowych, ponieważ zostały one ustalone np. na cały kwartał

Sea Waybill – konosament ekspresowy; wystawiany w jednym egzemplarzu; nie jest wymagana prezentacja oryginału armatorowi/spedytorowi, aby „zwolnił” towar

THC (Terminal Handling Charges) – koszty portowe/terminalowe – opłaty związane z przeładunkiem kontenera w porcie, rozformowaniem, złożeniem towaru na magazyn oraz przeładunkiem na samochód; w porcie kraju nadania, jak i przeznaczenia; składają się na tę opłatę różne koszty częściowe za poszczególne operacje wykonywane w portach/na terminalach

TRANSIT TIME – przewidywany czas transportu, podawany w rozkładach.
UWAGA: w niektórych rozkładach podawany jest czas podróży, obliczony poprzez zsumowanie wyłącznie czasów podróży kolejnych etapów, np. dowóz do portu, fracht morski, odwóz z portu, bez uwzględnienia czasu oczekiwania towaru na przeładunek w portach/na terminalach

W/M – waga/miara – 1 cbm/1 tona – do obliczenia frachtu wybiera się wartość większą (liczbę ton lub metrów sześciennych) i mnoży ją przez podaną stawkę; jeżeli obliczony fracht jest niższy od stawki minimalnej, należy przyjąć stawkę minimum.

Niektóre skróty potocznie używane w komunikacji spedycyjnej.

B/L - BILL OF LADING
CHC - CHASIS CHARGE
CHGS - CHARGES
CK - CHECK
COC - CONTAINER ON-HIRE CHARGE
CNTR - CONTAINER
CST - COST
CSF - CARRIER SECURITY FEE
CUC - CHASIS USING CHARGE
D/THC - DESTINATION THC
DIC - DESTINATION INLAND CHARGE
DLD - DELIVERED
DLR - DELIVER
DLY - DELIVERY
DSTN - DESTINATION
DUP - DUPLICATE
EFS - EMERGENCY FUEL SURCHARGE
EIS - EQUIPMENT IMBALANCE SURCHARGE
EMS - EMERGENCY SURCHARGE
FM - FROM
FUM - SUMIGATION CHARGE
FIOS - FREE IN / OUT LOADING/ DISCHARGING IS AT CONSIGNER'S COST)
FIFO - FREE IN / FREE OUT (VIDE FIOS)
FILO - FREE IN / LINER OUT (LOADING IS AT CONSIGNER'S COST, DISCHARGING IS AT LINER COST)
GRI - ANY OUTSTANDING GENERAL RATE INCREASE
HLC - HEAVY LIFT CHARGE
INTL - INTERNATIONAL
LIFO - LINER IN / FREE OUT (LOADING IS AT LINER COST, DISCHARGING IS AT CONSIGNER'S COST)
LILO - LINER IN / OUT (LOADING AND DISCHARGING IS AT LINER COST)
LSF - LOW SULPHUR FUEL
O/THC - ORIGINAL TERMINAL HANDLING CHARGE / CONTAINER SERVICE CHARGE
OFC - OCEAN FREIGHT CHARGE
OGS - OUT OF GAUGE CHARGE
OIC - ORIGIN INLAND CHARGE
PCS - PANAMA CANAL LOW WATER SURCHARGE
PSS - PEAK SEASON SURCHARGE
SCS - SUEZ CANAL SURCHARGE
SVC - SERVICE
WRS - WAR RISK SURCHARGE
SCC / SCS – SUEZ CANAL CHARGE lub zwanty też SCS – SUEZ CANAL SURCHARGE
V.A.T.O.S – valid at the time of shipment ( w przypadku dodatków do frachtu morskiego)

Rodzaje kontenerów

Standaryzowane do długości 20 stóp (1 kontener 20-stopowy = 1 TEU) mogą mieć również długość 30, 40 lub 45 stóp. Obecnie kontenery są najpopularniejszą jednostką ładunkową w transporcie zarówno lądowym, jak i morskim, dzięki łatwości przeładunku i transportu. Wewnątrz kontenera zazwyczaj umocowane są haki i punkty zaczepień. Maksymalna ładowność kontenera zazwyczaj nie przekracza 28 ton.

Ze względu na przeznaczenie i budowę rozróżniamy następujące typy kontenerów:

• kontener uniwersalny ogólnego przeznaczenia – general purpose "dry van" – przeznaczony do przewozu: towarów w opakowaniach kartonowych, paczkach, skrzyniach, workach, balach, paletach, bębnach.

• kontener o podwyższonej wysokości – high cube

• kontener o podwyższonej wysokości i szerokości – high cube palletwide - do przewozu europalet

• kontener o kontrolowanej temperaturze – temperature controlled – do przewozu ładunków w temperaturze od –25 °C do +25 °C, oprócz kontenerów klimatyzowanych wśród nich wyróżnia się inne:

  • kontener chłodniczy – refrigerated container

  • kontener izotermiczny – insulated container

  • kontener ogrzewany – heated container

  • kontener termiczny – thermal container

  • kontener termiczny mechanicznie chłodzony – mechanically refrigerated container

• kontener z otwartym dachem – open top "bulktainers" – przeznaczony do przewozu ładunków masowych, maszyn,

• kontener o bokach otwartych – open side – do przewozu ponadnormatywnych ładunków,

• kontener z otwartym dachem i bokiem – flushfolding flat-rack container – dla ładunków ciężkich i gabarytowych,

• kontener platforma – platform container – jw., posiadają wytrzymała podłogę dla ładunków o dużych naciskach punktowych,

• kontener z wentylacją – ventilated container – do przewozu ładunków organicznych,

• kontener cysterna – tank container – do przewozu ładunków płynnych,

• kontener o podłodze tocznej – rolling floor – przeznaczony dla trudnych do przemieszczenia ładunków,

• kontener do przewozu gazów – Gas Bottle

• kontener agregat – Generator – mieszczący w sobie urządzenia gotowe do pracy np. zespoły prądotwórcze, stacje uzdatniania wody, radiostacje itp.,

• kontener składany – Collapsible ISO

• kontener o zdejmowalnej obudowie (ścianach wraz sufitem) – Swapbody