15. Wyjaśnij termin pedeutologia;

Obszar interdyscyplinarny, subdyscyplina pedagogiki powstała w wyniku intensywnego rozwoju szkoły, domagającego się wiedzy o nauczycielu, jego kształcenia i doskonalenia.

PEDEUTOLOGIA- nauka o nauczycielu ( paident'es- nauczyciel , logos-nauka )

Pedeutologia- zajmuję się osobowością nauczyciela i osobliwością zawodu nauczycielskiego.

Zajmuje się:

• cechami osobowości nauczycieli (wychowawców) i wpływem tych cech na proces kształcenia i wychowania,

• rolą społeczną nauczyciela (wychowawcy)

• oczekiwaniami społecznymi wobec nauczycieli,

• trudnością roli społecznej
  efektywnością kształcenia jako wynikiem pewnej pracy nauczyciela.

• poziomem i zakresem wykształcenia nauczyciela

• doborem kandydatów do zawodu nauczyciela

Problem zawodu nauczyciela od wielu lat nurtuje psychologów, pedagogów i filozofów. Przedstawiciele tych dyscyplin interesowali się nauczycielem rzeczywistym, pracującym na co dzień w różnych warunkach, i nauczycielem idealnym, jakiego postulowało społeczeństwo w danym okresie historycznym.

Intensywnie rozwijające się zainteresowanie zawodem nauczyciela doprowadziło do wyodrębnienia osobnej gałęzi wiedzy pedagogicznej - pedeutologii (greckie paideutes- nauczyciel, logos- słowo, nauka), czyli nauki o nauczycielu-wychowawcy. Powstanie pedeutologii przypada na przełom XTX i XX w. i zbiega się z narodzinami pedologii - nauki o dziecku.

Pedeutologia wyrosła z tradycji i aparatury pojęciowej psychologii i była uprawiana w sposób psychologiczny, a podstawowym przedmiotem jej badań stała się osobowość nauczyciela- wychowawcy (zob. Okoń 1959)

Z chwilą wyodrębnienia się nauki o wychowawcy zasadniczym przedmiotem badań stała się osobowość nauczyciela, a w miarę rozwoju tej dyscypliny rozszerzał się jej zakres badań oraz zmieniały się metody badawcze.

Współcześnie pedeutologię określa się jako dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami osobowości nauczyciela i zawodu nauczycielskiego (Krawcewicz 1977).

Poszukuje się tych czynników, które decydują o wartości nauczyciela i efektach jego pracy. Poznanie i ustalenie najbardziej wartościowych cech nauczyciela ma duże znaczenie praktyczne, zarówno w pracy dydaktyczno-wychowawczej, jak i w doskonaleniu własnej osobowości. Pozwoli ono nauczycielowi na snucie refleksji nad sobą, własną pracą i stosunkiem do niej oraz prowadzić będzie do oceny własnej postawy i swego miejsca w zawodzie.

Z obserwacji i badań praktyki szkolnej wynika, e nauczyciele często funkcjonują w oparciu o zakodowany obraz ich nauczycieli.

Nauczyciel na podstawie wiedzy pedeutologicznej może odpowiedzieć sobie na konkretne pytania dotyczące własnych poglądów i postaw oraz pogłębić świadomość różnych spraw zawodowych. Uświadomienie sobie przez nauczyciela cech warunkujących osiąganie powodzenia w zawodzie pozwoli drogą samowychowania wykształcić cechy pożądane, a likwidować niepożądane.

Działanie pedagogiczne uwarunkowane jest specyficznymi właściwościami osobowości nauczyciela-wychowawcy. Od niej uzależniona jest więź emocjonalna ucznia z nauczycielem i szkołą, bliskie, przyjacielskie stosunki i skuteczność oddziaływań wychowawczych.

Znajomość cech osobowości nauczyciela może stanowić także ważny czynnik wychowania uczniów. Im lepiej bowiem pozna nauczyciel siebie, tym skuteczniej będzie potrafił wykorzystać własne milowości w pracy dydaktyczno-wychowawczej.

Do dziś nie ma obrazu dobrego nauczyciela, rejestru jego cech psychologicznych, stanowiących podstawę kształtowania osobowości profesjonalnej kandydatów na nauczycieli. Tworzenie takiego obrazu jest niezwykle utrudnione, bowiem zbiorowość nauczycielska jest wielce zróżnicowana pod względem pełnionych ról, funkcji i realizowanych zadań. Ostatnio coraz częściej wysuwa się propozycje i czyni próby konstruowania obrazu nauczyciela na poszczególnych etapach szkolnictwa.