czyn ≠ czynność prawna

c.d. czynności prawnych

- zdarzenia podobne do czynności prawnych

- przejawy woli – podobny do oświadczenia woli; np. wezwanie do zapłaty dłużnika, uznanie niewłaściwe (skutek: przerwanie biegu przedawnienia),
wyznaczenie terminu dla osoby trzeciej, gdy wymagana jest jej zgoda, porzucenie rzeczy z zamiarem wyzbycia się własności (na śmietniku, w rowie)

- oświadczenie wiedzy – uchwały niebędące oświadczeniem woli, np. uchwała walnego zgromadzenia członków spółdzielni w przedmiocie udzielenia
absolutorium zarządowi

- zawiadomienia – zachowania polegające na ujawnieniu wiadomości na temat określonego stanu rzeczy, np. zawiadomienie o wadach rzeczy; dot. też
przelewu wierzytelności, zawiadomienie o potrąceniu; mogą dot. stanu psychicznego; tu też: poświadczenia czynności prawnych, pokwitowanie zapłaty, poświadczenie wysokości zobowiązania

- inne czynności faktyczne – przejawy uczuć (np. przebaczenie spadkodawcy udzielone spadkobiercy, przebaczenie darczyńcy wobec obdarowanego);
też: odłączenie pożytków naturalnych od rzeczy (np. zerwanie truskawek z krzaczka) – nabywa pożytki ten, kto odłączył

- zdarzenia prawne sensu stricto – różne fakty niezależnie od woli człowieka, jak upływ czasu, narodziny, śmierć, oderwanie się części budowli

Czynności prawne

- instrument, za pomocą którego podmioty stosunków cywilnoprawnych mogą kształtować stosunki prawne, kształtujemy je przez powstanie, ustanie lub zmianę

- zawiera przynajmniej jedno oświadczenie woli

- oświadczenie woli – uzewnętrznienie woli jako aktu wewnętrznego; uzewnętrzniona decyzja podmiotu prawa cywilnego dot. wywołania określonego skutki prawnego w obrębie prawa cywilnego

- skutki – art. 56 i 58 (!) – znać (!)

- klauzule salwatoryjne – w kontraktach pojawiają się; zabezpieczenie, gdyż nie wiadomo, czy po poddaniu umowy prawu polskiemu, wszystko będzie ok.; chęć uratowania umowy lub jakiegoś roszczenia, próba wprowadzenie innych klauzul w ich miejsce, gdyby one zostały uznane za nieważne

- umowa zawiera postanowienia skuteczne na wypadek nieskuteczności jej części

- sprzeczności czynności prawnej z zasadami współżycia społecznego - będące na granicy obejścia prawa

- o dostarczaniu środków do życia z utrzymywaniem kontaktów seksualnych w związku niemałżeńskim

- prawo podmiotowe jest zbywalne; zbyć / rozporządzić / przenieść / obciążyć / zmienić / znieść

- wola musi być uzewnętrzniona; art. 60 – wymóg jasności przekazu oświadczenia woli, sposób dostatecznie ujawniający wolę; najpierw: wewnętrzny akt woli nierodzący jeszcze skutków prawnych, dopiero urzeczywistnienie jej na zewnątrz czyni z niej akt woli

- element uzewnętrznienia – świadomy, zrozumiały chociażby w drodze wykładni, wymóg dot. zdarzenia unormowanego przez prawo cywilne,
akt woli na serio (kabaret, serial), niespowodowany przymusem fizycznym zewnętrznym (podniesienie naszej ręki za nas na głosowaniu
czy przy podpisaniu)

- złożenie oświadczenia woli pod groźbą – przymus psychiczny, np. jak tak nie zagłosujesz, to cię zabiję

- złożenie woli zgodnie z teorią doręczenia: art. 61 – chwila doręczenia w taki sposób, że druga sposób miała możliwość zapoznania się (niekoniecznie musiała się
z tym zapoznać), czas zapoznania zależny od adresata

- gdy chcemy odwołać nasze oświadczenie woli – zd. 2. art. 61 – gdy doszło jednocześnie lub szybciej niż pierwotne oświadczenie, wtedy jest ważne

- zgoda organu to decyzja administracyjna, a nie zgoda strony trzeciej

- zastępcze oświadczenie woli – np. gdy strony zawierają umowę przedstępną (?)

- art.65 § 2 – wykładnia umów; badamy najpierw zgodny zamiar stron – to, czego strony zgodnie chciały, oraz cel umowy

- klasyfikacja czynności prawnych

- jednostronne (1 oświadczenie woli: testament, oferta, przyrzeczenie publiczne) i dwustronne (uchwała mająca na celu wywołanie skutków prawnych,
każda ze stron składa swoje oświadczenie woli, gł. dot. podejmowania decyzji przez kolegialne organy osób prawnych

- między żyjącymi i na wypadek śmierci (mortis causa) – skuteczność zależna od śmierci (testament, zapis w testamencie)

- konsensualna – z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli występują skutki i realne – do ważności potrzebne oświadczenie + inne elementy
np. wydanie rzeczy przy zastawie, oddanie / wydanie rzeczy na przechowanie, wpis do księgi wieczystej do ustanowienia hipoteki

- rozporządzające (cel: rozporządzenie), zobowiązujące i o podwójnym skutku

- odpłatna (przysparzamy korzyść majątkową drugiej osobie w sensie prawnym a nie ekonomicznym) i nieodpłatna (darowizna)

- postacie

- causa solvendi – przysporzenie prawa do komuś, by się zwolnić z obowiązku, zmniejszyć aktywa

- causa obligandi vel acquirendi – przysparzam, by nabyć prawo lub inna korzyść majątkową, zwiększyć aktywa

- causa donandi – dokonanie czynności prawnej tylko dla przysporzenia na rzecz innej osoby, bez żadnego ekwiwalentu

- causa cavendi – przywłaszczenie rzeczy na zabezpieczenie

- jak czynność ma ważną causa – tj. ważna ta czynność

- czynności abstrakcyjne oderwane są od causy, np. weksel, czek, gwarancja na pierwsze żądanie