Słowo „ojciec” oznacza mężczyznę mającego własne dziecko. Pojecie to oznacza także całokształt zachowań mężczyzny względem swojego potomstwa. We współczesnym świecie coraz bardziej zaczyna się doceniać więzi jakie łącza ojca z dzieckiem. Reakcje dzieci na widok ojców są znacznie żywsze niż na widok matek. Ojciec jest pewnego rodzaju elementem nowości dla dziecka, co wiąże się z tym, ze reakcje są bardziej atrakcyjne. I to nie chodzi tylko o pomoc i współudział w pielęgnowaniu dziecka, ale także o uciążliwości i czasochłonność tych prac, co pozwala mu na ocenienie wkładu żony w budowanie ciepła rodzinnego. Wpływa to, na pełniejsze powiązanie emocjonalne , co prowadzi do umocnienia poczucia bezpieczeństwa, a ma to duże znaczenie dla prawidłowości kontaktów w rodzinie. Wszelkie funkcje pełnione przez ojca powinny być pełnione z takim nastawieniem i taka motywacja, by umacniały więzi rodzinne i dawały satysfakcje wszystkim jej członkom.
Wiec jakie cechy powinien mieć dobry ojciec?
Ojciec ma być tym, do kogo można się zwrócić po pomoc, po poradę. Powinien przebaczać, brak przebaczenia działa niszcząco w obie strony - zniechęca je do siebie… ojcowie powinni być dostępni dla swoich dzieci: codziennie, być z nimi tam gdzie to konieczne, potrzebne i możliwe. Ojciec musi zdobyć zaufanie, by pomagać im w wyborze właściwej drogi, rozróżnianiu dobra od zła, a stanie się tak, gdy będzie dla nich dobrym nauczycielem i doradcą.
Już kilkuletni chłopiec naśladuje swojego ojca i uczy się pełnienia roli ojcowskiej, a brak ojca lub też posiadanie takiego, który nie spełnia swojej roli w odpowiedni sposób może prowadzić do nieprawidłowego funkcjonowania w życiu dorosłym. Ojciec jest skłonny bardziej kochać dziecko, dlatego, ze spełnia ono określone warunki. Cenione są u dziecka przede wszystkim te zalety, które odpowiadają ojcowskim wymaganiom. Ojcowie odznaczają się na ogół większą stanowczością i surowością. Charakteryzuje ich czułe i opiekuńcze nastawienie do dziecka, wpływają na ukształtowanie się odporności na pokusy, ułatwiają rozwój uczyć wyższych. Ojciec pomaga dziecku nie tylko w sposób spokojny i bezpieczny, ale także w dynamiczny podczas, gdyż trzeba rozwiązać napotkane problemy. Dziecko powinno być przygotowane przez ojca na niebezpieczeństwa, oraz na rozwiązywanie problemów - poprzez samodzielne, odpowiedzialne decyzje.
Do zadań ojca należy:
Odpowiedzialność za rodzinie - oboje rodzice powinni to robić, ale odpowiedzialność spoczywa na ojcu, skoro są porównani do głowy rodziny, autorytetu. To on ma „święcić przykładem”
Ochrona rodziny - przed złymi wpływami przed kryzysami i konfliktami. Dobry ojciec jest przewidującym ojcem.
Oddanie rodzinie - ojciec daje swój czas i siły, przebywa - jest obecny w życiu rodziny codziennie, wie, ze bez rozmowy nie pozna potrzeb ani problemów dziecka. Poprzez rozmowę może wiele dziecko nauczyć, a robiąc cos z nim o wielu rzeczach porozmawiać. Gdy ojciec spędza z córka czas, wzrasta u niej poczucie bezpieczeństwa i pewność siebie.
Ograniczanie siebie - ojciec ogranicza się tylko do dobrego, bo dzieci naśladują go w dobrym i złym.
Określanie ram - określanie obowiązków, wydawanie poleceń z zachęta, wymaganie, sprawdzanie i poprawianie, uczenie zachowań, karanie…
Okazywanie miłości - docenianie i chwalenie, wyrażanie uczuć przez gesty, dotyk, akceptacja dzieci takich jakimi są.
Najważniejszymi zadaniami ojca w procesie wychowania jest wiec nie tylko zachęcenie do działania, ale także uczenie odpowiedzialności. Stosowanie natomiast przymusu i kar fizycznych spowoduje powierzchowne przyswojenie norm moralnych objawiające się ciągłym poczuciem winy. Im dominacja ojca jest bardziej zaznaczona tym stosunki jego a dzieci są bardziej odległe. Gdy w relacjach miedzy członkami rodziny nie ma dominacji, tym większa jest bliskość emocjonalna rodziny. Dziecko, by było zaakceptowane przez ojca, musie się poddać jego autorytetowi, gdyż to właśnie ojciec zachęca go do ryzyka. Szczególnie ważny jest także stosunek ojca do matki: okazując szacunek matce, ojciec uczy je szacunku. Chłopcy widza, jak maja szanować dziewczęta, a dziewczętom ukazuje potrzebę poszanowania własnej godności. To właśnie ojcowie wpływają na przystosowanie się dziecka do życia w społeczności, a pozytywne kontakty wpływają nie tylko na dobre wyniki w nauce, ale także kształtują rozwój intelektualny i twórcza postawę dziecka. Zrozumienie i pozytywny związek uczuciowy to cos najważniejszego, dla rozwoju umysłowego. Skrajna jest surowości kontrolowanie, które prowadzi do obniżenia szkolnych osiągnięć dziecka. Brak postawy opiekuńczej wpływa na dziecko gorzej niż brak ojca w ogóle.
Nieobecność ojca w domu, objawia się stanami napiec, agresywnością, słabym przystosowaniem do życia. To, ze ojciec rzadko bywa z dzieckiem oznacza, ze nie jest on w stanie zrozumieć sygnałów wysyłanych przez dziecko. Im dziecko jest starsze, tym bardziej jest mu potrzebny ojciec. Brak ojca źle wpływa na rozwój dziecka, a przejawia się to niska samoocena, brakiem motywacji do nauki, pracy, brakiem silnej woli, podatnością na wpływ grup rówieśniczych.
Ojciec jest głównym żywicielem rodziny, wyższość zarobków osiągana za zwyczaj jest przez mężczyznę, to oni szukają dodatkowych zajęć po godzinach, by ich Rodzinie niczego nie zabrakło. Ojcowie tacy, uważają, ze poświęcają się dla dobra rodziny. Udział ojca w wychowaniu wprowadza atmosferę i porządek, ład, systematyczność i konsekwencje i wytrwałość. Są to cechy ważne do przestrzegania zasad moralnych. W wielu rodzinach nadal panuje jako autorytet rodziny ojciec ( system patriarchalny) i to mężczyzna jest głowa rodziny. To on umie konsekwentnie postępować, zarówno w zakazach jak i nakazach, w systemie kar i nagród. To mężczyzna zachowuje emocjonalna równowagę, konsekwencje w działaniach wychowawczych. Jest to niezbędne oddziaływanie na dziecko.
Wymagany przez dzieci autorytet ojca musi być oparty na jego sukcesach w pracy, uznaniu sąsiadów i przyjaciół, musi być pełen miłości i oddanie dla rodziny. Ojciec chcąc wpłynąć na pozytywny rozwój dziecka społecznie musi uczestniczyć w jego procesie wychowania , reprezentując pozytywne wartości społeczne. Ojciec musi posiadać pewne cechy, aby mógł spełniać określone funkcje, bo przecież rola ojca w rodzinie jest ogromna.