Słowo eksperyment znaczy tyle, co (doświadczenie). Eksperymenty pozwalają nam na:
prawne pełne kontrolowanie i kształtowanie uwarunkowań sytuacyjnych danego zjawiska lub procesu oraz
sprawdzanie hipotez w sytuacjach, które są dla nich najbardziej istotne, czyli w sytuacjach ekstremalnych
Ze względu na sposób przeprowadzania eksperymentu i jego charakter można wyróżnić kilka rodzajów, a te można ująć w takie oto pary;
projektowany w terenie i laboratoryjny
ex- post- facto i projekcyjny
jednoczesne i sukcesywne
eksperyment projektowany w terenie - polega na wyodrębnieniu dwóch grup, które nie są wyobcowane ze środowiska naturalnego, jedna z tych grup poddaje się działaniu bodźca, który jest przedmiotem eksperymentu, a druga grupa jest grupa kontrolna. Na koniec sprawdza się zmiany jakie zaszły w grupie badanej w stosunku do grupy kontrolnej.
Eksperyment laboratoryjny - badający tworzy wyizolowana, laboratoryjna sytuacje dla badanego przez siebie zbioru ludzi, w oparciu o hipotetycznie zestawione zmienne. Zachowanie badanych jest kształtowane przez badającego, a celem eksperymentu jest sprawdzenie czy dane zmienne maja istotny wpływ na zachowanie ludzi, jaki się im przypisuje.
Eksperyment ex - post - facto - bada określone zaszłe zdarzenie społeczne, którego uwarunkowanie i rozwój analizuje się retrospektywnie, starając się ustalić, czy przyjęty przez nas kompleks uwarunkowań potwierdza się rzeczywiście tzn. tłumaczy nam założona genezę danego faktu.
Eksperyment projekcyjny -polega na badaniu danego zjawiska społecznego w każdej sytuacji, kiedy wprowadzamy nowe bodźce i obserwujemy, jakie wywołują one skutki u badanych.
Eksperyment jednoczesny - badanie jednego, dwóch lub nawet więcej zbiorów ludzi, czyli, grupy które poddajemy różnym bodźcom. Badania musza być prowadzone równolegle by uczynić zadość wymogom.
Eksperyment sukcesywny - polega na tym, ze dany zbiór ludzi poddaje się dwóm badaniom, w różnym okresie czasowym. „przed” i „po” zastosowaniu bodźca.
Rozważając problem wiarygodności badan należy zastanowić się ;
czy założone procedury badawcze zostały należycie zastosowane
jakie czynniki są najistotniejsze w danym eksperymencie
jakie z nich można w czasie jego przeprowadzania sprawdzić
które z pośród sprawdzalnych czynników zostały skontrolowane