Płynna postać leku przeznaczona do podawania doustnego, charakteryzująca się słodkim smakiem i zwiększoną lepkością.
Są to stężone roztwory sacharozy (min 45%) lub alkoholi wielowodorotlenowych (sorbitol, glicerol, glikol propylenowy, mannitol) w wodzie , wyciągach roślinnych(syropy roślinne), sokach owocowych i ich mieszaninach.
Mogą zawierać substancje lecznicze w postaci ROZPUSZCZONEJ lub ZAWIESZONEJ.
Substancje pomocnicze w syropach:
Poprawiające smak: sacharyna, as partam
Poprawiające zapach, aromatyzujące: wanilina, olejki
Barwiące
Przeciwutleniacze i konserwanty
!!! zapobiegające krystalizacji cukru
Zwiększające rozpuszczalność substancji leczniczej
Otrzymywanie syropów:
Rozpuszczenie cukru w gorącym płynie: po doprowadzeniu do wrzenia i jeśli rozpuszczalnikiem jest woda, to cedzony, a następnie uzupełniany do przepisanej masy gorącą wodą.
Gotowanie prowadzi się max przez 2 min, bo jeśli dłużej następuje inwersja cukru (mniejsza trwałość!!!)
Na zimno: przetoczenie soku/wody/wyciągu/nalewki/roztworu z substancją leczniczą przez sacharozę
Dodanie składników do syropu prostego
Po schłodzeniu syropy nalewa się do suchych i jałowych opakowań. Gdy są ciepłe następuje skraplanie wody na szyjce butelki . na powierzchni syropu powstaje warstwa rozcieńczonego roztworu (a nie stężonego), przez co przy powierzchni mogą rozwijać się mikroorganizmy.
*SIRUPUS SIMPLEX = syrop prosty = syrop zwykły
Rp. Saccharum 64,0
Aqua 36,0
Sacharozę rozpuszcza się w wodzie na gorąco, roztwór doprowadza do wrzenia, sączy na gorąco przez gazę i uzupełnia gorącą wodą do 100,0. Następnie dokładnie miesza i po ochłodzeniu roztworu miesza po raz kolejny w celu wyrównania stężenia sacharozy w roztworze.
Wysoka zawartość sacharozy (bardzo wysokie ciśnienie osmotyczne) uniemożliwia bakteriom rozwijanie się w syropie, dzięki czemu syrop prosty jest postacią trwałą mikrobiologicznie!!!
Gęstość syropu prostego: 1.310 - 1.320 g/ml
Zastosowanie syropu prostego:
- do sporządzania syropów przez mieszanie z wyciągami roślinnymi, nalewkami, sokami
- jako dodatek do mieszanin doustnych w celu poprawienia smaku
- jako nośnik substancji leczniczej w zawiesinach doustnych (faza rozpraszająca)
- w produkcji tabletek jako substancje wiążąca lub do drażowania (powlekania otoczką cukrową)
*syrop prawoślazowy = sirupus Althae
Sacharozę rozpuszcza się w maceracie z korzenia prawoślazu.
Wchodzi też w skład Liquor pectoralis: mieszanka o działaniu wykrztuśnym (+krople anyżowe + bromek amonu)
* syrop z naowocni pomarańczy gorzkiej = Sirupus Aurati Amari pericarpii:
Otrz. Przez zmieszanie syropu zwykłego z nalewką i wyciągiem płynnym z naowocni pomarańczy gorzkiej.
Ma działanie pobudzające wydzielanie soków trawiennych (stomachicum). Stosuje się też jako dodatek smakowy do innych syropów lub mieszanek.
* Syrop z Sulfoguajakolem = Sirupus Sulphoguajacoli:
Sulfoguajakol (Thiocol) rozpuszczony w gorącym syropie pomarańczowym. Wykazuje działanie wykrztuśne przez drażnienie błony śluzowej oskrzeli, co powoduje zwiększone wydzielanie płynnego śluzu.
*Syrop tymiankowy złożony = Sirupus Thymi Compositus:
Zawiera wyciąg płynny z ziela tymianku (etanol!), z dodatkiem syropu prostego, bromku amonu i tymolu. Działa wykrztuśnie, zwiększa wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i rozkurcza drogi oskrzelowe.
*Syrop sosnowy złożony = Sirupus Pini Compositum:
Zawiera wyciąg płynny z sosny, nalewkę z kopru włoskiego, wyciąg płynny z glistnika, fosforan kodeiny, sacharozę. Działa przeciwkaszlowo i spazmolitycznie (rozkurcza mięsnie gładkie).
*Rubital: syrop prawoślazowy+malinowy
Syropy dyspensowane są w butelkach, które stanową opakowania wielodawkowe. Wyposażone są zazwyczaj w odpowiednie marki umożliwiające prawidłowe dawkowanie leku. (Ew dawkowanie w łyżeczkach)
Niektóre syropy sporządza się ex tempore!! Przez rozpuszczenie/zawieszenie substancji czynnej i substancji pomocniczych (w postaci proszku lub granulatu) w wodzie, np. antybiotyki
Przechowywanie:
Jeśli w syropie zawarta jest bardzo duża ilość sacharozy, to determinuje ona wysoką trwałość mikrobiologiczną, dlatego nie należy dopuszczać do rozcieńczania syropu.
Niekorzystne procesy podczas przechowywania:
- jeśli stężenie sacharozy jest niewielkie to rozwijają się mikroorganizmy
- fermentacja alkoholowa
- krystalizacja cukru
Zastosowanie syropów:
+ maskowanie przykrego smaku leków
+ działanie osłaniające na błony śluzowe
+ faza rozpraszająca w zawiesinach
+ ułatwiające dozowanie
Syropy jako nośniki substancji leczniczych:
Głównie w chorobach dróg oddechowych:
-mukolityczne: karbocysteina (PectoDrill, Mucolina), bromhexyna (Flegamina), ambroxol (Ambrosol, Mucosolvan, Flavamed)
- przeciwkaszlowe: dextrometorfan (Acodin, Actifed, Robitussin antitussicum)
-ziołowe: sosnowy, prawoślazowy, z babki lancetowatej (Sir. Plantagilis - wykrztuśny), z cebuli (Alcep-przeciwbakteryjnie w infekcjach górnych dróg oddechowych)
- antybiotyki: amoxycylina z kwasem klawulanowym (Augmentin, Amoxiclav, Forcid)
- przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe: paracetamol (Codipar, Panadol, Calpol), ibuprofen (Ibum, Ibufen, Nurofen)
- terapia przeziebieniowa : Calcium Sanosvit (wapno), Rutinacea, Ceruvit (rutozyd z Wit.C)
- uspokajające: hydroxyzyna
- przeciwhistaminowe = przeciwalergiczne: prometazyna (Diphergan), klemastyna (Clemastin), loratadyna (Claritine)
- przeczyszczające: laktuloza (Duphalac)
