Forma podawcza - sposób językowego ukształtowania wypowiedzi, który ma swój odpowiednik w zjawiskach życiowych służących kontaktom społecznym. Postać wypowiedzenia o określonej funkcji i zależnej od niej strukturze językowej (charakterystyczna dla rodzajów literackich). Zasadnicze formy podawcze: opis, opowiadanie, monolog, monolog wewnętrzny, dialog, tzw. struktury narzucone (np. dialog o narzuconej strukturze opowiadania), mowa pozornie zależna, struktura strumienia świadomości.
Mowa niezależna (oratio recta) - struktura językowa służąca dosłownemu przytoczeniu czyjejś wypowiedzi, zachowuje charakterystyczne cechy stylu indywidualnego i jest wyodrębniona wyraźnie z narracji (w tekście wyróżnia się ją często graficznie pauzą lub cudzysłowami).
Mowa pozornie zależna - struktura językowa mieszana, zacierająca granice pomiędzy mową zależną a niezależną. Opowiadanie przechodzi np. nieznacznie w przytaczanie myśli i przedstawianie stanów psychicznych z pozycji postaci literackiej, choć pozornie narrator mówi jakby do siebie.
Mowa wiązana (oratio vincta) - w tradycyjnej terminologii utwór wierszowany (zorganizowany metrycznie i zwykle rymowany) w odróżnieniu od prozy. Strumień fonetyczny w mowie wiązanej podzielony jest na odcinki rytmiczne wg konstant obowiązujących w danym systemie wersyfikacyjnym. Struktura językowa właściwa wierszowi.
Mowa zależna (oratio obliqua) - struktura językowa pozostająca w ścisłej zależności składniowej od wyrazów takich, jak powiedział, że; pomyślał, że itp. Ma postać zdania podrzędnego. Podporządkowana narracji, słabo wyodrębnia się z teksu i na ogół nie wykazuje charakterystycznych cech indywidualnego stylu osoby przemawiającej.
Monolog - wypowiedź ciągła jednego podmiotu mówiącego, nie wchodząca w skład dialogu. Na strukturę monologu w utworze literackim wpływa w sposób istotny to, czy jest on główną formą podawczą (jedyną lub nadrzędną, modyfikującą inne wchodzące z nim razem w skład całości), czy też użytą tylko fragmentarycznie, dalej warunki genetyczne, tj. czy jest to odwołanie się do postaci wypowiedzianej (np. relacji ustnej, gawędy, improwizowanego przemówienia), czy do pisanej (np. listu, pamiętnika, mowy przygotowanej), czy do myślanej (monolog wewnętrzny), wreszcie cel wypowiedzi (poinformowanie, pouczenie, wzruszenie odbiorców, charakterystyka podmiotu itp.).
Monolog wewnętrzny - odtworzenie w kształcie językowym myśli, przeżyć i uczuć bohatera utworu, zwłaszcza w utworach epickich. Przybiera formę uporządkowaną (było to regułą w prozie XIX w.) albo naśladuje swobodny przepływ strumienia świadomości, różniąc się zasadniczo w swej konstrukcji od zwykłej wypowiedzi ustnej czy pisemnej (ta nowoczesna tendencja przejawia się silnie w epice współczesnej). Monolog wewnętrzny w różnym stopniu wyodrębnia się z narracji autorskiej, zależnie od tego, czy ma kształt mowy niezależnej, zależnej czy pozornie zależnej.
Narracja - forma podawcza odtwarzająca zdarzenia w ich związkach przyczynowo-skutkowych, uzasadniająca połączenia ich w ciągi, powiadamiająca o sytuacjach i stosunkach, przybiera postać informacji, opowiadania unaoczniającego (rodzaj opowiadania o szczególnej plastyce, bezpośredniości i dynamice. Najczęściej posługuje się czasem teraźniejszym dla przedstawienia wydarzeń przeszłych - praesens historicum), relacji.
Narracja odautorska - opowiadanie, które wolno traktować jako bezpośrednio pochodzące od autora utworu, może stanowić jedyną formę podawczą w dziele literackim, dominować w nim lub występować fragmentarycznie, przybierając niekiedy postać komentarza autorskiego.
Narrator - wprowadzona przez autora osoba opowiadająca w utworze epickim, nieidentyczna z twórcą dzieła, również przyjęty, nieautorski w sensie podmiotowym, punkt widzenia.
Narrator-bohater - narrator, który jest równocześnie nie tylko świadkiem, ale i uczestnikiem opowiadanych wydarzeń, jednym z bohaterów utworu.
Narrator wszechwiedzący - podmiot opowiadający w utworze epickim, zazwyczaj anonimowy, utożsamiany z autorem, czasem fikcyjny, podstawiony, a nawet należący do świata stworzonego (bohater, postać literacka), przejawiający wiedzę o wszystkich wydarzeniach przedstawionych w utworze i o występujących postaciach, utożsamiony z autorem - twórcą świata powieściowego, a zatem wiedzącym wszystko o tym świecie. Narrator ten wnosi do utworu dodatkowe informacje, interpretacje, oceny, a niekiedy także wyraźne dygresje. Konwencja typowa dla dawnej, tradycyjnej poetyki, której obecnie przeciwstawia się kreacjonizm, jako sprzecznej z jego podstawowym założeniem.
Narrator zwielokrotniony - kilka podmiotów literackich pełniących funkcję narratora w utworze (np. w powieści, noweli, cyklu nowel). Przy takim układzie kompozycyjnym narratorzy mogą występować kolejno z luźno wiążącymi się opowiadaniami albo prowadzić ten sam wątek, przekazując następujące po sobie części fabuły, albo opowiadać o tych samych zdarzeniach, prezentując różne punkty widzenia i uzupełniając treść nowymi szczegółami.
Skaz - typ narracji odwołującej się do formy bezpośredniego, potocznego monologu mówionego, w przeciwieństwie do przemówienia retorycznego i monologu wewnętrznego.
Sierotwiński Stanisław, Słownik terminów literackich, Wrocław i in.: Zakład Narodowy im Ossolińskich - Wydawnictwo, 1986