WYCHOWANIE- to działanie, które wpływa na procesy kształcenia; (wg Suchodolskiego) jest ono przygotowaniem do zadań współczesnej cywilizacji oraz przygotowaniem jednostki do życia; (wg Wroczyńskiego) to system działań zmierzających do określonych rezultatów wychowawczych, które zależą od epoki, w której on zachodzi; (wg Godlewskiego) to całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka oraz przygotowujących go do życia w społ.; to proces społ., w toku którego jednostka zostaje poddana świadomym i celowym wpływom zorganizowanego środowiska, tak by mogła ona być przygotowana do życia i aby mogła osiągnąć optymalny rozwój osobowości; to całokształt procesów, za pomocą których jednostka rozwija swoje zdolności, kształtuje formy zachowania o pozytywnej wartości dla społ., w którym żyje; (wg Muszyńskiego) to szczególny rodzaj ludzkiej działalności, który polega na zamierzonym wywołaniu określonych zmian w osobowości człowieka.
Wg Suchodolskiego najważniejsze we współczesnym wych. jest kształtować ludzi tak, aby umieli żyć w warunkach współ. Cywilizacji, podołali zadaniom, jakie stawia im cywilizacja. Aby korzystali z możliwości kult. Rozwoju, który im dostarcza cywilizacja, wiedzieli ku czemu i jak dążyć, z jakich źródeł czerpać radość życia.
PODZIAŁ WYCHOWANIA:
naturalne- w jego trakcie jednostka nabywa doświadczenia, przystosowując się do różnych sytuacji życiowych pod wpływem środowiska naturalnego- rodziny, grupy rówieśniczej...
instytucjonalne- celowe, planowe i świadome oddziaływanie placówek wychow.- przedszkola, szkoły...
FUNKCJE WYCHOWANIA:
- zachowawcza- zwraca uwagę na to, że w procesie wychowania musimy kształtować młodych ludzi zdolnych do szacunku i ochrony dziedzictwa poprzednich generacji;
twórcza- podkreśla, że w procesie wychowania trzeba kształtować ludzi zdolnych, aktywnych, przyczyniających się do poprawy i rozwoju warunków życia.
KSZTAŁCENIE- (Wg Okonia) to samodzielne i kierowane czynności człowieka, podejmowane dla osiągnięcia określonego zasobu wiedzy o otaczającym go świecie, poznania samego siebie, zdobycia umiejętności potrzebnych do przeobrażania świata i do rozwoju określonych uzdolnień, zainteresowań i ogólnej sprawności umysłowej. Proces ten prowadzi do opanowania wiedzy, a także umiejętności i nawyków. Rezultatem kształcenia jest wykształcenie.
W kształceniu uczestniczą: czynności kierowane- oparte na działaniach organizowanych przez instytucje specjalnie powołane do prowadzenia procesu kształcenia; one tworzą system kształcenia, a także czynności samodzielne- prowadzą do opanowania wiedzy naukowej i sprawności bez pomocy nauczyciela.
WYRÓŻNIAMY 2 TYPY KSZTAŁCENIA ( ZE WZGLĘDU NA WIEDZĘ PRZYSWAJANĄ W PROCESIE KSZTAŁCENIA):
kształcenie ogólne- niezbędne każdemu, bo przekazuje podstawowe wiadomości o otaczającej rzeczywistości, nawyki i umiejętności;
kształcenie specjalistyczne (zawodowe)- konieczne do wykonywania wybranego zawodu, gdyż dostarcza podstawowych wiadomości w wykonywanej dziedzinie, kształtuje umiejętności i nawyki w danym
zawodzie.