PATOLOGIA to nauka o przyczynach chorób, ich rodzaju, objawach, skutkach i przebiegu. ( pathos-cierpienie, logos-nauka)Jest każdą dysfunkcja organizmu, która nie pozwala na osiągnięcie wyznaczonych celów w zakładanym czasie i przy określonych środkach.. Ten rodzaj zachowań, który nie da się pogodzić ze światopoglądami, które w danej społeczności są akceptowane.
WARUNKI PATOLOGII
- Naruszanie norm i wartości
- występowanie w skali masowej
- destruktywność zachowania mierzona skala potępienia społecznego
- konieczność wykorzystania zbiorowej siły w celu przeciwstawieniu się temu zjawisku (np. alkoholizm)
INNE POJ.
Dewiacja- zejście z drogi, zboczenie
Dezorganizacja- dot zaburzeń w stosunkach międzyludzkich ale związanych z funkcjonowaniem w gr.
Symptomy dezintegracji
-istnienie norm i wartości w konflikcie
- izolacja, alienacja
- spadek znaczenia religii
- wzrost nałogów
- postawy roszczeniowe
- postawy hedonistyczne
SPOŁECZEŃSTWO
Kultura i społeczeństwo określają relacje między norma a patologią. Wielu psychiatrów odrzuca pogląd, że społeczeństwo jako całość może być w pełni zdrowe. Np problem nieprzystosowania psychicznego w społeczeństwie nie jest wyłącznie problemem liczby nieprzystosowanych jedn. lecz całej kultury
PSYCHOPATOLOGIA to nauka o zaburzeniach psychicznych czyli zakłóceniu procesów emocjonalnych, behawioralnych prowadzących do cierpień psychicznych lub blokujących zdolność jedn. do osiągnięcia celów. Ma interdyscyplinarny charakter, jej celem jest zrozumienie zaburzeń funkcjonowania umysłu i zachowań człowieka.
RODZAJE NORMALNOŚCI
- statystyczna (wzrost)
- kulturowa ( przeciętne zachowanie, zachowanie wyznaczone przez obowiązujące normy, teoretyczna)
ELEMENTY NIENORMALNOŚCI
- cierpienie/ trudności w przystosowaniu/ dziwaczność/ utrata kontroli/ wyrazistość/ dyskomfort obserwatora/ naruszanie norm moralnych
ZABURZENIE : nerwicowe (obniżają jakość życia, ale nie myślenie)/ psychotyczne/ lekowe(fobie)
STRES wg Freuda : obiektywny/ moralny/ neurotyczny
LĘK - bezprzedmiotowy, destrukcyjny
STRACH- emocje w służbie przetrwania
ZACHOWANIE CZŁOWIEKA W ORG.jest funkcja cech org. Oraz jej powiązań z członkami.
WPŁYW SPOŁECZNY sposób w jaki ludzie oddziałują na działania innych ludzi.
- informacyjny (naśladowanie in. ludzi których, których postrzegamy jako źródło info.
- demokratyczne (rodzi konformizm)
REAKCJE NA WPŁYW SPOŁECZNY : uleganie / identyfikacja / internalizacja
WPŁYW GR (co najmniej dwie os. Współdziałające ze sobą i od siebie zależne, które łączy dążenie określonych celów.
RODZAJE GR formalne( kierowane, zadaniowe)/ nieformalne(interesów, koleżeńskie)
ROLA - zestaw oczekiwanych zachowań związanych z pełnieniem danej roli, percepcja roli, oczekiwania społeczne, pozycja os w hierarchii, prestiż przypisany określonej pozycji
RELACJE INTERPERSONALNE
- zaufanie ( pewność, przewidywalność )
- spójność (siła więzi, dobra komunikacja, współpraca, efektywność, satysfakcja)
- normy ( standardy zachowań)
KONFORMIZM pragnienie akceptacji przez gr / nacisk członków przez swoja gr na zmiany / unikanie ujawniania odmienności / podporządkowanie się normom gr/
PSYCHOPATOLOGIA PRACY
SUTYACJE TRUDNE
-deprywacji ( gdy nie zostaje zaspokojona podstawowa potrzeba człowieka)
- przeciążenie ( gdy trudność zadania znajduje się na granicy możliwości fizycznych lub psychicznych)
-sytuacja utrudnienia( pojawienie się elementów zbędnych, lub brak potrzebnych)
- syt.kofliktu gdy człowiek znajduje się w polu działania przeciwstawnych sił
- syt.zagrożenia(kiedy istnieje zwiększone ryzyko naruszenia jakiejś wartości ważnej dla jedn.
CZYNNIKI ZAGROŻEŃ :technologiczne(niebezpieczne materiały toksyczne) / organizacyjne(niewłaściwa organizacja procesu produkcji) / ludzkie(błędy ludzi wynikające np. z pośpiechu)
REAKCJA NA STRES: przystosowanie się lub zmaganie.
GAS ZESPÓŁ ADAPTACJI
Stadium I reakcja alarmowa (powiększenie nadnerczy i układu limfatycznego)
Stadium II odporność (wysoki poziom pobudzenia fizjologicznego)
Stadium III wyczerpanie(kryzys, często depresja, choroby psychosomatyczne)
MODELE INTERAKCJI MIĘDZYLUDZKICH : ocena pierwotna(analiza stopnia zagrożenia) / ocena wtórna(jeśli zagrożenie istnieje oceniamy co możemy zrobić) / radzenie sobie(skoncentrowane za zadaniu lub na emocjach)
MODYFIKOWALNY STRES(wzór zachowania typa A i B)
A: nastawienie rywalizacyjne w dążeniu do osiągnięć / poczucie presji czasu / nasilenie emocji gniewu i wrogości / reaguja szybciej silniej / bardziej podatne na choroby serca
B: niski poziom rywalizacji / osoby typu B są bardziej beztroskie
D : dwa wymiary traktowane są jako względnie trwałe cechy osobowości / negatywna emocjonalność / hamowanie społeczne / cechy : - tendencja do zamartwiania się, -pesymistyczny sposób patrzenia na świat, - niska skłonność do dzielenia się emocjami z innymi, - tendencja do obwiniania się.
POCZUCIE… KO…- to ogólna orientacja wyrażająca w jakim stopniu człowiek ma dominacje, trwałe choć dynamiczne przekonania o przewidywalności świata wewnętrznego i zewnętrznego w pozytywnym aspekcie.
POCZUCIE ZROZUMIAŁOŚCI poznawcza ocena sytuacji
POCZUCIE ZARADNOŚCI(sterowalności) umiejętności radzenia sobie ze stresem
POCZUCIE SENSOWNOŚCI poczucie wartości życia, wola życia
PRACA JAKO ŻRÓDŁO STRESU fizyczne warunki pracy / stresy związane z wykonywana pracą (presja czasu) / rola organizacyjna / relacje interpersonalne i org. Jako całością / rozwój zawodowy lub jego brak / trudne zawody /
WYPALENIE ZAWODOWE; psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego oraz obniżenie wartości dokonań osobistych, stan zmęczenia wynikający z poświęcenia się jakiejś sprawie, sposobowi życia.
KOMPONENTY WYPALENIA: wyczerpanie emocjonalne, obciążenie / depersonalizacja( negatywne lub obojętne reagowanie na innych / obniżenie poczucia dokonań osobistych
MBI narzędzie do pomiaru wypalenia - bada 3 komponenty wypalenia, podzielone na 22 twierdzenia dot osobistych odczuć czy postaw (7pkt skala)
WYPALENIE ZAWODOWE A STRES podobieństwa( wyczerpanie emocjonalne) / różnice (poczucie dokonań osobistych, depersonalizacja)
CZYNNIKI SPRZYJAJACE WYPALENIU: czynniki zewnętrze i środowiskowe(przeciążenie pracą, nast. uznanie i nagrody, konflikty w pracy, konflikt wartości) / czynniki wewnętrzne (poczucie psychicznego obciążenia pracą, poczucie niepewności w pracy, cechy osobowościowe)
NASTĘPSTWA WYPALENIA: spadek zaangażowania / niższa efektywność / przynoszenie problemów zawodowych do domu / dolegliwości somatyczne /
PRZECIWDZIAŁANIE : strategie negatywne(indywidualne- odpoczynek, relaks, zachowanie dystansu/ systemowe- wynagradzanie) / strategie pozytywne( przygotowanie merytoryczne/ kompetencje interpersonalne/ umiejętności radzenia sobie/ kształtowanie realistycznych przekonań zawodowych/ wzmacnianie zasobów podmiotowych)
PRACOHOLIZM: uzależnienie od pracy, obsesyjna, kompulsyjna forma zaburzeń zachowania, przejawiająca się w przymusie nieustającego zaangażowania w pracę
RODZAJE: Osobowościowy( zwiany z uporem, ambicją, perfekcjonizmem, samokontrolą i wytrwałością) / sytuacyjny( przejściowy do czasu oddziaływania stresu)
SYMPTOMY : wewnętrzny przymus pracy / przeciążenie pracą lecz nie obciążenie nią / odniesienie do każdego rodzaju aktywności jak do pracy / uzależnienie od adrenaliny / występowanie objawów psychosomatycznych/
TYPY PRACOHOLIKÓW: niestrudzeni(perfekcjoniści) / bulimiczki(między okresami bezczynności a aktywności) / z deficytem koncentracji uwagi(cenią ryzyko, szybko się nudzą, poszukują stymulacji)rozkoszujący się pracą(celebrują pracę) / troskliwy(pomagają innym podnosząc sobie w ten sposób samoocenę)
MOBBING - bezpodstawne, długotrwałe dręczenie, zastraszanie, prześladowanie, szykanowanie człowieka w pracy nie tylko przez przełożonego, ale także przez współpracowników, powodujące poczucie bezsilności, upokorzenia, krzywdy, prowadzące do pogorszenia stanu zdrowia ofiary.
KATEGORI DZIAŁAŃ : zaburzać procesy komunikacyjne / zaburzać procesy i stosunki społeczne / mające wpływ na sytuacje życiową / wywierające szkodliwy wpływ na zdrowie
CECHY CHARAKTERU ; mobbera ( podejrzliwość, autokratyzm, lęk, agresywność, dominacja, nieuczciwość, psychopatia, niska samoocena, perswazyjność) / ofiara( lęk, wrażliwość, zaangażowanie w pracę, nadmierne aspiracje, bierność, brak wiary w siebie, uległość, uczciwość, niska samoocena)
WARUNKI MOBBINGOWE : zaburzenia w komunikacji / dysfunkcjonalna struktura org / presja na osiąganie coraz lepszych wyników / nadmierna kontrola / cechy osobowościowe / atmosfera strachu i podejrzliwości
KONSEKWENCJE: psychiczne / psychosomatyczne / społeczne / ekonomiczne
PRZECIWDZIAŁANIE: wynikające z kodeksu pracy / szkolenie poprawiające komunikacje i radzenia sobie z zagrożeniem / programy antymobbingowe / działania na drodze prawnej
ZNIEWAŻENIE: każde działanie uwłaczające godności, pogarda dla jedn. ludzkiej / musi mieć świadków / znieważenie pośrednie(dowcipy) / może być narzędziem budowania koalicji / sposobem poprawy statusu / elementem walki np. politycznej / na tle religijnym / elementem lobbingu / sprzyjają mu różnice kulturowe, społeczne, napięta sytuacja w pracy, przełożeni bez odpowiednich kompetencji
PERCEPCJA SPOŁECZNA - proces zdobywania przez człowieka orientacji w określonych elementach jego otoczenia społecznego, badanie w jaki sposób tworzymy wyobrażenia innych ludzi i w jaki sposób ludzie widzą in. ludzi
SKĄD CZERPIEMY INF.: z bezpośredniej obserwacji / otrzymywane z otoczenia / przetworzone na podst. spostrzeganych cech
KOSTRUKTY: ról i klas(zawód) / cech osobowości (ekstrawertyk) / charakterystyk fizycznych (atrakcyjność)
UKRYTE TEORIE OSOBOWOŚCI - schematy które stosujemy pogrupować różne rodzaje cech osobowości (np. jeśli ktoś jest uprzejmy tzn. że jest tez hojny)
TEORIA ATRYBUCJI - sposób w jaki ludzie wyjaśniają przyczyny swojego zachowania oraz in. : wewnętrzna (wnioskowanie że os. zachowała się w określony sposób ze/wzg na swe właściwości charakteru / zewnętrzne ( wnioskowanie że jakaś os zachowała się zgodnie z sytuacją)
PODSTAWY wyrażają stosunek jend. do otoczenia społecznego / powstają w wyniku procesu uczenia się w trakcie interakcji ze środowiskiem społecznym / ulegają utrwaleniu dzięki systemowi wzmocnień oraz modelowaniu / postawy def. Się jako oceny, uczucia, akty poznawcze albo połączenie elementów poznawczych, afektywnych
W TRADYCYJNYM UJĘCIU WYRÓZNIAMY SKŁADNIKI: poznawczy( stereotypy) / afektywny(uprzedzenia) / behawioralny (dyskryminacja)
STEREOTYPY: proces postrzegania ludzi, kategoryzacji / zbiór specyficznych danych które nastepnie kierują naszymi oczekiwaniami / podział na gr moja i gr obcą / stereotypy to nie to samo co kategoryzacja są tylko jej formą / cechuję je mniejsza adekwatność do rzeczywistości, trwałość / pełnia rolę przystosowawczą, umocnienia i obrony wartości / posługiwanie się stereotypami to stereotypizacja / związane z nią jest etykietowanie które prowadzi do dyskryminacji
UPRZEDZENIA - wroga lub negatywna postawa wobec pewnej dającej się wyróżnić gr, oparta na uogólnianiu prowadzi do niekompletnych informacji
CECHY; nieelastyczność / irracjonalizm / uogólnienie / niesprawiedliwość
PRZYCZYNY: ekonomiczna rywalizacja / przemieszczona agresja/ potrzeby osobowościowe / konformizm
DYSKRYMINACJA- negatywne zachowanie wobec członków zdef. społecznie gr. motywowane przynależnością dyskryminowanych os. do danej gr / jest skutkiem uprzedzeń / często skorelowane z zachowaniami
RÓZNORODNOŚĆ ( w odniesieniu do zasobów ludzkich): występowanie różnić między ludźmi / obejmuje rozmaite cechy / wielowymiarowość różnic ( nad którymi nie mamy kontroli np. rasa oraz te kontrolowane np. wykształcenie)/ rodzaje (podstawowe - wrodzone, wtórne - nabyte)