TRUDNE LEKCJE - ROMANTYZM
Temat: "Nad wodą wielką i czystą..." Adama Mickiewicza.
Obraz jest odrealniony, abstrakcyjny, namalowany kilkoma poziomymi i pionowymi kraskami.
Jakie będzie słowo klucz ? ( woda ) Wniosek : podmiot identyfikuje się z wodą.
Układ stroficznym wiersza: po 3 strofie występuje dystych , który ma znaczenie przeciwstawne.
Woda
POETA
Cechy: wielka, czysta, przejrzysta, stoi, odbija, wiernie odbija, pomija, płynie.
Znaczenie: czystość, nieskazitelność, trwanie, wielkość, wzniosłość, piękno, głębia, bierność w czasie - ale i ruch.
Opoki, chmury, błyskawice, grzmoty
ŚWIAT
Cechy: skały, czarne twarze, kształty marne Stały, przebiegły, błysnęło, grom ryknął, głos zniknął, dumne czoła.
Znaczenie: Przemijalność, groza, hałaśliwość, duma, powierzchowność.
WNIOSKI: Woda jest żywiołem trwałym, ale i plastycznym - przyjmuje odbicia, ale sama pozostaje nienaruszona i niezaangażowana w sprawy świata. Jej wyższość nie jest wyższością dumy, ale pokornego znoszenia. Podmiot liryczny dorósł do akceptacji świata, dostrzegł celowość przemijania, to pozwoliło na uspokojenie, wyzwolenie się z więzów czasu i znalezienie własnej drogi, która jest wznoszeniem ( "mnie płynąć, płynąć"). Wiersz jest odpowiedzią na pytanie: jakim być wobec świata ? Odpowiedź jest prosta i ściszona - być wiernym swoim zasadom i pokornie znosić los.
TEMAT: Jacek Soplica jako nowy bohater romantyczny.
Typowy bohater:
1. Wybitna indywidualność.
2. Niespełniona miłość do Ewy Horeszkówny.
3. Przeżywa wewnętrzne konflikty: obciążone sumienie, niepewność skuteczności swych działań.
4. Zbuntowany przeciwko złu świata, przesądom, które dzielą ludzi ( spór o zamek ).
5. Patriota, służbą chce zmazać swe winy.
6. Dokonuje się w nim przemiana wewnętrzna, zmienia imię, postać dynamiczna.
7. Tajemniczy, działa w ukryciu.
Nowy bohater:
1. Nie jest samotny, działacz polityczny i organizator walki o wolność.
2. Nie wywyższa się ponad tłumy; jest cichy i skromny.
3. Jego przemiana z warchoła w patriotę jest symbolem porozbiorowego odrodzenia się Polski, przykładem przyszłej postawy moralnej.
Temat: Literatura romantyczna.
Cechy nowej formacji kulturowej:
1. Natura jest żywa, czująca, przeziera przez nią inny świat, kosmos, Bóg. ( "Świteź" )
2. Tylko niektórym dane jest usłyszeć głos z tamtego świata - kult twórcy. ("Oda do młodości")
3. Zaciekawienie budzi przyroda dzika, groźna, także orientalna. ("Maria")
4. Znakami romantyzmu są groby i ruiny - przemija czas. ("Grób Agamemnona")
5. Fascynuje średniowiecze - rycerski etos, gotyk, dawne pieśni. ("Konrad Walllenrod")
6. Nastroje nostalgii, rozmarzenia, smutku. ("Hymn")
7. Poeci ubrani w surduty, zwężone w talii, białe koszule z wielkimi kołnierzami i wielkie kokardy pod szyją.
8. Poeta i pieśń to coś bardzo wyjątkowego ("Dziady" cz. III).
9. Kobieta to "bóstwo doskonałe".
Temat: Ewolucja twórcza Adama Mickiewicza ( I okres )
"Oda do młodości"
- Bohater zbiorowy walczący o przebudowę świata.
- Poglądy na podbudowie oświeceniowej, zapowiedź romantyzmu.
"Romantyczność"
- Bohater wyobcowany, romantyczna miłość.
- Bunt przeciw racjonalizmowi i klasycyzmowi; deklaracja romantycznego widzenia świata.
"Dziady" cz. II, IV
- Romantyczny bohater typu werterowskiego, samobójca.
"Sonety krymskie"
- Bohater to pielgrzym bez Ojczyzny, wygnaniec.
- Romantyczny indywidualizm twórczy; tęsknota za Ojczyzną.
"Konrad Wallenrod"
- Bohater byroniczny, który nad kobietę przedłożył Ojczyznę.
- Idea walki narodowo - wyzwoleńczej.
Temat: "Wielka Improwizacja" - "Dziady" cz. III.
Wers 1
Refleksja nad aktem twórczym jako dramatem, ponieważ słowo jest barierą dla wyrażenia ekspresji swych uczuć. Poeta jest samotnikiem, potęgą uczucia przerasta innych.
Wers 11
Konrad jest świadomy rosnącego uczucia. Czuje, że jest wyższy ponad ludzkość.
Wers 25
Uważa się za godnego, by wysłuchał go sam Bóg.
Wers 95
Zupełnie ustępuje opór słowa. Konrad czuje się twórcą wszechrzeczy równym Bogu. Jest poetą, więc ma w sobie boskość.
Wers 100
Rozpoczyna jednostronny dialog z Bogiem.
Wers 109
Przedstawia się jako reprezentant swego narodu, który darzy miłością.
Wers 168
Poeta buntuje się przeciw Bogu w imię szczęścia Polski. Chce tworzyć jak Bóg.
Wers 170
Do tworzenia potrzebna jest Konradowi władza nad duszami i świadomością. Żąda tego.
Wers 180
Szczyt romantycznego indywidualizmu, egocentryzmu i pychy.
Wers 190
Żądanie odpowiedzi jest tak wielkie, że graniczy z bluźnierstwem. Konrad oskarża Boga o zimny racjonalizm.
Wers 192
Domaga się odsłonięcia przyszłych dziejów świata i Polski, odkrycia praw.
Wers 259
Identyfikuje się z cierpiącym narodem, kierują nim pobudki prometejskie.
Wers 310
W depresji gotowy jest rzucić najgorsze przekleństwo.