Oddychanie wewnątrzkomórkowe
1. Oddychanie tlenowe:
Glikoliza - zachodzi w cytoplazmie. Jest to ciąg reakcji beztlenowych prowadzących do przekształcenia glukozy w 2 cząsteczki pirogronianu.
Deaminacja aminokwasów - zachodzi w cytoplazmie. Podczas odłączania grupy aminowej powstaje NH₄⁺ (jako silnie toksyczny jest szybko usuwany z organizmu, bądź jest przekształcany do mocznika lub kwasu moczowego), a także ketokwasy - łańcuchy węglowe (które mogą być włączane do glikolizy lub do cyklu Krebsa).
β - oksydacja tłuszczy - zachodzi w macierzy mitochondrialnej. W procesie hydrolizy z tłuszczu obojętnego powstaje glicerol (który po przekształceniu dołącza do glikolizy) oraz kwas tłuszczowy (który jest enzymatycznie rozkładany i przyłączany do koenzymu A - następnie związek bierze udział w cyklu Krebsa).
Reakcja pomostowa - zachodzi w macierzy mitochondrialnej i polega na oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianu. Wydziela się CO₂ oraz w wyniku dehydrogenacji powstaje NADH₂. Tworzy się grupa acetylowa, która przyłącza się do koenzymu A i powstaje związek o nazwie acetylo-CoA.
Cykl Krebsa - zachodzi w macierzy mitochondrialnej. Polega na przyłączeniu acetylo-CoA do szczawiooctanu, w wyniku czego powstaje cytrynian. W wyniku dalszych przemian powstają dwie cząsteczki CO₂, trzy cząsteczki NADH₂ oraz jedna FADH₂. Dzięki fosforylacji substratowej powstaje APT.
Łańcuch oddechowy - zachodzi w grzebieniach mitochondrialnych. Polega na transporcie elektronów przez specjalne przenośniki. Zachodzi w nim redukcja przenośników wodoru, w wyniku czego tworzy się gradient protonowy, który wyzwala syntezę ATP. Przenoszone elektrony trafiają na tlen co prowadzi do przyłączenia się wodoru - powstaje woda.
2. Oddychanie beztlenowe:
fermentacja - polega na częściowym rozkładzie związków.
Mlekowa - zachodzi w mięśniach szkieletowych lub u bakterii mlekowych.
C₆H₁₂O₆ 2CH₃- CH(OH)-COOH
Alkoholowa - zachodzi np. u drożdży winnych.
C₆H₁₂O₆ 2CO₂ + 2CH₃-CH₂-OH + 2 APT
oddychanie mineralne - polega na utlenianiu glukozy do CO₂, przy redukcji związków nieorganicznych.
3. Zysk oddychania:
Oddychanie tlenowe | Oddychanie beztlenowe | |
---|---|---|
Ilość moli ATP uzyskiwanych z rozkładu 1 cząsteczki glukozy: | Glikoliza 4 - 2 = 2 Reakcja pomostowa Cykl Krebsa 2 Łańcuch oddechowy 32-34 Razem: 36-38 |
Glikoliza 2 Fermentacja Razem: 2 |