Skazenie- obciazenie ekosystemu substancjami chemicznymi i okresleni ich stezen. Zanieczyszczenie-oszacowanie na okreslonym poziomie skazenia. Konwencja MARPOL 1973/1978 02.10.83.Konwencje regionalne:-Helsinska -o ochronie m.srodziemnego-porozumienie o wpolpracy w zapobieganiu zanieczyszczen olejami M.Połnocnego-o zapobieganiu zanieczyszczen morza ze zrodel ladowych. Zanieczyszcznia i zwiazane z tym zagrozenia: -olej na powierzchni(ptaki, rybolowstow-zatrucie tarla)-olej przemieszczanie sie do strefy dennej(zachwianie ekosystemu przy dnie) -dyspercja oleju(wchloniecie oleju przez zywe organizmy). Przemieszczenie sie oleju w strefe brzegowa(uszkodzenia fory , fauny ryjnowanie infrastruktury turystycznej)-ścieki komunalne (zagrozenie epidemiologczne)-smieci-zanieczyszczenie powietrza KONWENCJA MARPOL 73/78 - Akt prawny o zasiegu globalnym regulujacy sprawy zapobiegania zanieczyszczeniu morz przez statki. Dotyczt wszystkich typow statkow oraz platform wiertniczych. Nie ma zastosowania do zanieczyszczen bedących nasptepstwem badań i eksploatacji dna morskiego oraz złóż polozonych pod dnem . Nie obejmuje zatopienia odpadow i innych substancji.Załączniki:I-przepisy dot. Zanieczyszczenia olejami II-przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu szkodliwymi substancjami przewozonymi luzem.III- przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu szkodliwymi substancjami przewozonymi w opakowaniach,IV- przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu sciakami ze statkow,V- przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu smieciami ze statkow

VI- przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu powietrza przez statki -Substancja szkodliwa- wprowadzona do akwenu morskiego powoduje zagrozenie dla zdrowia czlowieka , zycia ludzkiego , roslinnosci, zasobow morskich. Zrzut- subst. Szkodliwa lub zawieracja szkodliwe substancje , oznacza każde usuniecie tych sybstacji ze statku , nie obejmuje usuwania szkodliwych substancji powstalych w wyniku prac badawczych , odwiertow , szkodliwych substancji prawnie uznanych za badania naukowe. Statek- jednostka pływajaca w srodowisku morskim (wodoloty, poduszkowce, statki podwodne, urzadzenia stale i plywajace)

Załącznik pierwszy -olej – ropa naftowa w każdej postaci ( ropa naftowa, paliwo olejowe, szlam, odpadki olejowe, produkty rafinowane inne niz w zal. 2) -mieszanka oleista – dowolna mieszanka zawierajaca olej. Paliwo olejowe- kazdy olej uzyty do napedu jednostki plywajacej lyb uzyty do urzadzen pomocniczych ( agregaty). Obszar specjalny- obrzar morski , dla ktorego ze wzgledu rozpoznanie techniczne zwiazne ze stanem ekologicznym i oceanograficznym oraz ze wzgl. Szczegolny charakter ruchu jednostki 9natezenie) wymagane jest zastosowanie obligatoryjnych , specjalnych sposobow zapobieganiu zanieczyszczen. Czysty balast – balast w zbiorniku ktroy po uprzednim przewozie oleju zostal oczyszczony i wrzucowny do morza nie pozostawia śladu olejowego

Wymagania:-gromadzenie odpadow olejowych , spalanie ich na akwenach niespecjalnych, rozliczanie sie z odpadow -zapobieganie rozlewom, srodki i plan zwalaczania rozlewu -urzadzenia w portach do odbioru odpadow, Warunki usuwania oleju -obszary specjalne (M. Baltyckie , M.Czarne, M.Czerwone, M.Środziemne, Zat. Perska, Zat. Adeńka, M.Połnocne, Kanal La Manche i czesc płn),Wszechocean- ciaglasc powierzchni wody , Na Arktyce nie wolno nic zrzucac, Obowiazuje:-zbiornikowce -jednostki inne powyzej 400.000 ton DWT Zrzut jest zabroniony oprocz sytuacji: -wody zęzowe nie beda pochodzily z przepompowni ładunkowych -wody zęzowe nie sa zmieszane z resztami oleju - jednostka idzie okreslonym kursem odpowiednio dlugi czas, Stezenie oleju w wodzie 15/100000=15PPM, Statki posiadaja urzadzenia filtrujace , posiadajace systemy alarmowe , ktore przy przekroczeniu 15PPM stopuja zrzut. Pozostale obszary Obowiazuje: -zbiornikowce -jednostki inne do 10,000 DTW (zbudowane po 1999r)

Nie potrzebne sa systemy alarmowe Kazdy statek >10tys ton DWT ma obowiazeki jak dla obszaru specjalnego (syst. Alarmowe)

Statki <400tys ton- zrzut okresla admiralicja danego państwaZałacznik drugi: Chemikaliowiec- statek przystosowany do przewozu ladunku luzem , substancji niebezpiecznych cieklych Sybst. Ciekla- subst. Ktorej preznosc pary w jej oparaach nie przekracza 2,8 kg/cm^2. Kategorie A,B,C,D -Kod chemikaliowcow : Po ’86 – skrot BC,Przebudowane – skrot BDH, Granica toksycznosci (TLM) – stezenie substacji , ktora w okreslonym czasie zabije ponad 50% poddnaych probie organizmow . ciezar subst. Toksycznych/waga ciała, Toksycznosc,A > 0,000001 bioakumulacja w organizmie , szybka i dluga , np. Czteroetylek olowu, dwusiarczek wegla, fosfor

B- bioakumulacja w okresie tygodnia , skazenie zywnosci pochodzenia morskiego > 1 PPM <TLM<10PPM, zwiazki amoniaku, fenol, eter, olejek komforowy, C- lekkotoksyczne 10<TLM<100PPM kwas octowy, kwas azotowy, kwas siarkowy D- praktycznie nietoksyczne 100<TKM<1000PPM kwas cytrynowy, solny, szczawiowy,Usuwanie pozostalosci po chemikaliowach:

Statki: Po ’86 – nie wiecej jak 1/10 z danej ładowni kat. A i B . Kat C – 3/10 , D-dowolnie, Dla reszty – kat . A i B – 1m^3 jesli pojemnosc ladowni 3000^3, Obszary specjalne- kat A i B – zdac na ląd, Inne obszary- kat A – zdac na ląd, kat B,C,D – zgodnie z tabela.Zrzut ponizej lini wody, glebokosc >25m , max odleglosc 12Mm od ladu, idac z predkoscia co najmniej 7 węzlow (4 wezly dla jednostki holowanej).Okretowy plan zapobiegania rozlewom olejowym obowiazuje: Zbiornikowce powyz 150tys ton, Inne o pojemnosci 400tys ton, Musi byc zatwierdzony przez PRS, sporzadzony w oparciu o wytyczne organizacji ochrony srodowiska, opisany w jezyku uzywanym przez kapitana i zaloge.Procedury -male rozlewy zaburtowe: (przepompowywania, przelanie sie zbiornika) -pękniecia kadluba,Duze rozlewy -mielizna -skaliste dno -kolizje -pozar, wybuch -inne uszkodzenia kadluba -nadmierny przechyl Dokumentacja;Lista kontaktow z krajem nadmorskim, wladzami portowymi , armatorem.Formularz wstepnego raportu

Formularz informujacy dot. Akcji ratunkowej,Okretowy plan zapobieganiu rozlewom olejowym,Dokumen dot. Bunkrowania produktow ropopodobnych,Dok. Dot alarmu rozlewu awaryjnego,Obliczenia statycznosci i wytrzymalosci przy rozlewie

Warunki wytrzymalosci ogolnej w przypadku wejscia punktowego na mielizne,Dostepne i widoczne plamy zbiornikow

Plan sond i odpowietrzen,Schemat ilistracji paliwowej,Schemat dot. Trasportu oleju smarniczych,Schemat dot odpowadzania wod zaolejonych,Plan pompowania,Oglony plan statku.Sprzet przeciwolejowy:Zasysacze podcisnieniowe,Opryskiwacze reczne,Szczotki (mopy),Maty,Uszczelniacze (do farb, olejow , weglowod),Scierki ok. 100,Walki do olei ciezkich,Plywajace zapory ok 4m. Co najmnien 2,Sypkie materialy organiczne,Pumeks. Sposoby likwidacji rozlewow olejowych: Mechaniczne,Chemiczno-fizyczne

Mechaniczne zbieracze - najlepsze , moga pracowac tylko przy odpowiednich warunkach meteo (stan morza 4B),Zbieracze adchezyjne,Tarcze metalowe zanurzone pionowo , do ktorych przylegaja czasteczki oleju, wychwytuja czasteczki o malej ilosci wody, sa stosowane do 5 stanu morze,Pas bez konca (pad nasiaka),Zasysacze zbieracze- zasysaja olej unoszacy sie na wodzie , metoda grawitacji oddziela sie olej i woda,Odsrodkowe zbieracze-dzialaja na podstawie roznicy gestosci,Wirowe zbieracze,Zbieracze sorbcyjne-analogia do zbieracza andhezyjnego z pasem,Chemiczno –fizyczne,Sorbenty(pochlaniaja), pochlaniacze naturalne lub syntetyczne, pochlaniaja powierzchniowo (adsorbcja) lub absorbcja (objetosciowo) lub obie na raz, wełna mineralna , wata szklana, pumeks,Sorbenty tonace : popiol, zmielony węgiel, wapno palone, sproszkowany cement. Te sorbenty mozna stosowac wszedzie OPROCZ akwenow specjalnych. Naturalne: słoma , siana , trzcina , otreby, plew, trociny, sproszkowana kora drzewna, suche liscie drzew. Syntetyczne: planki poliuretanowe.Dyspergenty (rozpraszajace plamy olejowe) z oleju tworzu sie emulsja , ktora ulega szybszej degradacji . np. Zlom . Zalety: mniejsze ryzyko pozaru, chronia faune i flore, olej moze przejsc do postaci smaru, moga byc stosowane do kazdego stanu morza. Wady: toksyczne dla organizmow zywych.Spalanie jako srodek ostateczny,Stosujemy , gdy jednostka nie ma mozliwosci przepompowywania paliwa w przypadku rozbicia statku ( obszary przybrzezne),Zapory: Ograniczaja rozmiary rozlewu olejowego,1.plywajace,2.plywajaco-zatapialne,3.zatapialne: a)zapora parkonowa ( typu parkonowego) -połszlachetny material (brezeut),-plywaki utrzymujace w plamie material, b) zapora kurtymowana, -rury wypornosciowe wypelnione powietrzem z fartuchami z materialu, -sa trwalsze od parkonowych , ale sa ciezkie, 2.Szlaki wodne, trudne przejscia,3. Porty , bazy przeladunkowe