Kontrolowanie- funkcja zarządzania, która ma na celu ustalenie czy działania są zgodne z celami i czy nakłady energii i wysiłku przebiegają harmonijnie oraz zgodnie z zasadami. Kontrola- jest ostatnią fazą procesu zarządzania. Jej głównym celem jest rejestracja osiągniętych wyników i porów­nywanie ich z planem. Funkcje kontroli Informacyjna- Informowanie kierownictwo i odchyleniach Profilaktyczna- ujawnienie nieprawidłowości w skutkach lub sposobie działania. Pobudzająca- stosowanie środków stymulujących, które będą wykorzystywane w pracy Instruktażowa- pokazuje jak doprowadzić do rozwiązania problemu Korygująca- doprowadzenie do stanu idealnego Kreatywna- pobudzanie kreatywności wśród kontrolowanych Typy kontroli: (ze względu na okres objęty kontrolą) 3 typy: Wstępna (prospe- ktywna)(Celem jest stwierdzenie czy wszystko znajduje się na właściwym miejscu. Czy plan jest dobry w stosunku do zasobów) 2)rezultatów(końcowa)(Porównanie rezultatów, co do założonych celów) 3)bieżąca(sterująca) (Badanie procesu realizacji. Kontrolowanie na bieżąco, aby w miarę wcześnie wykryć odchylenia i wprowadzanie działań korygujących) (ze względu na zasoby, które kontrolujemy) Rzeczowych ( materiały) Społecznych ( ocena rekrutacji selekcji i kontrola zarządzania zasobami ludzkimi) Finansowe (kontrola sposobu wykorzystywania kapitału) Informacyjna ( wzrost spadku poparcia) (ze względu na podmiot) Samokontrola Funkcjonalna Spacjalista od spraw kontroli ( przez zawodowych kontrolerów np. NIK) (ze względu na kryterium przedmiotowe) Kontrola działań aspektów prawnych ? (ze względu na usytuowanie organu kontroli) Wewnętrzny ( np. . kierownik) Zewnętrzny ( np. instytucja podatkowa) (ze względu na zakres działań kontrolnych) Pełna Kompleksowa Wycinkowa(problemowa) fragmentaryczna kontrola np. tylko procesu rekrutacji (ze względu na charakter kontroli) Formalna (sprawdza wiarygodność dokumentów) 2) merytoryczna( czynności, które podejmuje organizacja pod względem słuszności, prawidłowości) Dokumentacyjna( sprawdzanie/ ustalanie stanu faktycznego na podstawie dokumentów) Rzeczowa( ustalenie stanu faktycznego np. inwentaryzacja) Proces kontrolowania Koncepcja Roberta Mocklera 1 etap) ustalenie norm i metod pomiaru efektywności (dotyczyć wszystkiego, od sprzedaży i zadań produkcyjnych do obecności robotników w pracy i stanu bezpieczeństwa pracy. Aby etap ten był skuteczny, normy muszą być określone w sposób zrozumiały i akceptowany przez zainteresowanych. Metody pomiaru również powinny być uznane za dokładne) np. zwiększenie obrotów 2 etap) pomiar efektywności(jest to trwały, powtarzalny proces, którego częstotliwość zależy od rodzaju mierzonej działalności. Należy ustalić jaka ma być częstotliwość pomiarów) 3 etap) sprawdzenie czy efektywność jest zgodna z normami (porównanie zmierzonych wyników z celami lub normami poprzednio ustalonymi) 4 etap) działania korygujące (gdy realizacja nie odpowiada normom,  Działanie korygujące może polegać na zmianie któregoś ze sposobów funkcjonowania organizacji lub pierwotnie przyjętych norm) Rodzaje pomiarów efektywności Mierniki historyczne ( sprawozdania ze sprzedaży) Mierniki zewnętrzne Mierniki analityczne( tworzone przez analityków i specjalistów) Normy techniczne ( mierniki techniczne) Normy subiektywne Zasady skutecznego systemu kontroli System dokładny (niedokładne dane analizowane w systemie kontroli mogą spowodować podjęcie działań, które albo nie rozwiążą problemu, albo stworzą problem tam, gdzie go nie było ) Aktualność (informacja musi być zbierana, przekazywana i oceniona szybko, aby można było podjąć działania korygujące dostatecznie wcześnie) Obiektywizm i zrozumiałość (informacja powinna być zrozumiała i uważana za obiektywną przez tych z niej korzystają. Im mniejsza jest subiektywność i niejednoznaczność systemu kontroli, tym większe prawdopodobieństwo, że na otrzymane informację będą reagować umiejętnie i sprawnie) Rozsądnie skonstruowany (system kontroli powinien koncentrować się na tych obszarach funkcjonowania organizacji w których istnieją największe niebezpieczeństwo odchyleń od normy i odstępstwa te mogą wywołać najwięcej szkód) System skoordynowany Elastyczność instrumenty kontrolne muszą być tak elastyczne, by organizacja mogła szybko reagować na niekorzystne zmiany lub nowe możliwości) Akceptowalny z punktu widzenia członków organizacji (system jest przyjęty przez organizację, kiedy wiąże się z ważnymi i akceptowanymi celami. Cele takie muszą odzwierciedlać język i czynności osób, do których się odnoszą)