Postawa ciała jest to sposób trzymania się osobnika w pozycji stojącej , którego wyrazem jest wzajemny układ poszczególnych segmentów ciała
1) Plecy okrągłe ( Dorsum rotundum )
*przyczyna/etiologia
-wrodzona
-nabyta (zmęczenie, schorzenie)
*lokalizacja zmian
-odc fizjologicznej kifozy ( hyperkifoza piersiowa)
- przemieszczanie szczytu kifozy w górę w dół ( wysoka , niska)
-odc.niższy ( kifoza totalna, połowiczna *piersiowo-lędźwiowa, *lędźwiowa)
-odc.kręgosłupa gdzie fizjologicznie nie występuje (kifoza totalna,połączenia piersiowo-lędźwiowe, lędźwiowa)
*stopień zaawansowania zmian
-trzony kręgowe (zniekształcenie , sklinowanie, zmiany zwyrodnieniowe)
-dyski (przemieszczenie ku tyłowi , uciśnięte do przodu ulegają trwałym zwyrodnieniom)
HIPER KIFOZA PIERSIOWA
- nadmierne uwypuklenie kifozy klatki piersiowej , mające tendencje do kompensacji w odcinku sąsiednich ;lordozy szyjnej i lędźwiowej.
Sylwetka dziecka z boku:
-głowa wysunięta ku przodowi
-barki wysunięte do przodu
-klatka piersiowa spłaszczona zapadnięta
-łopatki odstające
-klatka piersiowa nadmiernie uwypuklona
Konsekwencje:
Mięśnie z tendencjami do przykurczu, nadmiernie napięte :
-przykurcz mięśni piersiowych mniejszych
-przykurcz mięśni międzyżebrowych
-przykurcz mięśni zębatych przednich
-klatka piersiowa w pozycji wydechowej ( niewydolność oddechowa)
Mięśnie rozciągnięte i osłabione :
równoległoboczny
czworoboczny
prostownik grzbietu
Wygięcie kręgosłupa powoduje jakby osiadanie żeber-zbliżanie ich do siebie.
Praca mięśni międzyżebrowych odbywa się w pozycji zbliżania przyczepów, co doprowadza do ich przykurczu.
Nie korygowana funkcjonalna hyperkifoza powstała na tle dystoni mięśniowo-więzadłowej może doprowadzić do nieodwracalnych zmian strukturalnych.
Zadanie ćwiczeń korekcyjnych :
1.Rozciągnięcie mm.przykurczonych szczególnie piersiowych
2.Zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni :
-karku w pozycji cofnięcia głowy
-ściągających łopatek w pozycji zbliżania ich do kręgosłupa
-prostownik grzbietu odc.piersiowego pozycja zbliżanie przyczepów
3.Utrzymanie prawidłowej ruchomości kręgosłupa
2) Plecy wklęsłe (Dorsum congauvn)
charakteryzuje się nadmiernym uwypukleniem lordozy lędźwiowej ku przodowi
*przyczyna/etiologia
-wrodzona ( efekt dystoni)
-nabyta
*lokalizacja
1.Pogłębienie fizjologicznej lordozy bez zmian lokalizacji --hyperlordoza
2.Przemieszczenie szczytu lordozy (lordoza wysoka i niska , krótka i długa)
HIPER LORDOZA LĘDŹWIOWA
Mięśnie rozciągnięte :
-mięsień pośladkowy wielki
-mięsień kulszowo-goleniowy
-mięsień prosty brzucha
Mięśnie nadmiernie napięte z tendencjami do przykurczu :
-mięsień biodrowo-lędźwiowy
-mięsień prosty uda
-mięsień czworoboczny lędźwi
-prostownik grzbietu odc lędźwiowy
Sylwetka z boku:
-wygięcie lordozy nad uwypuklającymi się pośladkami
-przodopochylenie miednicy
-brzuch wygięty
Konsekwencje:
-zaburzenie narządów wewnętrznych na poziomie jamy brzusznej
-zaburzenie miesiączkowania
-nawykowe zaparcia
-bólowe zespoły dolnego odcinka kręgosłupa przeciążenie wyrostków stawowych
-upośledzenie ruchów przepony
Zadania korekcyjnych ćwiczeń :
1.Rozciągnięcie zespołu mięśni nadmiernie napiętych
2.Zwiększenie siły i wytrzymałości m.brzucha
3.Utrzymanie prawidłowej ruchomości kręgosłupa
4.Wzmacnianie siły mięśniowej grzbietu, odcinka piersiowego
3) Plecy płaskie (Dorsum planum)
Zmniejszenie wszystkich fizjologicznych krzywizn kręgosłupa.
Wada rozwija się zwykle jako skutek niewykształcenia prawidłowego przodopochylenia miednicy.
Obserwuje się je u : - asteników , -dzieci silnie umięśnionych wcześnie i intensywnie ćwiczących
Sylwetka
-obniżone barki
-spłaszczona klatka piersiowa
-odstające łopatki
Przednio-tylny wymiar k.p jest zmniejszony (ucisk narządów)
U asteników plecy proste sprzyjają rozwojowi BSK
Kręgosłup nie spełni dobrej roli amortyzatora wstrząsów głowy ( bóle głowy)
Konsekwencje
-bóle głowy
-ucisk narządów wewnętrznych
Zadania ćwiczeń korekcyjnych :
Przy słabej muskulaturze ogólne wszechstronne wzmocnienie mm.z uwzględnieniem elementów uwypuklających kifozę odcinka piersiowego i lordotyzującego.
Zwiększenie przodopochylenia miednicy
4) Plecy wklęsło-okrągłe (Dorsum rotundo-cancavum)
Pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej.
*przyczyna/etiologia
-wrodzone (rzadko)
-nabyte
-asteniczna postawa ciała
-jako wyznacznik kompensacyjny
Zadania ćwiczeń korekcyjnych :
Zwiększenie nadmiernie akcentowanej krzywizn poprzez ogólne szeroko pojęte wzmacnianie
5) Skolioza
Odchylenie od osi anatomicznej kręgosłupa w trzech płaszczyznach.
Zniekształcenie wielopłaszczyznowe kręgosłupa i związane z tym zniekształcenie k.p i narządów wew.
Boczne skrzywienia w pł.czołowej tworzą zmiany krzywizn w pł.strzałkowej oraz rotacje i torsje kręgów na poziomie skrzywienia
Stopień zniekształcenia tułowia i związane z tym zniekształcenie sylwetki zależy od umiejscowienia i wielkości wygięcia.
Jest to choroba ogólnoustrojowa, powodująca szereg zmian wtórnych w uk.narządów ruchu, oddechowym, krążenia.
Nieznana etiologia 80-90% sprawia że narastają trudności w rokowaniu i terapii,występują 4-15% osób w wieku od 10-14 lat.
Konsekwencje
-zaburzenie oddychania
-zaburzenia uk krwionośnego
Postawa skoliotyczna :
Podział skoliozy wg.Cobba
1.Czynnościowe ( funkcjonalne )
Przyczyny pierwotne
-ma utworzone boczne wygięcie kręgosłupa
-łatwo korygująca w pozycji leżącej
-niskostopniowa ( 10 –20 stopni )
-brak zmian strukturalnych
Krzywizna wtórna
-skrócenie , ból kończyn, astenia mięśniowa
2.Strukturalne
Przyczyny pierwotne
-kostnopochodne
-neuropochodne
-mięśniowopochodne
-idiopatyczne ( około 80% )
-boczne wygięcie kręgosłupa
-rotacja kręgosłupa – obrót całego kręgosłupa
-torsja kręgów ( deformacje, skręcenie samych trzonów )
-zmiany w zakresie przednio-tylnym
II rzędowa dot klatki piersiowej i miednicy
-garb żebrowy tylny ( po wypukłej stronie kręgosłupa)
-wgłębienie żebrowe (po wklęsłej stronie kręgosłupa)
-wgłębienie k.p ( po stronie wypukłej od przodu)
-garb żebrowy przedni (po stronie wypukłej od przodu)
-przesunięcie k.p w stronę wypukłą
-torsja k.p
-skręcenie i obniżenie talerza biodrowego
-wystawanie biodra
-asymetria trójkąta talii ( głębszy po stronie wklęsłości lędźwiowej)
-asymetria łopatek ( po stronie wypukłej ,ustawione wyżej i bardziej oddalone od kręgosłupa )
-lokalizacja ; piersiowa, lędźwiowa, szyjna
-liczba łuków ; jednołukowa , wielołukowa
-pierwotność skrzywień- pierwotne ( większy kąt ) i wtórne ( wyrównawcze )
-stopień mechanicznego wyrównania skrzywień ; wyrównana , niewyrównana
Skolioza skompensowana – pion z guzowatości potylicznej zewnętrznej przez szparę pośladkową
Skolioza nieskompensowana – pion nie przechodzi przez szparę pośladkową
Kąt Cobba- określa skrzywienie pierwotne
-skolioza I rzędu do 30 ( skrzywienie wyrównuje się czynnie , całkowicie lub częściowo )
-skolioza II rzędu 30-60 ( biernie , całkowicie lub częściowo)
-skolioza III rzędu 60-90 ( nie wyrównuje się ani czynnie ani biernie)
-skolioza IV rzędu ponad 90 ( zmiany zwyrodnieniowe, leczenie operacyjne)
Podział ze wzg.na umiejscowienie :
PIERWOTNE SKRZYWIENIE PIERSIOWE
-zwykle prawostronne
-obejmuje Th6-Th12 ( kręg szczytowy Th9 )
-wygięcie wyrównawcze Th1-6 , L1-4
-jest to skolioza wczesnodziecięca
-charakteryzuje ją skokowa progresja
-osiąga duże wartości kątowe
-najczęściej wymagana leczenia operacyjnego
PIERWOTNE SKRZYWIENIE PIERSIOWO-LĘDŹWIOWE
-zwykle lewostronne
-obejmuje TH7,8 – L1,2
-często jest wygięciem dwułukowym ( trudna kompensacja)
-najczęściej dotyczy dziewcząt w wieku 10-12 lat
-powiększa się powoli
-rzadko dotyczy leczenia operacyjnego
PIERWOTNE SKRZYWIENIA LĘDŹWIOWE
-zwykle lewostronna ale też prawo
-obejmuje TH11,12 – L4,5
-wygięcie wyrównawcze TH4-10
-pojawia się po 13 roku życia , zwykle u kobiet
-postępuje powoli
-rzadko osiąga duże wartości kątowe
PIERWOTNE SKRZYWIENIE SZYJNO-PIERSIOWE
-najczęściej lewostronne
-obejmuje TH1-5 ( TH3 – szczyt )
-powoduje znaczne zniekształcenie górnej części tułowia
-powstaje często jako następstwo wad wrodzonych
PIERWOTNE PODWÓJNE SKRZYWIENIE PIERSIOWE I LĘDŹWIOWE
-wygięcie piersiowe zwykle prawostronne TH5,6-TH11,12
-wygięcie lędźwiowe zwykle skompensowane
-skrzywienia pojawiają się w każdym wieku od 3 r.życia
-rokują źle , gdy występują wcześnie
1.Typ niemowlęcy
-przed 3 r.życia ( zwykle do 24 miesięcy )
-częściej u chłopców
-wygięcie lewostronne
-najczęściej w cz.piersiowo-lędźwiowej , piersiowej
-występuje w wersji postępującej lub ustępującej
2.Typ dziecięcy
-pojawia się między 3-10 r.życia
-powiększa się skokowo w okresie przyśpieszonego wzrostu
3.Typ młodzieńczy
-okres dojrzewania
-nie osiąga dużych wartości kątowych
-najczęściej lewostronna
Leczenie skoliozy – zaczyna się zaraz po jej rozpoznaniu
Sposoby i metody – zależy od wielkości kąta skrzywienia, lokalizacji, typu skoliozy
SYSTEMATYKA METOD
Definicja metody leczenia ruchem :
Metoda kinezyterapeutyczna – zbiór niezmiennych wzorców ruchowych, dostosowanych i dokładnie opracowanych do leczniczych potrzeb określonych jednostek chorobowych czy jednorodnych pod względem etiologi grupy schorzenia.
Jest to samodzielny sposób podejścia do postępów leczniczych zawierające adekwatne do stanu choroby techniki diagnostyczne.