Metody aktywizujące

Problem – to trudność o charakterze teoretycznym lub praktycznym, którą uczeń pokonuje poprzez aktywność badawczą, wzbogacając tym swoją wiedzę. To rodzaj zadania, którego uczeń nie może rozwiązać za pomocą swoich wiadomości, umiejętności i nawyków.

Każda z metod składa z trzech faz:

1. Tworzenie sytuacji problemowych – opracowanie zadania problemowego – nauczyciel

2. Wytwarzanie pomysłów rozwiązania – stawianie hipotez – uczeń

3. Sprawdzanie rozwiązań – weryfikacja – wykładowca i uczeń

Sytuacja powinna być dobrze przemyślana

Szkoleniowiec kieruje procesem rozwiązywania problemów

Dominuje uczenie się a nie nauczanie

Wykład problemowy – to głośne myślenie wykładowcy. Rozmowa sama ze sobą. Wykładowca zadaje pytanie, formułuje hipotezy i weryfikuje odpowiedzi.

Metody aktywizujące – stwarzają warunki do zaangażowania i aktywnego uczestnictwa uczących się.

Metoda przypadku – stworzona przez anglika Hacon’a, a wprowadzona do dydaktyki medycznej przez Janusza Wasyluka.

FAZA WSTĘPNA – przygotowanie opisu przypadku – przygotować cele, temat; każdy opis powinien kończyć się pytaniami; można zgromadzić dodatkowe źródła informacji.

FAZA PREZENTACJI – wstępna analiza zdarzenia – mogą być dodatkowe pytania – pytania-odpowiedzi.

FAZA ANALIZY ZDARZENIA i selekcji informacji na informacje główne i drugoplanowe. W czasie tej fazy występuje analiza jakościowa problemu.

FAZA ROZWIĄZANIA problemu – propozycja rozwiązań , dyskusja plenarna – każdy słuchacz zabiera głos.

FAZA PODSUMOWUJĄCA – czy cel został osiągnięty, czy pytania były postawione prawidłowo, czy słuchacz był aktywny.

DYSKUSJA DYDAKTYCZNA - to zorganizowana wymiana myśli i poglądów między uczestnikami grupy na określony temat.

Etapy dyskusji:

1 opracowanie

2 rozwiązanie

3weryfikacja rozwiązań

DYSKUSJA WIELOKROTNA – mutacja A i B – to dyskusja w małych grupach, gdzie problemem do rozwiązania będzie to samo zagadnienie lub określony element całości

MUTACJA A - każda grupa biorąca udział w dyskusji rozwiązuje ten sam problem

MUTACJA B – różne problemy, które łączy ten sam temat

MUTACJA A – fazy:

FAZA 1:

-określenie problemu przez szkoleniowca

-podział na grupy

-szkoleniowiec przygotowuje materiały źródłowe

-wybór lidera w grupie

FAZA 2:

-praca w grupach-szczegółowe zapoznanie się z problemem

-dokonywanie analizy materiałów źródłowych

-dyskusja w grupach nad rozwiązaniem problemu

-przyjęcie rozwiązania i jego uzyskanie

FAZA 3:

-prezentacja rozwiązań przez lidera grup

-podczas dyskusji plenarnej należy podjąć ostateczną decyzję

-przyjęcie prawidłowego rozwiązania

-dokonanie uzasadnienia wybranego rozwiązania

-podsumowanie zajęć.

MUTACJA B – fazy:

FAZA 1:

-określenie problemu głównego i problemów szczegółowych

-podział na grupy

-wybór lidera w grupie

-rozdanie/przygotowanie materiałów źródłowych

FAZA 2:

-zapoznanie grup z zadaniami

-analiza materiałów źródłowych

-dyskusja

-wybór rozwiązań

FAZA 3:

-liderzy po kolei prezentują wyniki swoich grup i następuje dyskusja nad poszczególnymi propozycjami

-dyskusja plenarna i wybór prawidłowych rozwiązań w każdej grupie

-rozwiązanie problemu głównego z uzasadnieniem

-podsumowanie zajęć

BURZA MÓZGÓW - giełda pomysłów, sesja nowych pomysłów, sesja odroczonego wartościowania, metoda Osborna, konferencja dobrych pomysłów – jest zaliczana do technik twórczego myślenia

Zasada postępowania – pierwsza myśl jest najlepsza. Burza mózgów służy do rozwiązania tylko jednego problemu.

Szkoleniowiec przedstawia jeden problem do rozwiązania, a uczniowie poszukują niekonwencjonalnych sposobów na rozwiązanie tego problemu. Oprócz laików powinna znajdować się grupa specjalistów.

REGOŁY:

-zgłaszamy pomysły bez skrępowania

-zgłaszamy pomysły bez uzasadnienia

-nie wolno komentować pomysłów

-można zmieniać własny pomysł

-dopuszcza się zmianę pomysłów innych osób, ale bez oceniania

-wszystkie pomysły muszą być rejestrowane

FAZA GROMADZENIA POMYSŁÓW:

*opracowanie problemu

*zgłaszanie rozwiązań

*rejestrowanie pomysłów

FAZA WARTOŚCIOWANIA POMYSŁÓW:

-wartościowanie pomysłów przez eksperta

-wybór najlepszych rozwiązań

-plenarne omówienie najlepszych pomysłów

-podsumowanie

METODY PRAKTYCZNE – mają szczególne zastosowanie w uczeniu zawodu. Muszą być podbudowane wiedzą teoretyczną.

SŁUŻĄ rozwojowi:

-umiejętności

-nawyków

-sprawności

Pokaz polega na demonstracji czynności w ściśle określonej kolejności i poprawności wykonania. Powinien być połączony z wyjaśnieniem.

ZASADY POKAZU Z OBJAŚNIEDNIEM:

-precyzyjnie określić przedmiot pokazu i cel obserwacji.

-objaśnienie czynności powinno być zwięzłe, krótkie i poprawne językowo

-należy zapewnić dobre warunki obserwacji dla wszystkich uczestników pokazu

-tempo objaśniania i wykonania czynności powinno być podobne – bez zahamowań i przyspieszeń

-obserwacja powinna być ukierunkowana na istotę zagadnienia.

FAZY POKAZU:

FAZA 1:

Wyjaśnienie celu i tematu pokazu

Pokaz kolejnych czynności

Pokaz czynności bardziej skomplikowanych

FAZA 2:

Powtórzenie pokazu przez kilku wyznaczonych uczestników pokazu

Pokaz w zwolnionym tempie

Pokaz w tempie normalnym

FAZA 3:

Wykonanie czynności przez wszystkich uczestników pokazu

Ocena poziomu opanowania czynności