Metodyka resocjalizacji

  1. ZADANIA WYCHOWANIA RESOCJALIZUJĄCEGO

  1. ZNACZENIE ZASAD RESOCJALIZACJI W PROCESIE WYCHOWANIA RESOCJALIZUJĄCEGO

    • wg Lipkowskiego

  1. DIAGNOZA I PROGNOZA JAKO KONIECZNY ELEMENT POSTĘPOWANIA RESOCJALIZACYJNEGO wg Pytki

    • Im bardziej pogłębiona jest diagnoza pedagogiczna, tym więcej w niej prognozy, tj. przewidywania przebiegu i wyników dalszego uczenia się.

    • diagnoza wychowawcza umożliwia ocenę osobowości, postawy i zachowania wychowanka. O ile zestaw środków oddziaływań i cele są zwykle te same, o tyle „pedagogiczną zagadkę” stanowi najczęściej osoba wychowanka, i diagnoza ma za zadanie w tym pomóc.

      • model diagnozy behawioralnej

- przedmiotem badań są zachowania świadczące o wadliwym przystosowaniu społecznym jednostki(mierzalne trafnym i rzetelnym narzędziem, wykracza poza obszar jednego odchylenia standardowego), czyli zachowania antyspołeczne

- czynniki stymuluje jako bodźce a zachowania jako reakcje, ponieważ to model S->R.

- skupienie na zachowaniu z pominięciem psychologicznych mechanizmów regulacyjnych oraz społecznych ról.

- koncentracja na tym, co da radę kontrolować; fakty obiektywne oraz ścisły pomiar psychometryczny.

- opiera się na teorii uczenia się, dlatego resocjalizacja jako proces wygaszania bądź zapominania wyuczonych uprzednio nawyków i przyzwyczajeń.(stereotypy behawioralne)

- zasadnicza rola mechanizmów warunkowania klasycznego oraz instrumentalnego w celu manipulacji bodźcami sytuacyjnymi prowadzącymi do wygaszania niepożądanej reakcji

- niewystarczający model z powodu mechanistycznego ujęcia ludzkiej natury.

- odwrotny do behawioralnego: zaburzone przystosowanie społeczne jednostki jako antagonizm destruktywny mający zewnętrzne objawy(przejawia się w zachowaniach, postawach i rolach życiowych). Mechanizmy psychospołeczne oraz czynniki etiologiczne prowadzące do kształtowania się i utrwalania w reakcjach jednostki wobec norm prawnych, moralnych i obyczajowych.

- występuje u osób, które nie respektują norm, a ich zachowania pozostają w opozycji

- antagonizm destruktywny przejawia się przede wszystkim w sferze postaw i ról społecznych, który jest wzmacniany przez skumulowane oddziaływanie niekorzystnych czynników biopsychicznych i środowiskowych.

- w wyjaśnianie tego antagonizmu angażuje się wiele nauk (psychologia, pedagogika, socjologia dewiacji, kryminologia, psychopatologia, ...), dlatego charakter interdyscyplinarny

- tzw. „diagnoza konstatująca fakty” obejmuje:

* określenie intensywności postaw antyspołecznych oraz sposobu ich wewnętrznej integracji

* identyfikacja stopnia wadliwości funkcjonowania przypisanych jednostce ról społecznych oraz poziomu internalizacji przepisów ról kulturowych, które ona odgrywa w kręgach podkulturowych

*wskazanie hipotetycznych czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu jednostki z normami społecznymi(niekorzystne czynniki rozwojowe typu biopsychicznego i socjokulturowego)

* ocenę stanu rzeczy z punktu widzenia zagrożenia społecznego stwarzanego przez jednostkę i jej środowisko społeczne, w wyniku której formułuje się konkluzję dotyczącą postępowania interwencyjnego lub wstrzymania się od niego

- do tego diagnosta winien sformułować diagnozę projektującą, tj. wybór i zaprojektowanie adekwatnych do rozpoznania diagnostycznego metod i technik oddziaływania wychowawczego w czasie resocjalizacji. Jest ona weryfikowana w procesie resocjalizacji

- koniec końców przewartościowanie uznawanych przez jednostkę norm, zmiana układu ról – modyfikacja ostaw antyspołecznych ogólnie.

  1. STRATEGIE W WYCHOWANIU RESOCJALIZUJĄCYM (etiotropowa, ergotropowa i semitropowa)

    • Strategia etiotropowa

      • ogólnie wszystkie działania, które mają wyeliminować negatywne czynniki oddziaływujące na wychowanka

      • usuwania różnorodnych czynników uczenia się postaw niepożądanych, aspołecznych. Odizolowania osób (grup), zmiany warunków, organizowania odpowiednich elementów otoczenia. Wprowadzania w życie dziecka osób znaczących, które go będą inspirowały.

    • Strategia ergotropowa

      • przekształcania postaw aspołecznych oraz ich wzajemnych powiązań. Odwoływania się do zainteresowań wychowanka, umiejętności, zdolności, aby wywołać u niego odpowiednią motywację, powodującą pozytywne ustosunkowanie się do obowiązujących norm społecznych

      • polega na zmianie dominacji i integracji w układzie postaw

- zmiana dominacji - dot. kształtowania odpowiednich motywów, ustosunkowań, nastawień pozytywnych i emocjonalnych i społecznych

*kształtowanie funkcji postawy dominującej

*kształtowanie składników postawy dominującej

*kształtowanie determinantów

- zmiana integracji - dot. elementów integrujących postawy wychowanka poprzez kształtowanie nowych wzorów osobowych, dot. formułowania nowego obrazu świata i własnej osoby, formułowanie wzorów osiąganie sukcesu życiowego.

*kształtowanie integracji postaw

*kształtowanie uwarunkowań psychicznych i społecznych

  1. MODELE (SYSTEMY) RESOCJALIZACJI wg K.Julla

    • rozwojowy

- dziecko w toku rozwoju psychospołecznego przechodzi okresy krytyczne, odznaczające się podatnością na różnego rodzaju odchylenia od normy w zakresie równowagi emocjonalnej i na przestępstwa. Zadaniem resocjalizacji jest pomoc w przezwyciężeniu tych kryzysów.

- niewłaściwe relacje między dziećmi a rodzicami mogą prowadzić do niedostosowania społecznego

- zaburzenia osobowości przez niezaspokojenie potrzeb psychicznych i zaburzenia równowagi procesów emocjonalnych. Resocjalizacja polegać powinna na uwrażliwieniu osób znaczących w życiu dziecka na to, żeby zwracały większą uwagę na potrzeby emocjonalne, których zaspokojenie zapewnia właściwy rozwój i dojrzałość społeczną.

- jesteśmy wyposażeni w pewne mechanizmy uczenia się (np uczenie się oczekiwań społecznych), niektóre osoby mogą mieć uszkodzony ten mechanizm

- dwie przesłanki:

a) neurologiczne dysfunkcje hamują dojrzałe społecznie i emocjonalnie reakcje dziecka
b) nieumiejętność przyswojenia sobie wielu sposobów zachowania powoduje u dziecka poczucie niższości, prowadzące w konsekwencji do wzrostu agresji i innych zaburzeń w zachowaniu.

- Środki zaradcze polegają na intensyfikacji procesu uczenia się i dostosowaniu go do indywidualnych możliwości dziecka.

- to, co decyduje o dysfunkcjonalności to wyuczenie pewnego rodzaju zachowań, jeżeli zmieni się te zachowanie, to zmieni się całe funkcjonowanie

- wszelkie zachowanie, dobre i złe, jest wyuczone, dlatego też poprawa złego zachowania polegać musi na zmianie wzmocnień na takie, które nagradzać będą zachowanie pozytywne, a karać negatywne.

- wszelkie zaburzenia w zachowaniu wynikają albo z chorób i uszkodzeń systemu nerwowego, albo z takiego trybu życia, który powoduje zmiany w reakcjach nerwowych. Główny punkt ciężkości w zmianie zachowania zależny jest tym samym od wyników leczenia i od przestrzegania zasad w życiu codziennym.

- środowisko ma przemożny wpływ na zachowanie się człowieka, i to ono generuje nieprzystosowanie społeczne

- wszelkie postacie zaburzeń i dysharmonii zachowania wypływają z niedostosowania dziecka do otoczenia. Resocjalizacja w świetle tej koncepcji polegać powinna przede wszystkim na działaniach w kierunku zmiany zarówno dziecka niedostosowanego, jak i otoczenia, w którym ono żyje, po to, aby poprawić, pogłębić i uczynić bardziej harmonijnymi związki pomiędzy otoczeniem a dzieckiem.

- dysfunkcjonalność instytucji edukacyjnych (przemoc symboliczna) generuje niedostosowanie

- główne przyczyny zachowania negatywnego wypływają z wadliwości instytucji społecznych odpowiedzialnych za wychowanie młodzieży. Instytucje te zabijają swą bezdusznością, sztywnością i skłonnością do uniformizacji wszelkie zdrowe, naturalne potencjalności dziecka, usposabiające go do prawidłowego rozwoju moralnego i społecznego. Zatem zadaniem właściwie zorganizowanego wychowania powinno być uchronienie dziecka od ogłupiających go i paczących jego zmysł moralny instytucji wychowawczych i pozwolenie mu na zbliżony do naturalnego, jak najmniej skrępowany rozwój.

- każdy z natury jest dobry, sytuacje i czynniki społeczno-kulturowe mogą blokować nasz rozwój

- polega na głębokim przekonaniu, że natura człowieka jest z istoty swej dobra i mądra, trzeba jednak rozbudzić tkwiące w niej możliwości, których uśpienie spowodowało różnego rodzaju zaburzenia w zachowaniu. Najlepszym sposobem pobudzenia wszystkich potencjalności rozwojowych są komuny terapeutyczne.

- korzysta z różnych modeli w różnym zakresie

- zawiera syntezę wielu strategii wychowawczych i różnych filozofii rozwoju, kładzie główny nacisk na szeroki zakres doświadczeń dziecka, zmierzających do poprawy jego zachowania.

Metodyka Czapowa jest oparta na modelu behawioralnym, tak wiec głównym czynnikiem są mechanizmy społecznego uczenia się (modelowanie Bandury?)

  1. SPECYFIKA RESOCJALIZACJI W INSTYTUCJACH ZAMKNIĘTYCH

    • zakłady poprawcze(otwarte, półotwarte, zamknięte, o wzmożonym nadzorze wychowawczym), młodzieżowe ośrodki wychowawcze

    • po wyczerpaniu wszelkich innych środków oddziaływania profilaktycznego, opiekuńczego i wychowawczego w środowisku otwartym

    • celem oddzielenie osoby nieletniej od społeczeństwa, celem umożliwienia zmiany w środowisku bezwzględnie potrzebnej przy resocjalizacji osób, u których inne, lżejsze metody, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Odczuwana dolegliwość a także „szok izolacyjny” mają wpłynąć na otwartość wychowanka na propozycję zmian, mniej lub bardziej świadomą.

    • tendencje humanistyczne w resocjalizacji dążące do uświadamiania wychowankowi, jaką szansą jest dla niego resocjalizacja, i że dla własnego dobra powinien skorzystać z tej szansy. W wypadku odrzucenia czekają go środki surowsze(hierarchia zakładów poprawczych).

    • w ośrodku jest możliwość oddziaływania kompleksowego na jednostkę, także wpływem grupy i modelowaniem(wychowawca)

      • opiekuńcze – zaspokojenie potrzeb nieletniego, kształtowanie poczucia bezpieczeństwa, dodatniej oceny, samorealizacji, kompensacja deficytów rozwojowych

      • wychowawcze – uznanie i odbudowanie poczucia podmiotowości wychowanka, internalizacja pożądanego systemu wartości, ukształtowanie samokontroli w sytuacji pokusy i presji czynników patogennych

      • terapeutyczne

    • podstawowe cele:

      • uzupełnienie zaniedbań szkolnych i wyrównanie poziomu wiedzy

      • uzyskanie kompetencji zawodowych

      • rozwój optymalny nieletniego, w tym kontrola własnego zachowania, ekspresja emocji, podwyższenie samooceny, ukształtowanie motywacji do zmiany skłonności, nawyków i przyzwyczajeń ocenianych negatywnie

      • korygowanie i modyfikowanie postaw antagonistyczno-destruktywnych

      • zaspokajanie specyficznych potrzeb wynikających z wadliwej socjalizacji i braków kulturowych

      • ochrona społeczności przed działaniami patologicznymi i przestępczymi

      • powstrzymywanie działań i motywacji przestępczych, wyuczenie kontrolowania tego typu zachowań przez możliwość częściowej izolacji lub przymus bezpośredni w granicach prawa

    • wychowanek sam sobie wybiera wychowawcę!

    • ostateczne ustalenie i przyjęcie planu indywidualnych oddziaływań resocjalizacyjnych odbywa się w obecności nieletniego, który tym samym zawiera swoisty kontrakt. Zerwanie go jest podstawą do umieszczeniu w zakładzie poprawczym o większym natężeniu dolegliwości.

  1. SPECYFIKA RESOCJALIZACJI W ŚRODOWISKU OTWARTYM kuratela sądowa, kuratorski ośrodek pracy z młodzieżą, OHP, rodziny zastępcze, ogniska wychowawcze

- przeprowadzanie zajęć dydaktyczno-wychowawczych z nieletnimi

- współdziałanie z rodzicami/opiekunami

- stosowanie indywidualnej pracy wychowawczej

- kontrolowanie wyników w nauce i udzielanie pomocy w wyrównywaniu braków

- składanie wniosków o skierowanie na badanie specjalistyczne (uzasadnione przypadki)

- szkoleniowo-wychowawcze *przeciwdziałanie bezrobociu, tworzenie warunków umożliwiających podnoszenie kwalifikacji, doskonalenie zawodowe i działalność wśród młodzieży zagrożonej patologią

-organizacyjne zajmujące się pośrednictwem pracy *klub pracy gromadzący informacje o pracy i o osobach do zatrudnienia, także młodzieży.

- doradztwem zawodowym

- usługowe

-środowiskowy hufiec pracy

- spokrewnione z dzieckiem w stopniu pozwalającym na powstanie obowiązku alimentacyjnego

- spokrewnione, ale nie zobowiązane do alimentacji

- obce, które zobowiązały się wykonywać środki wychowawcze tego typu orzeczone przez sąd rodzinny, mogą to być też rodziny zaprzyjaźnione znające dziecko wcześniej.

- muszą korzystać z pełni praw obywatelskich, ukończone 24 lata, nie pozbawiona praw rodzicielskich ani opiekuńczych, nie chora na chorobę psychiczną zakaźną lub przewlekłą, ma stałe źródło utrzymania i odpowiednie warunki mieszkaniowe.

  1. PSYCHOTECHNIKI, SOCJOTECHNIKI I KULTUROTECHNIKI

- zależność za względu na osobę wychowującego, - ukierunkowanie aktywności (doradzanie, przekonywanie do aktywności wychowanka). Głównym środkiem oddziaływań jest osoba wychowawcy, która stosuje metodę wpływu osobistego(wpływ bezpośredni osoby znaczącej). Podstawowym czynnikiem jest więź osobowa z wychowankiem, grupą oraz środowiskiem.

- w układzie dwuosobowym

- metoda wpływu osobistego *stosunek wychowawczy – bezpośrednie interakcje między wychowawcą a wychowankiem w sytuacjach wychowawczych, gdy obaj wykazują chęć interakcji 1. o charakterze zewnętrznym-kontakt z wychowawcą sposobem na unikanie kar lub zdobycie ubocznych nagród, kontakt formalny, ograniczony do koniecznego); 2. o charakterze wewnętrznym – zachowanie wychowawcy ma wartość nagradzającą dla podopiecznego, zależy mu na aprobacie i udzielonych radach, z własnej woli i inicjatywy spędza czas z wychowawcą.

*może posłużyć nią się tylko ten wychowawca, którego łączy z wychowankiem stosunek wewnętrzny

* ważny autorytet wychowawcy. Opiera się na szacunku i zaufaniu, zachowanie ma znaczenie kary lub nagrody. Potrzebna wspólna realizacja celów.

BEZPOŚREDNIE ODDZIAŁYWANIE:

*specyficzne nagradzanie zachowań:

- zachowania aprobowane i cenione przez grupę odniesienia wychowanka

- musi być przekonany, że naśladując na pewno osiągnie to, na czym mu zależy. Niezbędne zaufanie, które powstaje tylko, gdy tożsamość celów postępowania podopiecznego i wychowawcy

- wychowawca musi być osobą znaczącą, darzoną przez wychowanka szacunkiem

* zasady:

- musi odbywać się z pozycji wartości, dążeń, potrzeb i problemów wychowanka a nie wychowawcy

- przedstawione wzory zachowania muszą zapewniać zaspokojenie potrzeb wychowanka

- każde naśladowanie musi przynosić nagrodę w postaci osiągnięcia wartości, w celu których zdobycia zachowanie ma miejsce

- wzory zachowań muszą odpowiadać możliwościom wychowanka, tak aby każda próba kończyła się sukcesem

- zaczynać od spraw i sytuacji bliskich wychowankowi i stopniowo przechodzić do wartości, na których zależy wychowawcy

- należy łączyć z innymi działaniami, zastosowanie zwłaszcza, gdy chodzi o wywołanie nowych lub zmianę dawnych zachowań wychowanka. Niewielkie znaczenie profilaktyczne

*wychowawca wyjaśnia następstwo zachowań, informuje w jaki sposób wychowanek powinien postępować, dostarcza mu wzorów do zmiany. Niezbędny autorytet.

*można zastosować gdy:

- przypadkowo znajdzie się w sytuacji wymagającej doradzenia

- gdy wychowawca zorganizuje takie warunki, w których dotychczasowe, negatywne wychowawczo postępowanie podopiecznego nie będzie przynosiło mu oczekiwanych nagród.

*centralnym elementem jest krytyka zachowań wychowanka

- uświadomienie wychowankowi niedociągnięć w jego zachowaniu, aby chciał je polepszyć

- wychowawca wpierw powinien wytworzyć chętny stosunek wychowanka do zapoznania się ze zdaniem wychowawcy nt. własnego postępowania, aby je ulepszyć we własnym interesie

*obecnie teoria poradnictwa!!! – nie powinno się krytykować osób, które przychodzą z problemami. Porada nie jest wskazaniem rozwiązania, pomoc aby osoba sama ustaliła, jak chce rozwiązać problem

*sposób kształtowanie i przekształcania przekonań podopiecznego, służy modyfikowaniu postaw młodzieży wykolejonej

*zasady:

- wymaga odwołania się do ważnych potrzeb, zainteresowań i problemów wychowanka, ze wskazaniem sposobu ich rozwiązania

- trzeba wywołać konflikt przekonań oraz spowodować rozwiązanie tego konfliktu zgodnie z oczekiwaniami

- wychowawca musi być osobą wiarygodną i znaczącą wewnętrznie dla wychowanka

POŚREDNIE ODDZIAŁYWANIE – oddziaływanie sytuacyjne *wprowadzanie zmian tak, aby wpływ sytuacji na wychowanka był zgodny z życzeniami wychowawcy

*utrzymywanie elementów sytuacji, które wywierają oczekiwany wpływ na wychowanka

*wprowadzanie i utrzymywanie takich zmian sytuacji, które eliminują niepożądany wpływ na wychowanka

*organizowanie odpowiednich nowych sytuacji w zależności od potrzeb wyznaczonych przez zadania resocjalizacji

*służą likwidowaniu przyczyn wykolejenie, wywoływaniu zmian w osobowości wychowanka i utrwalaniu rezultatów resocjalizacji

*stwarzanie takich sytuacji, w których pożądane zachowania wywołują naturalne następstwa dodatnie a zachowania niepożądane naturalne następstwa ujemne. Źródłem kar i nagród jest sytuacja

*następstwa karzące lub nagradzające mogą pochodzić tylko ze środowiska społecznego wychowanka w postaci reakcji jego członków.

*czyny sprzeczne z zasadami piętnowane przez społeczność, a postępowanie zgodne z nimi – aprobowane

*procedura metody:

- ustalenie jakie niepożądane zachowania istnieją lub mogą się pojawić (pasywna) oraz jakie zachowania pożądane należy wywołać bądź też istnieją i należy je utrwalić (aktywna)

- ustalenie odczuwanych przez wychowanków potrzeb, których zaspokojeniem lub udaremnieniem mogą być nagradzani lub karani

-opracowanie zasad i norm, które będą regulować życie danej społeczności i wprowadzać je do poszczególnych sytuacji wychowawczych

- dopilnowanie, aby wprowadzone zasady były stosowane demokratycznie

- wprowadzanie i egzekwowanie norm i zasad w sposób demokratyczny, z akceptacją społeczności

*zewnętrzne dyscyplinowanie wychowanka poprzez posługiwanie się karami i nagrodami wychowawczymi

*raczej nie wywołuje zmian w osobowości podopiecznego

* charakter pomocniczy, a nie zasadniczy

*zapowiadanie wzmocnień dodatnich pod warunkiem określonego zachowania się jednostki, lub wzmocnień negatywnych w wypadku negatywnego zachowania

*odwoływać się do konsekwencji, które dla wychowanka mają wartość kary lub nagrody

*zasady:

- ukazywane konsekwencje muszą być dostępne doświadczeniu i wyobraźni wychowanka

- zaczynać od uświadamiania skutków, które odnoszą się do motywacji egoistycznych i stopniowo przechodzi do o szerszym znaczeniu społecznym

*wielokrotne powtarzanie danych zachowań w określonych warunkach celem ich utrwalenia

*celowe stwarzanie odpowiednich warunków i sytuacji, w których powtarzałyby się te zachowania podopiecznego, które zamierzamy utrwalić

-> autogenny

-nabywanie umiejętności kontrolowania własnych uczuć, które mają wpływ na zachowanie. Zdobycie możliwości najkorzystniejszego reagowania w sytuacjach społecznych

-> interpersonalny(międzyosobniczy)

- służy kształtowaniu stosunków międzyjednostkowych

- psychodrama – tworzenie grupy w celach diagnostyczny i wychowawczo-terapeutycznych; celem wywołanie określonych zmian w osobowości; przysposobienie wychowanków do pełnienia ról społecznych; kształtowanie twórczej aktywności

- socjodrama – dramatyzacje w grupach już istniejących; przedmiotem oddziaływań aktywność i interakcje grupy

- głównym elementem są zależności ze względu na grupy społeczne, wpływ ukierunkowany grupy (zarządzanie i samorząd, kształtowanie celów, norm, struktury grupy), intensyfikowanie i podtrzymywanie wpływu grupy (podnoszenie jej prestiżu, integracji z innymi grupami). Podstawowym środkiem oddziaływania jest grupa wychowawcza, odpowiedzialnym jest wychowawca stosując metodę wpływu grupowego

- samorząd to byt wyodrębniony spośród społeczności uczniów lub wychowanków

- samorządność – zasada postulująca doprowadzenie wychowanka do samodzielnego i świadomego kierowania swoim postępowaniem i do samodyscypliny

- stopniowe wdrażanie grupy do samodzielnego wykonywania funkcji

*planowanie działalności grupy(wspólne ustalanie celów)

*organizowanie działalności grupy(podział na zespoły i wyznaczenie zadań i określenie wymagań związanych z ich realizacją)

*kierowanie działalnością grupy(koordynacja indywidualnych poczynań jednostek i regulacja przebiegu działalności

*przestrzeganie przez grupę zasad warunkujących jej działalność

*kontrola i oceniania działalności poszczególnych członków grupy

  1. kształtowanie celów(jednoznaczne i ostre) – sposoby:

- przez przyjęcie celów grupy i stopniowe przekształcanie destruktywnych sposobów ich realizacji

- przez przyjęcie celów grupy, które nie są sprzeczne z celami grupy

- przez podsuwanie grupie atrakcyjnych celów konstruktywnych, które jednocześnie są sprzeczne z jej celami destruktywnymi

- przez nadawanie celom konstruktywnym atrakcyjnej formy

- przez uzależnienie możliwości osiągania celów grupy od przyjęcia przez nią celów wychowawcy

  1. kształtowanie norm

- uświadamianie członkom grupy norm – ich przestrzeganie warunkuje osiąganie pożądanych przez grupę celów

- organizowanie sytuacji sprzyjających zmianie istniejących i wprowadzaniu nowych norm – stawianie zadań, których realizacja jest możliwa tylko dzięki wprowadzeniu nowych norm lub zmiany starych

- demokratyczne powoływanie organów egzekujących przestrzeganie określonych norm

  1. kształtowanie struktury grupy

- pozycja jednostki w grupie zależy od tego, na ile zgodnie z oczekiwaniami i normami grupy postępuje

- im wyższa pozycja członka grupy, tym większy wywiera ona wpływ na cele, normy i życie grupy

- przydzielenie wychowankom zadań o różnym znaczeniu dla życia grupy – np. dla jednostek konstruktywnych zadania o większym znaczeniu

- modyfikowanie kryteriów ocen postępowania członków grupy

- ukazywanie następstw zachowań członków grupy

- zmiana udziału jednostki w życiu grupy

- nadawanie i pozbawianie członków grupy określonych funkcji – zwłaszcza f.kierowniczych. Najlepiej gdy formalny kierownik jest nieformalny przywódcą.

- grupy spoiste silniej wpływają na swoich członków – aktywują zdolności i podwyższają poziom produktywności, gwarantują trwałość grupy

- grupa jest spoista, gdy jej atrakcyjność dla członków jest wysoka i odwrotnie.

  1. tworzenie grup elitarnych – im bardziej elitarna tym lepiej

  2. zmiana cech grupy – by w większym stopniu mogła zaspokajać potrzeby jej członków. Potrzebna aprobata grupy. Tak rozdzielać zadania grupowe, aby ich wykonanie było dostosowane do możliwości każdej jednostki.

    • sposoby kierowania grupą KARTKA!

  1. osobowe – reprezentowane przez rzeczywiste lub fikcyjne postacie z życia, filmu, literatury, które posiadają cechy do wykształcenia w wychowanku. Postać musi być wewnętrznie znacząca.

  2. społeczne – cechy reprezentowane przez zbiorowości ludzi

  3. aktywności – wzory życia rodzinnego, miłości, przyjaźni, zabawy, odpoczynku, stosunek człowieka do grożących mu niebezpieczeństw, wzory wyrażające postawę wobec ludzi w ogóle, itp.

  1. CZYNNIKI WARUNKUJĄCE SKUTECZNOŚĆ RESOCJALIZACJI

  1. METODYKA TWÓRCZEJ RESOCJALIZACJI

www.emkr.republika.pl

Charakterystyka systemów wychowania resocjalizującego wg. L. Pytki 

I. system dyscyplinarni-izolacyjny- np. więzienia 
II. system opiekuńczo-izolacyjny- szeroko rozumiana opieka nad wychowaniem, ośrodki szkolno-wychowawcze, pogotowia 
III. system terapeutyczny- środki i oddziaływania na psychikę np. poradnie AA, markoty itp. 
IV. system wolnościowy i półwolnościowy- np. kuratorzy, wychowawcy, warunki naturalne lub półnaturalne dla wychowanka. 

Stadia „wykolejenia społecznego”wg Czesława Czapówa

  1. Stadium

Stadium

  1. Stadium

Wykolejenie obyczajowe naruszanie norm obyczajowych, moralnych. Zachowania te nie powodują skutków karnych. Do takich zachowań i zjawisk należą: bezdomność, żebractwo, promiskubityzm i prostytucja.

Wykolejenie przestępcze obejmuje i dotyczy spraw czysto karnych, np. przestępczość przeciwko mieniu, zdrowiu, życiu, porządkowi publicznemu i przestępczość zorganizowana

Jednostka psychopatyczna – osobowość dyssocjalna, antyspołeczna [

WYKOLEJENIE

Etiologia- nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów i faktów. 
Fenomenologia- jeden z kierunków teorii poznania w filozofii (przyjrzenie się światu tak jak się on jawi) 
Wykolejenie społeczne polega na takim przeciwstawieniu się normom które burzy wszelki ład społeczny, warunkujący istnieni kultury, czyli na przeciwstawianiu się społeczeństwu jako całości. 
Wykolejenie społeczne: 
a) wykolejenie obyczajowe (występowanie przeciwko obyczajom (prostytucja)) 
b) wykolejenie przestępcze (występowanie przeciwko normom prawnym (kradzież, bandytyzm, morderstwo, łapówkarstwo) 

Przestępczość- krańcowa forma zachowania aspołecznego, drastyczny przejaw naruszania zasad współżycia społecznego. 
Przestępstwo lub wstrzymanie się od niego zależy od przebiegu socjalizacji jednostki.

Wczesne objawy wykolejenia: 
1. Niepowodzenia szkolne i wagary 
2. Ucieczki z domu 
3. Picie alkoholu 
4. Zachowania przestępcze 
Nieprzystosowanie społeczne jako termin rozpowszechniony  literaturze przedmiotu bywa zastępowane innymi określeniami takimi jak: wykolejenie, demoralizacja, niedostosowanie jednak sądząc z ich treści zakres pojęciowy jest podobny we wszystkich przypadkach. Próby określenia istoty nieprzystosowania społecznego są liczne i maja zróżnicowany zakres.

Typologia nieprzystosowanych społecznie(Czapów) :

*ZWICHNIETA SOCJALIZACJA ?zachowania które prowadza do braków w zakresie socjalizacji dziecka. Biorą się z nieodpowiedniej opieki rodzicielskiej lub jej braków, odtrącenia emocjonalnego, zaniedbania społecznego lub pedagogicznego.

*DEMORALIZACJA-pojawia się wówczas gdy dziecko prawidłowo socjalizowane dostaje się pod wpływ innej obyczajowości czy innej kultury niż ta w jakiej było wychowywane. Proces demoralizacji wiąże się z przewartościowaniem wartości tradycyjnych na rzecz nowych do których jednostka nie potrafi się w pełni dostosować.

*SOCJALIZACJA PODKULTUROWA-jest odmiana nieprzystosowania społecznego z uwagi na związek jednostki z wartościami i normami podkultury pozostającej w opozycji do kultury szerszej zbiorowości społecznej.

DIAGNOSTYKA RESOCJALIZACYJNA

diagnoza resocjalizacyjna – opis i wyjaśnienie określonego zjawiska resocjalizującego lub patologii oraz przyczyn tego zjawiska, a także prognozowanie rozwoju tego zjawiska;

diagnoza resocjalizacyjna – podstawa wszelkich oddziaływań resocjalizacyjnych:

- jak jest?

- dlaczego tak jest?

- co zrobić aby było lepiej?

etapy diagnozy:

  1. diagnoza konstatująca fakty (opis, przedstawienie) przy wszelkich zaburzeniach zachowania:

    • rodzaj zaburzenia lub dewiacja;

    • mechanizmy psychologiczne i społeczne prowadzące do rozpoznanych zaburzeń;

    • udział poszczególnych grup czynników w genezie obserwowanych zjawisk (który jest decydujący?);

    • wyciągnięcie konkluzji oceniających, aby rozpocząć działania interwencyjne;

  2. diagnoza ukierunkowująca (projektująca):

  1. diagnoza weryfikująca:

  1. ewaluacja – ocenianie wyników projektu wdrożeniowego:

Modele resocjalizacji:

  1. dyscyplinarno-izolacyjny:

- najstarszy;

- najbardziej krytykowany;

- odizolowanie od wpływów środowiska zewnętrznego;

- formy dyscyplinowania łącznie z karami fizycznymi;

  1. opiekuńczy:

- zaspokojenie podstawowych potrzeb młodzieży – stworzenie jednostce sprzyjających warunków do nauki szkolnej oraz zdobywania wykształcenia zawodowego;

- rola więzi interpersonalnej między wychowankiem a wychowawcą;

  1. terapeutyczny:

- oddziaływanie na psychikę za pomocą środków psychologicznych;

- zmiana nastawienia jednostki do innych ludzi, wartości i norm społecznych;

- metody: psychodrama, muzykoterapia, chromoterapia;

- manipulowanie obrazem świata oraz stosunków międzyludzkich w oczach wychowanka;

- wykreowanie odpowiednich relacji interpersonalnych;

  1. wolnościowy lub półwolnościowy:

- w naturalnym środowisku społecznym;

- wysoka efektywność – w odniesieniu do osób o niskim poziomie nieprzystosowania;

- system kurateli społecznych

 Granice resocjalizacji: im dłużej trwał w życiu jednostki okres negatywnego oddziaływania śrQdowiska, tym trudniej i wolniej przebiega resocjaliz~cja, a granice jej skuteczności są bardziej ograniczone. Granice resocjalizacji są wyznaczone przez następujące zespoły czynników: a) przez stopień wykolejeQia i zaburzeń charakterologicznych dziecka b) i przez środowisko wychowujące. Granice skuteczności resocjidizacji poszerzać się będą tym więcej1 im wcześniej podjęta zostanie działalność resocjalizacyjna. Granice resocjalizacji mieszczą się w granicach wychowalności i rozwoju jednostki.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MR kolokwium nr 3, KN, rok I, Metodyka resocjalizacji
Grupa narkomani, Studia licencjackie- Resocjalizacja, Metodyka resocjalizacji - przykładowy plan zaj
Metodyka resocjalizacji w warunkach zakładowych zaliczenie (ćwiczenia)
Metody Resocjalizacyjne, Studia Administracja, LICENCJAT, Semestr IV, POLITYKA KARNA I PENITENCJARNA
Nauczanie, praca i praca kulturalno – oświatowa jako metody resocjalizacji osób nieprzystosowanych s
Metody resocjalizacji oparty o wpływ osobisty wychowawcy
Pospiszyl ROZDZIAŁ I, KN, rok I, Metodyka resocjalizacji
EGZAMIN METODYKA RESOCJALIZACJI IV semestr
METODY RESOCJALIZACJI, Studia Podyplomowe, Resocjalizacja
Notatki z metodyki resocjalizacji
Metodyka resocjalizacji ?finicje, zasady, reguły, strategie
Dostosowanie metod oddziaływania resocjalizacyjnego metodyka, KN, rok I, Metodyka resocjalizacji
Egzamin metodyka resocjalizacji
Metodyka resocjalizacji egzamin, Studia Podyplomowe, Resocjalizacja
scenariusz zajęć socjoterapeutycznych, notatki, Metodyka resocjalizacji
Metody resocjalizacji w areszcie śledczym Warszawa, TEMATY PRAC MAGISTERSKICH i LICENCJACKICH, Metod
Metodyka resocjalizacji, Studia Podyplomowe, Resocjalizacja
Metody resocjalizacji(2), NA STUDIA
Metody Resocjalizacyjne(1), Resocjalizacja

więcej podobnych podstron