Ciąża pozamaciczna

Obecnie na skutek wczesnego monitorowania ciąży przez lekarza ciąże pozamaciczne wykrywa się we wczesnym stadium, tak że nie zagrażają one życiu matki. Nowoczesne metody leczenia pozwalają zaś kobiecie zachować płodność.

Jeśli zarodek nie zagnieździ się w jamie macicy, to taka lokalizacja określana jest jako ciąża pozamaciczna. Najczęściej poza macicą zarodek zagnieżdża się w jajowodzie, nieco rzadziej na jajniku lub w szyjce macicy. Najrzadziej zaś w jamie brzusznej, np. między jelitami. Z powodu swojej lokalizacji nie może się on prawidłowo rozwijać (choć od tej reguły są bardzo rzadkie wyjątki). Zarodek taki może uszkodzić naczynia krwionośne matki wnikając w jej tkanki, lub pęknąć wywołując w obu przypadkach krwotok, który dla matki może mieć nawet śmiertelny skutek. Dlatego ciążę pozamaciczną należy przerwać, ponieważ dalszy jej rozwój zagraża życiu matki.

Przyczyny ciąży pozamacicznej (ektopowej)są przede wszystkim wrodzone lub pozapalne zmiany jajowodów; objawia się głównie nieprawidłowymi krwawieniami z dróg rodnych, bólami w dole brzucha i omdleniami; pęknięcie ciąży ektopowej powoduje krwotok wewnętrzny, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia; leczenie przez natychmiastową operację.

Przyczynami ciąży pozamacicznej mogą być różne stany chorobowe, które upośledzają proces dotarcia zapłodnionej komórki jajowej do jamy macicy. Mogą to być częste zapalenia przydatków, wady rozwojowe jajowodów, guzy powodujące zwężenie lub zamknięcie jajowodów (np. torbiele jajników, torbiele okołojajnikowe, mięśniaki macicy...), endometrioza, zrosty po operacji (np. wyrostka robaczkowego), stany po operacji jajowodów powodujące ich zwężenie. Do potencjalnych przyczyn ciąży ektopowej można również zaliczyć opóźnienie w wędrowaniu zapłodnionej komórki jajowej a także używanie wkładki wewnątrzmacicznej.

Ciąża pozamaciczna może przebiegać bardzo gwałtownie – w przypadku pęknięcia jajowodu następuje krwotok do jamy brzusznej, silny ból brzucha, utrata przytomności; może mieć postać mniej gwałtowną - ból podbrzusza najczęściej jednostronny o charakterze tępym lub kłującym, stałym, (czasami połączony z bólem barku). Dolegliwościom bólowym często towarzyszy krwawienie z dróg rodnych. Zdarza się, że ciąża pozamaciczna daje początkowo objawy prawidłowej wczesnej ciąży by następnie przejść w gwałtowną postać opisaną powyżej.

W rozpoznaniu ciąży ektopowej pomagają lekarzowi między innymi ultrasonografia czy badania poziomów hormonów we krwi.

Leczenie ciąży pozamacicznej możliwe jest wyłącznie w szpitalu. W gwałtownych, ciężkich przypadkach konieczna jest szybka bądź natychmiastowa operacja. W lżejszych przebiegających łagodnie przypadkach, możliwe jest leczenie zachowawcze (nieoperacyjne). W leczeniu ciąży pozamacicznej stosuje się także technikę laparoskopową.

 Zabieg operacyjny polega albo na usunięciu jajowodu i ciąży (wycięcie jajowodu), albo na usunięciu samej ciąży (podłużne nacięcie jajowodu).

 Zabieg operacyjny wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, ze wskazań nagłych; trwa on 30-60 minut.

 Najczęściej zabieg wykonuje się techniką laparoskopową przy użyciu toru wizyjnego, laparoskopu, który wprowadza się do jamy brzusznej przez małe nacięcie powłok brzusznych, rzadziej - z klasycznego dostępu do jamy brzusznej (laparotomii).

 Dolegliwości bólowe występujące po zabiegu operacyjnym zmniejsza się, stosując środki przeciwbólowe.

 Średni pobyt w szpitalu wynosi 2-6 dni i zależy od zastosowanej techniki operacyjnej, a powrót do całkowitego zdrowia następuje po 6 tygodniach.