Akt 5.11.’16r. cesarze Niemiec i Aus-Węgi. Wydali odezwę zapowiadającą samodzielność Król. Polsk., które miało być monarchią konstyt. o bliżej nieokreślonych granicach, ale z własną armią walczącą po stronie państw centr. Rada Regencyjna- 09.’17 ograniczone uprawnienia (nie wpływała na politykę zagr.) Kompania Kadrowa- Galicja, chęć wywołania powstania antyrosyj., zakończone niepowodzeniem, bo Kongrasówka nie ufała JP Legiony Polskie- Galcija, walka na froncie wsch.,opłacane i wyposażane przez Austr., dowódcy:JP, J Haller. Nad LP sprawował nadzór Naczelny Komitet Narodowyv Legiony Puławskiego- 1914, za zgodą Rosji, jednak po roku wcielone do armi rosy. Komitet Narodowy Polski- założone w Lozanie, dowódca RD, traktowany jako reprezentacja Polski. Dzięki nim utworzona armię polską we Francji-Błękitni, dowódca J Haller Mały Traktat Wersalski- ochrona praw mniejszości narod.: równouprawnienie bez względu na wyznanie i narodowość, zagwarantowanie mniejszościom prowadzenia własnych szkół i instyt.kultur., nie został podpisany m.in.przez Niemcy

Konstytucja marcowa 17.03.1921- ograniczenie kompetencji prezydenta i parlamentu, sejm uchwala ustawy, niezawisłość sądów, wolność sumienia, wyznania i pracy, równouprawnienie mężczyzn i kobiet. Prezydenci: G Narutowicz, Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki Zamach Majowy 1926, pretekst: ostrzelanie dworku JP w Sulejowie -> JP spotkanie z S Wojciechowskim na moście Poniatowskiego. Prezydent wypowiedział się w obronie konstytucji i rządu -> wybuch 3dniowych walk (JP opanował lotnisko i centrale telef.), wygrane przez JP-premier i prezydent ustąpili ze stanowisk, premierem został M Rataj Reformy Grabskiego: walutowa: zwiększenie budżetu przez podwyżki i nadzwyczajne podatki, obniżenie wydatków państwa, wprowadził nową walutę (złoty), emitowany przez Bank Polski, kurs niezależny od polityki; rolna Osiągnięcia gospod budowa portu w Gdyni (E Kwiatkowski), wybudowanie magistrali kolejowej łączącą kopalnie węgla z portem, budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego, powstanie nowej infrastruktury Struktura narodowościowa: Polacy 69%, Ukraiń 14, Żydzi 8, Białoruś 4, Niemc 4. Służba Zwycięstwu Polski (SZP) jedna z pierwszych organizacji podziemnych IIWŚ, szybko rozwiązana z powodu braku jej akceptacji przez rząd na emigracji Armia Krajowa- z ZWZ, konsolidacja polskiego ruchu oporu, 400 tys żołnierzy, największa organizacja konspiracyjna na świecie. Celem było przygotowanie powstania w momencie osłabienie Niemiec. Oprócz walki zbrojnej, również walka partyzancka i mały sabotaż Narodowe Siły Zbrojne (NSZ), Bataliony Chłopskie (BCh), Gwardia Ludowa (GL) Plan „Burza” opracowany przez dowództwo AK, zakładało włączenie się oddziałów w walkę z Hitler., gdy na tereny IIRP wkroczy Armia Czerowna. Po zakończonych walkach Sowieci aresztowali przedstawicieli polskich władz, a żołnierzy wcielali do 1.Armii WP Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) powołany przez Stalina w 44, miał reprezentować interesy polskie, składał się z socjal i komunist., ogłosił się jedynym organem polskie władzy i odmówił legalności rządowi na emigracji

1956- w Poznaniu odbył się pierwszy duży prostest, robotnicy domagali się podwyżek, zniesienia wysokich norm produkcyjnych. Władze krwawo stłumiły strajk, co doprowadziło do zmiany sekretarza na Gomułkę

1968- protesty studenckie, które były tłumione, inwazja na Czechosłowację

1970- prosty na Wybrzeżu, zginęło 45 osób, Gierek nowym sekretarzem

1978- powstanie na Górnym Śląsku i Wybrzeżu- Wolne Związki Zawodowe, JPII papieżem

1980- strajk w Stoczni, podpisanie porozumienia sierpniowego, założenie NSZZ Solidarności, Kania sekretarzem

1981- Jaruzelski sekretarzem, wprowadzenie stanu wojennego

1989- obrady Okrągłego Stołu, I częściowo wolne wybory, premierem Mazowiecki, Jaruzelski prezyd

Roman Dmowski- przywódca endecji, propagował polski nacjonalizm, polityka antyniemiecka, prezes KNP, reprezentował Polskę podczas obraz konferencji pokoj.w Paryżu, próbował zjednoczyć prawicę po zamachu majowym Ignacy Paderewski- pianista, kompozytor, polityk. Zyskał przychylność prezydenta Wilsona, przyczynił się do wybuchu powstania wielkopols., był premierem, po wybuchu IIWŚ polskie władze na uchodźstwie J Dowbor-Mutnicki- dowódca sił polskich w Poznaniu, zarządził pobór co pozwoliło mu rozbudować siły wojskowe Jan Kusociński- sportowiec, dziennikarz. Mistrz Olimp. Na 10km, brał udział w kampanii wrześniow. Edward Rydz-Śmigły- naczelny wódz Polskich Sił Zbrojnych, nakazał wstrzymać się od starć z Sowietami, o ile nie będą próbować rozbrajać polskich jednostek Władysław Sikorski- wojskowy, polityk. Służył w Legionach, premier, nie poparł przewrotu majowego, premier w rządzie emigr i naczelny wódz PSZ, zginął w katastrofie lotniczej Władysław Raczkiewicz- nowy prezydent po internowaniu rządu Witold Pilecki- żołnierz WP i AK, opracował plan przedostania się do obozu Auschwitz po czym specjalnie dał się złapać podczas łapanki aby dostać się do obozu i stworzyć tam strukturę konspiracyjną wśród więźniów. Przesyłał również info na temat realiów obozu. Zbiegł z obozu i dalej działa w AK, brał udział w powstaniu warszaw., w 47 został skazany na śmierć przez sąd komunist Irena Sendlerowa- ocaliła ok 2,5tys żydowskich dzieci z getta warszaws, członkini Rady Pomocy Żydom „Żegota”