Poetyka Boileau, ogólna panorama gustu w XVII wieku z uwzględnieniem motywów bukolicznych
Teatr XVI w. we Francji – Balet i pastorałka
Molier – motywy pasterskie (la pastorale comique i Mieszczanin Szlachcicem)
Literatura francuska pod red. A.Adam, g. Lerminier, E. Morot-Sir, t. 1 Od początków do końca XVIII w. przeł. Alina Żarska, Warszawa 1974
Balet i maskarada – początek – Ballet Comique z 1581. Ekstrawagancja, fantazja groteskowa – taniec, muzyka, poezja, mitologia i sztuki magiczne odgrywają ważną rolę. (s.288)
Pastorałka – dramat pasterski (Amintas Tassa – wystawiany), N. de Montreux: powieść „sielanki Julii” do której włączył dwie pastorałki. „Arymena” pastorałka wystawiona w 1596 r. Za Ludwika XIII pastorałki są coraz liczniejsze, na wzór „Pastor Fido” Guariniego noszą hybrydyczny tytuł „tragikomedia pasterska”
Konwencja: „ we wszystkich pastorałkach spotykamy kochanków, którzy darzą uczuciem sami nie będąc kochanymi, odnajdujemy satyrę komiczną, czarnoksiężnika z jego pałeczką, zaklęciami i zwierciadłem, w zakończeniu jesteśmy świadkami interwencji Pana lub Kupidyna oraz cieszymy się małżeństwem, które uszczęśliwia wreszcie wiejskich bohaterów” (s.289)
„Sielanki” opublikowane w 1625 przez markiza de Racan
Tragikomedia wiejska „Sylwia” ogłoszona przez Maireta w 1628 r. zdobyła serca publiczności
Pierwsze 30 lecie XVII w. było świadkiem apogeum tragedii barokowej i tragikomedii sentymentalnej, spór o regułę jedności w teatrze – pojawienie się w 1631 r. tragikomedii pasterskiej „Silwanira” Mairet, „z przedmową zachęcającą do stosowania reguł jedności” (s.290)
Poezja zalotna: motywy z bukolik, mitologii, eklogi /Bensserade, Sarasin, Voiture/(s.333)
P.Ronsard : poeta
1565 „Elegie, Maskarady i Sielanka” (s.197)
Słownik rodzajów i gatunków literackich pod red. G.Gazdy i S. tynieckiej-Makowskiej, Kraków 2006
Sielanka: Wariant dworski sielanki – renesans, cytat z Ronsarda „To wcale nie pastarze z jakiejś wiejskiej chaty/Co żyjąc w polach pasą owce dla zapłaty/ Lecz wysokiego rodu i szczepu dziedzice” . s. 699
Pastorela: staro prowansalska, najstarsza romańska odmiana sielanki. Pochodzenie: pieśni ludowe, nie starożytność klasyczna! „Wyraz zamiłowania wytwornego społeczeństwa, przebierającego się w barwne stroje pasterskie i szukającego wytchnienia na łonie przyrody”. W pastoreli pasterka nie ulega tak łatwo zalotnikom.
Pastourelle: XII i XIII w., różni się nieco od pastoreli prowansalskiej, wyśmiewa i atakuje chłopów oraz naiwność pięknych pasterek , język bardziej trywialny, rywalizacja wiejskich zalotników. Spór – naczelne ogniwo w kompozycji, karykatura, groteskowe postaci pasterek i pasterzy.
Choć współcześnie trudno znaleźć twórcę, który pisuje sielanki lub dramaty pasterskie, i raczej nikomu nie przychodzi do głowy przebierać się za pasterzy, to jednak widać wyraźnie, że tęsknota za Arkadią tkwi w ludziach nadal. Wystarczy spojrzeć na półki w księgarniach. Dzięki książce Pod słońcem Toskanii, ten uroczy region Włoch stał się Arkadią XXI wieku. Historie o ludziach, którzy uciekają ze świata rządzonego przez korporacje na prowincje i rozpoczynają nowe życie, prostsze, szczęśliwsze, w końcu znajdując wielką miłość i po zwyczajowych perypetiach żyją długo i szczęśliwie wśród gajów i winnic, poruszają nasze serca. Po raz kolejny okazuje się bowiem, że najskrytsze pragnienia ludzi wcale nie uległy tak wielkim zmianom, jak nam się wydaje. Tak jak w XVI i XVII wieku tematy arkadyjskie zawsze mogły liczyć na ciepłe przyjęcie publiczności i czytelników – wiedział o tym dobrze Molier, który przecież doskonale wiedział, jak zadowolić odbiorców swych sztuk. Badacze Moliera podkreślają często, że sztuki, o których była w tej pracy mowa, zostały napisane przez Moliera na zamówienie, były tylko i wyłączeni efektem kompromisu, który musiał zawrzeć, by móc wystawiać znowu kontrowersyjnego jak na tamte czasy Tartuffe’a. Boy-Żeleński w swej pracy o Molierze nieco łagodniej stawia sprawę, mniemając iż te ucieszne i proste komedyjki były dla twórcy pewnego rodzaju zabawą i ucieczką od problemów. Czy Molier wkładał serce w te sztuki? Tego się nie dowiemy. Możemy jedynie stwierdzić bez żadnych wątpliwości, że nie można zarzucić im braku dowcipu i uroku, albo tym bardziej bylejakości warsztatu. Na szczęście Molier znalazł w tych utworach miejsca dla satyry i subtelnej parodii, która w sposób delikatny obnaża sztuczność „świata pasterskiego”, ale jednocześnie wcale nie odmawia mu przedziwnego uroku. Cóż z tego, że idealny świat pasterzy-poetów i erudytów, w rzeczywistości nie istnieje, skoro tak bliski jest ludzkim sercom?