Dawid Paściak

Gospodarka zapasami i magazynem

Klasyfikacja zapasów

1. Przeznaczenie zapasu związane jest z umiejscowieniem go w przepływie dóbr:

· Materiały i surowce

· Roboty w toku

· Wyroby gotowe

· Towary

· Materiały pomocnicze i eksploatacyjne

2 Powody i przyczyny tworzenia zapasu

a) Zapas cykliczny - gdy mówimy o pełnej synchronizacji dostaw i zużycia

b) Zapas zabezpieczający – gdy zużycie jest zmienne, a jego prognozy obarczone są błędami, wtedy dla zabezpieczenia się przed możliwością wystąpienia braku w zapasie utrzymujemy go

c) Zapas sezonowy – gdy tworzymy okresowo wysokie stany zapasów związane z okresową dostępnością dóbr albo pod okresowy wysoki popyt

d) Zapas „spekulacyjny” – gdy gromadzimy większe zapasy np. dla uprzedzenia wzrostu cen

e) Zapas strategiczny – tworzony dla materiałów zużywanych bieżąco albo utrzymywane na specjalne sytuacje (awarie)

3 Pojęcia z zakresu zarządzania zapasami

a) Partia dostawy (zakupu) – czyli ilość materiałów, wyrobów, towarów itd. objęta kolejnym zamówieniem (w jednostkach naturalnych)

b) Optymalna partia dostawy (zakupu) – wielkość partii dostawy zapewniająca minimalizację łącznych kosztów zapasów (w podstawowej formule). Na koszty te składają się koszty tworzenia zapasów i koszty ich utrzymania

c) Zapas minimalny – poziom zapasu wyznaczającego moment zamawiania, zapas alarmowy, punkt zamawiania. Jest to poziom zapasu, który zapewnia – z ustalonym prawdopodobieństwem – ciągłość zaspokajania popytu (potrzeb) w okresie realizacji własnego zamówienia (uzupełniającego)

d) Zapas maksymalny – poziom zapasu, do wysokości którego wystawia się - w pewnych modelach sterowania zapasami – zamówienia uzupełniające, a także wielkość zapasu w momencie nadejścia dostawy

e) Zapas bezpieczeństwa – (rezerwowy, buforowy), ta część zapasu minimalnego, która jest tworzona na ewentualność wystąpienia – w okresie realizacji zamówienia uzupełniającego – większego popytu (potrzeb) niż planowano w celu zneutralizowania skutków nieoczekiwanego wydłużenia się tego okresu

f) Cykl dostaw – odcinek czasu dzielący dwie kolejne dostawy liczony w dniach lub innych przyjętych jednostkach czasu (np. tygodniach)

g) Optymalny cykl dostaw – podział zamawiania zapewniający minimalizację łącznych kosztów zapasów (tworzenia i utrzymywania)

Każdy zapas uzasadniony składa się z dwóch podstawowych części:

- części rotującej

- części nierotującej

Utrzymanie zapasu cyklicznego (bieżącego, rotującego, obrotowego) danego dobra wynika z braku możliwości synchronizacji bieżących potrzeb z możliwościami ich zaspakajania dostawami o odpowiednich wielkościach.

3.1 srednia wielkość zapasu cyklicznego średni poziom zapasu cyklicznego w pewnym okresie jest równy połowie średniej wielkości dostawy w tym okresie

ZC = 0,5 x swd

4 Podsumowanie

Zapasy są z jednej strony następstwem trudności zapewniania pełnej synchronizacji dostaw i zużycia, z drugiej – w pewnych strategiach – stanowi gwarancję zapewnienia wymaganego poziomu obsługi. Dotyczy to szczególnie sytuacji, w których mamy do czynienia za zmiennym losowo, a zatem trudnym do przewidzenia popytem.

Aby uniknąć utrzymania zapasu we wszystkich ogniwach łańcucha logistycznego, należy określić miejsce, w którym występuje zapotrzebowanie niezależne (pierwotne) a obszarem, w którym mamy do czynienia z zapotrzebowaniem zależnym (wtórnym). Zapotrzebowanie niezależne jest zazwyczaj prognozowane, podczas gdy zapotrzebowanie zależne powinno być wyliczone.

Zapas składa się z części rotującej, wynikającej z bieżących dostaw i zużycia (przyjmujemy, że średni poziom zapasu cyklicznego jest równy połowie średniej wielkości dostawy) i nierotującej. Część nierotująca powinna być utrzymywana tylko w takiej wielkości, która spełnia zadanie zabezpieczające – przed losową zmiennością popytu i nieprzewidzianymi opóźnieniami dostaw. Jeśli jest większa, mamy do czynienia z zapasem nadmiernym.