T: Antropologia kulturowa jako dyscyplina. 15.10.13

Antropologia kulturowa: jest próbą najszerszego spojrzenia na człowieka, ponieważ ten pogląd obejmuje całą kulturę ludzką. Jest to nauka o człowieku, patrzy na człowieku przez jego ludzki świat.

T: Kultura 15.10.13

Kultura: przekształcony świat przyrody przez ludzki gatunek. Jest to specyficznie ludzki świat. Wytworzony od ok. 700 tyś., lat przez homo, homo-sapiens. Wyrósł na bazie przyrody, która jest przekształcona w coś zupełnie odrębnego w stosunku do niej, w efekcie powstał ludzki świat, sztuczny jego przeciwieństwem jest świat natury, przyrody. W efekcie człowiek jest istotą rozdartą pomiędzy sztucznym a naturalnym światem.

Przyroda: ciało, biologiczność, cierpienie, śmierć.

Człowiek wyszedł ze świata przyrody i już nigdy do niego nie wróci. Wracamy do świata przyrody poprzez wyprawy w góry, kontakt z morzem, wędrówki po lasach i puszczach. Robimy to po to, aby odpocząć od pracy. Przyrodę traktujemy instrumentalnie. Ma nam przynieść spokój relaks, zdrowie. Ze świata kultury nie ma powrotu do świata przyrody. Możemy jedynie chwilowo, czasowo powracać do przyrody, ale i tak ją traktujemy instrumentalnie. Kultura powstała z przyrody przy użyciu narzędzi.

Antropologia kulturowa: pragnie odkuć prawdę o człowieku. Nasz ludzki świat w XX wieku okazała się niebezpieczna dla człowieka jako jej twórcy, ale również dla przyrody. Wystąpiły zagrożenia ekologiczne w postaci np., broni nuklearnej. Kultura niesie liczne zagrożenia. Antropologia kulturowa jest próbą globalnego spojrzenia na człowieka poprzez analizę jego wytworów. Jest nauką o ludzkości. Analizuje wszystko co jest przejawem ludzkiego świata.

T: Rodzaje dyscyplin antropologii. 15.10.13

1.Rodzaje antropologii:

1. Antropologia fizyczna: bada różnorodność ludzkich ciał w przeszłości i teraźniejszości. Odpowiada na pytanie „Dlaczego istnieje wielość/ różnorodność sposobów bycia człowiekiem?” , Odpowiada na pytanie „ Dlaczego ludzie w różnych środowiskach przyrodniczych posiadają takie a nie inne cechy?”

T: Archeologia. 29.10.13

Archeologia: bada różnorodność zachowań ludzkich w przyszłości na podstawie śladów wytworzonych i pozostawionych przez dawnych ludzi Bada dwa rodzaje rzeczy pozostawionych przez dawnych mieszkańców:

1. Artefakty: przedmioty wytworzone przez ludzi, zwłaszcza te przenośne np., butelki, puszki, biżuteria, narzędzia.

2. Obiekty archeologiczne: duże nieprzenośne obiekty lub konstrukcje np., mosty, drogi, budowle, mury.

Antropoligwistyka: bada różnorodność języka ludzkiego.

T: Metodologia badań antropologii kulturowej. 29.10.13

Specyficzny punkt widzenia typowy dla antropologii kulturowej to trzy zasadnicze sposoby postępowania:

1. Badania porównawcze,

2. Holizm

3. Relatywizm kulturowy

Antropologia kulturowa nie zajmuje się tylko jednym typem kultury, a na pewno nie tylko własną kulturę antropologiczną. Antropologię interesują wszystkie sposoby bycia człowiekiem. Antropolog kulturowy zawsze powinien interesować się kulturami, które nie są poddane dla jego własnej. Badania porównawcze powodują, że łatwiej dzięki nim dostrzec co nie znane, niż to co znane, oczywiste. Nie ma w badaniach antropologicznych o charakterze kulturowy, kultury typowej, jako, że żadna kultura nie obejmuje wszystkich ludzi stąd każda kultura jest kulturą mniejszościową. Antropolog wie, że cokolwiek robimy, myślimy zawsze jesteśmy w mniejszości. Badania międzykulturowe odkrywają dwie cechy:

1. To co wspólne we wszystkich kulturach – uniwersalia kulturowe czyli to co ludzkie, przynajmniej w dwóch kulturach muszą robić.

2. Całe spektrum różnic między kulturami, które stanowią również granice ludzkiej różnorodności. Różnic te to: język, religia, ekonomika.

T: Kultura a cywilizacja. 12.11.2013

1. Kultura bardzo często łączona jest z pojęciem cywilizacji. Często te dwa pojęcia traktowane są równoważne. Jednak pojecie kultury jest szersze jak wiemy obejmuje wszystko to co nas otacza, to co wytworzył człowiek. Natomiast cywilizacja pojawia się dopiero na pewnym poziomie rozwoju kulturalnego. Możemy zatem powiedzieć, że każde społeczeństwo tworzy jakąś kulturę, ale nie każde uczestniczy w cywilizacji. Tę zależność możemy zamknąć w maksymie „ Każda cywilizacja jest kultura, ale nie każda kultura jest cywilizacją.

2. Koncepcja cywilizacji O. Spendler:

1. O. Spendler był pierwszym teoretykiem nauki o cywilizacji, był również Niemcem. Jego głównym dziełem jest: „ Zmierzch zachodu”

2. Wg autora kultura ma swoje trzy etapy:

1. Kultura- jest to czas dynamicznego żywiołowego rozwoju.

2. Cywilizacja- okres, w którym kultura osiąga swoje apogeum. Zastyga w swoim rozwoju, dojrzewa do swojego ostatecznego kształtu. Staje się klasyczna, już się nie rozwija. Staje się wzorcowa.

3. Okres umierania cywilizacji- cywilizacja jest porównywana do żywego organizmu, ma swój okres młodzieńczy, dziecięcy, dojrzały , schyłkowy. Jest to zatem biologiczna koncepcja cywilizacji. Cywilizacja nie umiera do końca , na gruzach umierającej cywilizacji rodzi się nowa kultura, która powtórzy ten sam cykl rozwojowy. Będzie w stanie przetrwać.

T: Koncepcja kultury Tonbiego. 26.11.13

1. Zwolennik tezy, że każda cywilizacja jest kulturą.

2. Wg., Tonbiego w dziejach ludzkości, które są pojmowane jako dzieła kultury cywilizacji, działa mechanizm zwany mechanizmem wyzwań i odpowiedzi. Jeżeli dana kultura da adekwatna odpowiedź na wyznawanie cywilizacyjne, staje się cywilizacja. Schemat wyzwań autor dostrzega w całej ludzkości. Pierwsze cywilizacje rolnicze pojawiły się 5 tyś., lat temu. Pierwszym wyzwaniem cywilizacyjnym była ( 10 tyś., lat tem) gwałtowna zmiana klimatu.

T: Idea trzech fali Alwina Tofflera 26.11.13

1. Toffler twierdzi, że w dziejach ludzkości mamy trzy okresy rozwojowe, które porównuje do fali. Wg niego do czasów obecnych ludzkość przeżyła dwie fale przemian, które nie mają charakteru jednorazowego. Przypominają wzbierającą się falę, która przekształca się przez ludzkość z własną prędkością.