-- KRYMINALISTYKA, EWOLUCJA, POJĘCIA, STRUKTURA I METODY --

1.Pojedynki- oskarżony mógł wyzwać oskarżyciela na pojedynek jeżeli przegrywał był winny

2. Ordalia(sądy boże)- Pławienie, próba chleba i sera(topienie jeżeli osoba się nie utopiła znaczy ze pomaga jej diabeł i palono ją na stosie jeżeli się utopiła była nie winna i mimo wszystko nieżywa. Próba chleba i sera polega na zrobieniu kuli z tych rzeczy i daniu oskarżonemu do połknięcia a reszta jak w pławieniu.

3. Badanie dokumentów

1750r- Anglia gońcy z Bow street mieli za zadanie tropić i łapać przestępców.

1829r- utworzenie policji metropolitarnej (Scotland yard )

1842- utworzenie policji nie umundurowanej

1812- Eugeniusz Vidocq założył brygady bezpieczeństwa z przestępców

Przesłanki do rozwoju i powstania kryminalistyki:

-Pośrednie: rozwój przestępstw, wyodrębnienie służb kryminalnych i organów ścigania

- Bezpośrednie: zapotrzebowanie na identyfikację osób i rzeczy, rozwój nauk

Definicja- nauka o taktyce i technice popełniania przestępstw ich wykrywania i zapobiegania

Działy: Taktyka, technika, strategia

Taktyka- badanie sposobów popełnienia przestępstw oraz ich ujawnienie i zapobieganie

Technika- badanie środków technicznych wykorzystywanych do popełniania przestępstw oraz środków pomocy w zapobieganiu

Strategia- plany i przedsięwzięcia wynikające z przestępczości w celu ich zapobiegania

Funkcje:

- opracowywanie metodyki czynności procesowych

-określenie zasad trybu warunków czynności operacyjnych

- adaptacja środków technicznych do ujawnienia zabezpieczeń i badania śladów.

Cechy kryminalistyki

- kompleksowość

- nowoczesność

- multidyscyplinarność

Miejsce w systemie nauk

- nauka społeczna

- nauka prawna

- nauka stosowana, praktyczna

- nauka empiryczna

Kierunki rozwoju kryminalistyki:

- adaptacja osiągnięć innych nauk

- modyfikacja stosowanych metod i środków

- opracowywanie własnych oryginalnych rozwiązań

- wypracowywanie prewencji i profil kryminalistyczny

Ślady kryminalistyczne- to zmiany w obiektywnej rzeczywistości które jako postrzegalne zmiany po zdarzeniach będących przedmiotem postępowania mogą stanowić podstawy do odtworzenia i ustalenia przebiegu tych zdarzeń zgodnie z rzeczywistością.

Klasyfikacja śladów kryminalistycznych

- według mechanizmów powstawania: plamy, odwzorowania

- według stopnia zorganizowania materii w której powstały: substancjonalne, w świadomości

- według wymiarów: makro i mikro ślady

- według cech śladów: pozwalające na identyfikację grupową , pozwalające na identyfikację indywidualną

-według drogi identyfikacji: bezpośrednie i pośrednie

Odwzorowanie : odbitki, odciski

Plamy –substancje płynne półpłynne sproszkowane lotne

Ujawnianie śladów – to lokalizacja śladów stwierdzenie ich występowania w określonym miejscu

Zasady ujawniania śladów : zasada ostrożności, zasada planowości, zasada aktywności

Metody ujawniania:

-fizyczne: optyczno-wzrokowe z wykorzystaniem odpowiedniego oświetlenia oraz przyrządów optycznych

Metody chemiczne: w wyniku reakcji chemicznej, substancji tworzącej ślad z określonym odczynnikiem chemicznym (występuje efekt barwny)

Formy zabezpieczania śladów

- zabezpieczenie procesowe(formalne)

- zabezpieczenie techniczne(materialne)

Wykorzystanie śladów

- wnioskowanie(logiczne przesłanie w oparciu o ślady

- badanie

- rejestracja

Badanie w ramach ekspertyzy przeprowadzone przez biegłych zakończone opinia o charakterze kategorycznym lub alternatywnym

Rejestracja- ślady są rejestrowane do póżniejszego wykorzystywania jako materiał porównawczy

Identyfikacja kryminalna- ustalenie tożsamości człowieka zwierzęcia lub rzeczy poprzez porównanie z kimś lub czymś lub przez rozpoznanie

Cecha Identyfikacyjna – właściwość obiektu wykorzystywana w badaniach charakterystycznych pod jakimś względem istoty żywe (ludzi i zwierzęta ich czynności lub rzeczy)

Rodzaje identyfikacji ze względu na liczebność etapów

Pośrednie Bezpośrednie

Ślad ślad

Narzędzie osoba

Grupa osób

osoba

ze względu na liczebność identyfikowanych obiektów : grupowe, indywidualne

ze względu na rozstrzygnięcie kwestii stawianej przez organ procesowy: pozytywne, negatywne

Rodzaje badań identyfikacyjnych :

- identyfikujące

- porównawcze

- na całość

-- ŚLADY BIOLOGICZNE --

Ślady biologiczne- związane z żywymi organizmami lub pochodzące od żywego organizmu ludzi zwierząt i roślin. Ślady biologiczne będą stanowiły ślady kryminalistyczne gdy będą związane z różnymi przestępstwami.

Ślady biologiczne jako materiał pochodzący lub związany z organizmami żywymi (człowiekiem zwierzęciem rośliną) zabezpieczone są do spraw będących w zainteresowaniu organów ścigania karnego i wymiaru sprawiedliwości .

Ślady biologiczne ujawnia się podczas oględzin miejsca zdarzenia osób i rzeczy typowe są do identyfikacji osobniczej oraz odtworzenia przebiegu zdarzenia. Zatem dzięki mechanizmowi naniesienia tych śladów istnieje możliwość zbudowania określonej wersji kryminalistycznej.

Ślady:

- tkanki: ludzkie i zwierzęce( włosy krew)

- wydzieliny: ślina, śluz, nasienie, pot, łzy, substancje potowo-tłuszczowe.

- wydaliny: kał, mocz, smółka płodowa, krew menstruacyjna, wymiociny, ropa, pot

- ślady w postaci podłużnych rys pozostające po ugryzieniach i zadrapaniach paznokciami

Czynniki niszczące ślady biologiczne i mikroślady:

- wysoka temperatura i promieniowanie UV

- wysoka wilgotność powietrza woda

- przeciąg wiatr

- podłoże( gleba, rdza, zabrudzenia)

- związki chemiczne detergenty elektrolity

- drobnoustroje ( bakterie, pleśnie, zarodniki grzybów)

- rośliny

- zwierzęta

Ślady biologiczne ujawnia się :

- na miejscu zdarzenia- teren otwarty lub pomieszczenie,

- na ciele osób- oskarżony, podejrzany, poszkodowany, zwłoki

- na odzieży i przedmiotach które miały osoby przy sobie w czasie zdarzenia

- na narzędziu przestępstwa

Ujawnianie śladów:

- 1000 w lampa halogenowa

- szybkie testy na krew: heglostix, hewastix, hemophan, Bluestar, Forensic, Multistix, FOB, Quick- Check, Hexagon Obti.

- na spermę: phoshatesmo

- na ślinę : phadebas

- lampa UV

- wzrokowe i przy użyciu narzędzi powiększających

- luminol- najlepiej używać w minimalnej ilości do ujawniania śladów starych nie widocznych usuwanych( spieralnych, zmywalnych, zacieranych)

Zabezpieczenia

Procesowe Techniczne

-protokół oględzin - zbieranie z podłoża

- metryczka - zbieranie z podłożem

- dokumentacja fotograficzna - sfotografowane

Techniczne zabezpieczenie śladów biologicznych zależy od:

- rodzaju podłoża(chłonne niechłonne)

- wielkości przedmiotu na którym występują

- wielkość i grubość plam oraz innych śladów biologicznych

- stan śladu i jego konsystencji( płynne skrzepłe suche)

Zabezpieczanie śladów kryminalnych:

- przeniesienie na wymazówkę płótno białe fiolkę bibułkę

- zabranie dowodu w całości ze śladem

- zeskrobanie z powierzchni sterylnym jednorazowym skalpelem

Zabezpieczenie paznokci:

- wymaz spod paznokci,

- ściągnięcie blaszek paznokciowych,

Zabezpieczenie plam śliny:

- w całości razem z podłożem

- w wyjątkowych przypadkach przeniesienie na wymazówkę

Zabezpieczenie tkanek miękkich:

- zamrozić lub zamrożone w zimie włożyć do słoika

- wysuszyć i włożyć do opakowania papierowego

Wymazy z ofiary:

- popłuczyny z ust

- zza paznokci

- z odbytu

- z miejsc ugryzień lizania

- z pochwy i szyjki macicy

Ślady trudne do zebrania:

- śnieg

- taśma klejąca

- sznurek

- szyba samochodowa

-rzeczy mokre

Błąd przed laboratoryjny

Naniesienie obcego DNA (kontaminacja)

- mieszanie się materiału- na miejscu zdarzenia szczególnie z dużą liczbą osób

- od osoby zabezpieczającej – brak odpowiedniego nadzoru postępowania

- z dowodu na dowód – brak oddzielnego opakowania

Kontaminacja- zanieczyszczenie skażenie

Wnioskowanie na podstawie śladów biologicznych:

- o osobach zwierzętach roślinach

- o przebiegu zdarzeń

- o narzędziach

- o zaszłych zmianach i możliwych skutkach

Zakres badań śladów biologicznych- celem jest ustalenie:

- kod genetyczny osoby

- zawartość alkocholu

- przynależność gatunkowa

Kontaminacje( zanieczyszczenie, skażenie)- wymagana ostrożność

-- KRYMINALISTYCZNE BADANIA POLIGRAFICZNE (WARIOGRAFICZNE) --

1 Wariografy rejestrują:

- przewodnictwo elektryczne skóry

- zmiany tętna i ciśnienia

- Oddech

Ślady pamięciowe- reguła kojarzeń

Ślady emocjonalne- reakcje fizjologiczne (oddech, tętno, odporność elektryczna)

Badanie wariograficzne: składa się z testów(pytania) 3 do 5 trzy rodzaje, pytania nie powinny być zaskoczeniem dla badanego. W pokoju badań jest tylko badany i badający.

Rozpoczęcie(rozbiegówka):

- wywiad przedtestowy,

- omówienie pytań,

- pytania krytyczne (pytania jednokwestyjne),

- pytania obojętne,

- pytania porównawcze

Poligraf(wariograf)- aparat rejestrujący te zmiany fizjologiczne w organizmie człowieka, które występują wraz ze zmianami emocjonalnymi wywołanymi przez pytania krytyczne.

Habituacja- przyzwyczajenie

Najpierw rejestruje się reakcje emocjonalne przed fizjologicznymi

KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO

Art. 171 paragraf 5 pkt. 2 niedopuszczalne jest stosowanie hipnozy lub środków chemicznych lub technicznych wpływających na procesy psychiczne osoby przesłuchiwanej albo mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji jej organizmu w związku z przesłuchaniem

Art. 193 paragraf 1 jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych zasiega się opinii biegłego albo biegłych.

Art. 198 paragraf 2 w wypadku o którym mowa w paragrafie 1 za zgoda osoby której biegły może również zastosować środki techniczne mające n celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu tej osoby.

Art. 192a paragraf 2 w wypadku o którym mowa w paragrafie 1 za zgodą osoby badanej biegły może również

Art. 199a stosowane w czasie badania przez biegłego środki techniczne mającycg na celu kontrolę nieswiadomych reakcji organizmu badanej osoby możliwe jest wyłączenie za jej zgodą

Metoda oparta jest na znanych z psychologii regułach kojarzenia.

W metodzie nie ma miejsca na ocenę szczerości w grę wchodzi wyłącznie reakcja organizmu na ewentualny znajomy a więc znaczący bodziec.

Tą metoda określa się osobę znającą realia przestępstwa albo ich nie znającą

TESTY SZCZYTOWEGO NAPIECIA

Zalety:

- zastosowanie badania w fazie In rem postępowania przygotowawczego daje najlepsze wunki

- jest dobre jeżeli jest stosowane w szybkim czasie po zdarzeniu

Korzyści z badań

- jest to szybka metoda weryfikacji wersji podmiotowych i przedmiotowych

- pozwala ograniczyć liczbę osób podejrzanych

- uzyskanie dowodu poszlakowego w postaci pozytywnej opinii wariograficznej wobec określonej osoby

-- KRYMINALISTYCZNE POJĘCIE DOKUMENTU --

Dokument- w ujęciu kryminalistycznym jest to każdy przedmiot który zawiera treść intelektualną utrwaloną za pomocą pisma.

Fałszerstwa dokumentów:

1. Fałsz materialny:

- przerobienia- dowody osobiste, paszporty, legitymacje, prawo jazdy

- podrobienie- pieniądze, zaświadczenia poręczycieli, wnioski o udzielenie kredytu,

2. Fałsz intelektualny:

- poświadczenie nieprawdy (informacja którą zawiera dokument jest nieprawdziwa),

Ślady świadczące o przerobieniu dokumentów

- cechy usuwania pierwotnych zapisów

- cechy świadczące o przeprowadzeniu zabiegów maskujących i zmniejszających chłonność podłoża

- cechy wtórnego naruszenia linii pisma

Najczęściej spotykane ślady

- prześwit

- plamy o innym zabarwieniu niż pozostała powierzchnia dokumentu

- matowa porowata powierzchnia papieru

- ślady wygładzania powierzchni

- różnice w środku kryjącym lub narzędziu pisarskim

- różnice w kroju czcionki

- niewłaściwe rozmieszczenie tekstu

- niewłaściwe wypełnienie dokumentu

- źle dobrany papier

- odbitka niewłaściwego stempla

- brak zgodności fragmentów suchej pieczęci

Techniczne zabezpieczenia dokumentów

- dokument należy zabezpieczyć w takim stanie w jakim znajdowały się w chwili ich odnalezienia lub zakwestionowania

- podczas zabezpieczania dokumentów należy unikać pozostawiania własnych śladów

- na dokumentach stanowiących materiał dowodowy nie wolno dokonywać żadnych adnotacji ani ich dziurkować

- należy umieszczać je w odpowiednich pod względem wielkości kopertach najlepiej przezroczystych

- dokumenty zniszczone umieszczamy w woreczkach foliowych lub między arkuszami przezroczystej folii którą należy obszyć

Zakres badań dokumentów:

- czy dokument jest autentyczny

- jaka jest metoda fałszerstwa

- czy cały tekst zrobiła 1 osoba

- kto jest wykonawcą wskazanych napisów

- kto nakreślił kwestionowany podpis i czy jest on autentyczny

- czy odbitki pieczątek zostały zrobione tą wysłaną do badań

- czy zapisy zostały zrobione przy użyciu urządzenia z którego pobrano materiał porównawczy

- jaka technika zostały wykonane dokumenty

- jaka jest treść napisów nakreślonych pierwotnie

- jaka jest treść zapisów wgłębionych

- określenie wieku względnego i bezwzględnego zapisów

Rodzaje materiałów:

1 materiał bez wpływowy- zapisy sporządzone przez osobę której pismo ma być badane ten materiał może być wykorzystany jako materiał porównawczy ( np. podanie do szkoły – spontaniczne pismo bez celowych zmian)

2 materiał qwazi- bezwpływowy- przy protokołach przy zapoznawaniu z treść zeznań może być zmieniony

3 materiał na polecenie( wpływowy) - jest tworzony w ramach postępowania jest tworzony według zasad podanych przez badającego jest on używany po to by porównać go z materiałem dowodowym

Kartoteka dokumentów anonimowych jest prowadzona przez wydział badań dokumentów i technik audiowizualnych

Cel- wyznaczanie związków pomiędzy przestępstwami oraz typowania sprawców przestępstw

Rodzaje kartotek:

- zbiór dowodów rzeczowych w postaci dokumentów anonimowych- dokument w posiadaniu organów bez podpisu

- zbiór dokumentów stanowiących materiał porównawczy który umożliwił identyfikację osób lub urządzeń- jeżeli dzięki porównaniu dokumentów został ujawniony sprawca

- skorowidz ustalonych wykonawców- dane osobowe wcześniej zidentyfikowanych sprawców

- skorowidz pseudoanonimów kryptonimów symboli sygnujących dokumenty anonimowe

- katalog wzorów czcionek maszyn do pisania- przekazywanie przez zakłady wzory czcionek

Zabezpieczenia dokumentów:

- znak wodny

- nitka zabezpieczająca

- włókna zabezpieczające

- gilosze i mikrodruk

- recto-verso

- OVI( farba zmienno optyczna

- hologram

- zabezpieczenia widoczne UV

Główne techniki drukarskie używane do produkcji dokumentów:

- staloryt- druk wklęsły

- typografia- druk wypukły( np. numery dokumentów)

- offset- druk płaski

- sitodruk

-- MECHANOSKOPIA --

Ślady mechanoskopijne (ujęcie wąskie) - są to narzędzia oraz ślady działania tych narzędzi.

Ślady mechanoskopijne (ujęcie szerokie) - są to takie ślady kryminalistyczne, których badaniem oraz identyfikacją zajmuje się wyspecjalizowany dział techniki kryminalistycznej, zwany mechanoskopią. (J. Kurczewski)

Mechanoskopia - jest to dział techniki kryminalistycznej zajmujący się badaniami śladów powstałych wskutek wzajemnego mechanicznego oddziaływania na siebie różnych przedmiotów i ustalaniem tożsamości narzędzi przestępstw na podstawie śladów pozostawionych przez te narzędzia. (J. Bieńka).

IDENTYFIKACJA NARZĘDZI:

Cechy grupowe: powstałe w wyniku procesu produkcyjnego poza szlifowaniem, polerowaniem a oprócz tego kształt, wymiary, technologia wykonania, układ części składowych

Cechy indywidualne: powstałe w trakcie użytkowania narzędzi np. w trakcie ostrzenia, renowacji oraz w trakcie cyklu produkcyjnego przy szlifowaniu i polerowaniu (zarysowania, ubytki, pęknięcia, wypukłości)

ŹRÓDŁA POWSTAWANIA CECH GRUPOWYCH I INDYWIDUALNYCH:

Cechy grupowe: proces produkcji

Cechy indywidualne: w czasie produkcji, obróbki, np. walcowanie, zgniatanie, kucie, toczenie, odlewanie

Narzędzie - jest to urządzenie proste lub złożone, umożliwiające wykonywanie jakieś czynności lub pracy.

Podział narzędzi ze względu na ich działanie na podłoże:

1. narzędzia tnące jedno lub dwuostrzowe, np. nóż, nożyczki,

2. narzędzia skrawające, np. wiertło

3. narzędzia ściskające, np. imadło,

4. narzędzia rozpierające, np. podnośnik samochodowy,

5. narzędzia uderzające, np. młotek

6. narzędzia uniwersalne, wielofunkcyjne, np. kombinerki

Podział narzędzi ze względu na ich zastosowanie w trakcie popełniania przestępstw:

1.narzędzia wyprodukowane do wykonywania pracy użytecznej nie związanej z przestępstwem, wykorzystywane przez sprawców, np. piłka do metalu,

2.narzędzia wyprodukowane do pracy użytecznej i przystosowane do dokonywania przestępstw, np. podnośnik samochodowy z powiększoną główką,

3.narzędzia wyprodukowane celowo do dokonywania przestępstw, np.

a)raki – służące do prucia kas pancernych,

b)wytrychy – do otwierania zamków,

c)łamaki – do łamania wkładek bębenkowych (samochodowych),

d)łomy – do wyrywania pałąków z kłódek, drzwi z zawiasów,

e)wyważacze – do wyważenia drzwi z zawiasów,

f)żabki – do rozpierania krat.

Podział narzędzi ze względu na sposób ich działania na podłoże:

1.Tnące jednoostrzowe- nóż, przecinak

2.tnące dwuostrzowe- przecinające i ścinające: nożyce

3.krajaki do szkła- diamentowe i kułeczkowe

4.dwu i wieloszczękowe- szczypce uniwersalne, klucze płaskie

5. plomby i plombownice

6.tępe i tępokrawędziste- łomy, młotki, pręty zbrojeniowe

7.rozpierające i unoszące- klin, podnośnik samochodowy

8.ściskające i zgniatające- imadło, plombownica.

NARZĘDZIA POMOCNICZE:

Rurki do przedłużeń, drabiny, liny

PSEUDONARZĘDZIA:

Ręka, noga, bark

POJĘCIE ŚLADU: Ślad mechanoskopijny to takie następstwa w zewnętrznej geometrii ciał stałych spowodowane działaniem narzędzi i innych przedmiotów, które mogą być wykorzystane jako rzeczowe środki dowodowe wówczas jeżeli mają związek z popełnionym przestępstwem

ŚLADY MECHANOSKOPIJNE powstają w trakcie zetknięcia się dwu lub więcej przedmiotów o określonej twardości działających na siebie z odpowiednią siłą i pod właściwym kątem. Przedmiot o większej twardości odwzorowuje cechy swojej powierzchni- makrostrukturalne i mikrostrukturalne- na powierzchni przedmiotu przyjmującego ślad (najczęściej o mniejszej twardości chociaż może nastąpić wzajemne, krzyżowe przeniesienie cech).

PODZIAŁ ŚLADÓW ZE WZGLĘDU NA ROZMIAR:

Cechy makrostrukturalne - to cechy widoczne np. kształt, wielkość, sposób odłamania, rozerwanie.

Cechy mikrostrukturalne - to cechy obserwowane w dużym, mikroskopowym powiększeniu, powstają w trakcie produkcji narzędzia, renowacji, napraw. Badaniem struktury wewnętrznej przedmiotów i narzędzi zajmuje się metalografia- wchodząca w zakres fizykochemii.

PODZIAŁ ŚLADÓW ZE WZGLĘDU NA RODZAJ PODŁOŻA NA KTÓRYM WYSTĘPUJĄ:

Metal, masy plastyczne, szkło, drewno, wyroby włókiennicze, ciało człowieka lub zwierzęcia itd.

RODZAJE ŚLADÓW

- w postaci odkształceń podłoża w miejscu kontaktu z narzędziem- powstałe w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonym ciałem stałym: wgniecenie, zarysowanie, ześlizg, cięcie,

- w postaci zmiany pierwotnej geometrii danego przedmiotu-powstałe w wyniku działania wypadkowej dwóch lub więcej sił : odłamanie, odprysk, rozdarcie, rozcięcie, pęknięcie.

Na podstawie śladów mechanoskopijnych możemy wnioskować m.in.: o sposobie postępowania sprawcy, rodzaju użytego narzędzia, liczby użytych narzędzi, zawodu i środowiska z którego wywodzi się sprawca, a nawet o kwalifikacji prawnej czynu.

POSZUKIWANIE I UJAWNIANIE ŚLADÓW MECHANOSKOPIJNYCH:

- w terenie przyległym do miejsca przestępstwa lub miejsca ujawnienia jego skutków,

- na drodze dojścia i odejścia sprawcy,

- na ciele i garderobie ofiary przestępstwa,

- w miejscu przygotowania środków do popełnienia przestępstwa,

- w miejscu ukrycia się sprawcy,

- w miejscu ukrycia lub porzucenia przedmiotów pochodzących z przestępstwa lub służących do jego popełnienia,

- na narzędziach lub środkach pomocniczych użytych do popełnienia przestępstwa lub z niego pochodzących,

- w innych miejscach które mogą być związane z przestępstwem

ZABEZPIECZENIE TECHNICZNE ŚLADÓW MECHANOSKOPIJNYCH:

a) fotografowanie (jeżeli inaczej nie można śladu zabezpieczyć, np. ślad narzędzia w tłuszczu),

b) wraz z podłożem, na którym ślad się znajduje; zabezpiecza się cały przedmiot, np. zamek, kasetę lub fragment podłoża,

c) omodelowanie, wykonanie repliki śladu: za pomocą plasteliny, wosku, masy gipsowej, masy silikonowej,

d) zebranie z podłoża i przeniesienie do odpowiedniego opakowania. Tak zabezpiecza się np. wióry metalowe, opiłki, kawałki rozbitej szyby.

Śladów nie wolno oczyszczać, wycierać oraz przykładać do innych znalezionych narzędzi. Przedmioty, które mogą ulec skorodowaniu, należy przed zabezpieczeniem przesmarować olejem lub smarem karabinowym. Jeżeli ślad zabezpiecza się wraz z podłożem, po owinięciu w tkaninę lub miękki papier należy go umieścić w pudełku i unieruchomić części ruchome.

ZABEZPIECZENIE PROCESOWE ŚLADÓW:

-opis śladu w protokole oględzin,

-zaznaczenie położenia śladu na szkicu,

-dołączenie do śladu metryczki z opisem

Metody ujawniania i zabezpieczania - opis

1. Ujawnia się stosując metodę optyczną. Ślady w skali „mikro” – często wykorzystując światło padające skośnie na powierzchnię poddaną obserwacji. Do ujawniania śladów w skali „makro” – stosuje się lupy i mikroskopy stereoskopowe.

WŁAŚCIWA OCHRONA ŚLADU PRZED ZMIANAMI ZEWNĘTRZNYMI GEOMETRII:

- opakowanie(owinięcie) przedmiotu ze śladami lub odizolowanie ich od siebie w taki sposób aby do siebie nie przylegały

- opakowanie przedmiotu ze śladami, aby nie przemieszczały się względem siebie,

- wysuszenie śladów jeżeli są wilgotne lub pokryte warstwą wody

WNIOSKOWANIE NA PODSTAWIE ŚLADÓW MECHANOSKPIJNYCH:

- bezpośrednie: sposób działania sprawcy, rodzaj użytego narzędzia, liczba użytych narzędzi, droga poruszania się sprawcy-kolejność powstawania dowodów,

- pośrednie: przestępstwo rzeczywiste czy upozorowane, czas potrzebny do dokonania przestępstwa, liczba sprawców, zawód i środowisko z którego wywodzi się sprawca, przestępstwo planowane czy przypadkowe

FORMY BADAŃ:

- identyfikujące- co to jest, od czego pochodzi dany ślad, w jaki sposób powstał?

- porównawcze- polegają na wyszukaniu w materiale dowodowym i porównawczym takich samych cech, umożliwiających identyfikację grupową i indywidualną.

- na całość- stwierdzające czy dane części stanowiły przed rozdzieleniem jeden obiekt.

MATERIAŁ PORÓWNAWCZY:

- W ekspertyzie mechanoskopijnej materiałem porównawczym są narzędzia lub inne przedmioty albo wyjątkowo ślady porównawcze wykonane narzędziem porównawczym w odpowiednim materiale.

POBIERANIE MATERIAŁU PORÓWNAWCZEGO DO BADAŃ:

1. strona techniczna:

- stan części roboczej narzędzia,

- twardość materiału z którego wykonano narzędzia,

- rodzaj i twardość materiału użytego do pobrania śladu,

- rodzaj śladu mechanoskopijnego zabezpieczonego jako materiał dowodowy oraz rodzaj podłoża na którym występuje

2. strona procesowa:

- techniczny sposób pobrania,

- rodzaj materiału,

- cechy charakterystyczne,

- techniczny sposób zabezpieczenia materiału,

- kto pobrał: w jakiej sprawie, w jakim czasie, w czyjej obecności

RODZAJE MATERIAŁU PORÓWNAWCZEGO:

- wzorzec materialny: narzędzia, przedmioty, rzeczy,

- ślady wykonane zgodnie z wzorcem: powstałe podczas naturalnego użytkowania,

- ślady pobrane z wzorca: cechujące duży wymiar, ciężar

- ślady zabezpieczone na miejscu przestępstwa

ZAKRES EKSPERTYZY MECHANOSKOPIJNEJ:

- badania identyfikacyjne narzędzi tnących,

- badania identyfikacyjne narzędzi dwuszczękowych,

- badania identyfikacyjne narzędzi tępych i tępokrawędziastych,

- badania mechanoskopijne drewna,

- badania plomb i plombownic,

- badania mechanicznych urządzeń zamykających,

- badania rozbitych szyb w celu ustalenia strony, z której działała siła ,

- badania przedmiotów rozdzielonych na dwie lub więcej części - na całość,

- badania falsyfikatów monet - technika wykonania,

- badania fałszywej biżuterii i znaczników probierczych,

- badania identyfikacyjne znaczników i numeratorów,

- badania techniczne sposobu uszkodzenia różnych przedmiotów i podłoży,

- badania porównawcze z wykorzystaniem zbiorów śladów mechanoskopijnych

Traseologia – to dział kryminalistyki obejmujący ujawnianie, utrwalanie i badanie śladów lokomocji, czyli przemieszczania się ludzi, zwierząt, pojazdów kołowych oraz przesuwania i wleczenia przedmiotów.

Ślady traseologiczne – są to ślady, które powstają w wyniku przemieszczania się z miejsca na miejsce osób, zwierząt oraz przedmiotów będących środkami transportu.

Rodzaje śladów traseologicznych:

1.Ślady stóp:

- bosych,

- obutych,

- odzianych

na podłożach twardych lub miękkich.

2.Ślady zwierząt:

- kopyt,

- racic,

- łap

na podłożach twardych lub miękkich.

3.Ślady pojazdów:

- kół (ogumionych i żelaznych),

- płóz,

- gąsienic

na podłożach twardych lub miękkich.

Śladami traseologicznymi są również ślady wleczenia np. zwłok, ubitej zwierzyny, ślady obuwia na skórze ludzkiej w postaci podbiegnięć krwawych (nazwane śladami wewnętrznymi), but lub para butów (zgubionych, porzuconych).

Mechanizm powstawania śladów traseologicznych (miejsca występowania)

Ślady stóp i zwierząt powstają w trakcie zetknięcia się stopy (kopyta) z podłożem, którym może być gleba (gliniasta, piaszczysta i inna), śnieg (sypki-suchy, zbity-mokry) lub nawierzchnia twarda (asfalt, beton, podłoga i inni). Jeżeli podłoże przyjmujące ślad jest miękkie, powstają przeważnie ślady wgłębione-odciski, jeżeli zaś jest twarde, powstają ślady powierzchniowe-odbitki. Odbitki mogą być nawarstwiane lub odwarstwiane.

Ślady pojazdów powstają w stanie statycznym i dynamicznym. W stanie statycznym powstają w postaci odwzorowań-odcisków i odbitek. W stanie dynamicznym powstają ślady zablokowanych kół lub płóz - następuje przesunięcie przedmiotu tworzącego ślad po podłożu. W tym wypadku odwzorowują się na podłożu podłużne elementy bieżnika.

Śladów pojazdów należy poszukiwać na jezdniach i pobliskich obiektach oraz na ofiarach. Ślady znajdujące się na jezdni i poboczu występują najczęściej w postaci:

- śladów jazdy,

- śladów hamowania,

- śladów blokowania,

- śladów poślizgu,

- śladów obręczy (felg),

- śladów zarzucania,

- śladów postoju.

Metody technicznego zabezpieczania śladów traseologicznych

- wykonanie odlewu

- zabezpieczenie wraz z podłożem

- przeniesienie na folię żelatynową

- sfotografowanie śladu

- wykorzystanie metody elektrostatycznej i przeniesienie na folię

Metody ujawniania i zabezpieczania - opis

1. Ujawnia się metodą optyczną. Podczas ujawniania odbitek niewidocznych, nawarstwionych. substancjami takimi, jak tłuszcze czy smary – stosuje się światło padające ukośnie na obserwowaną powierzchnię oraz urządzenia powiększające. Niekiedy można wykorzystać właściwości fluoryzowania w promieniach ultrafioletowych substancji tworzącej ślad (tłuszcze). Ślady niewidoczne ujawnia się stosując proszki daktyloskopijne.W celu ujawniania śladów stóp na dywanach lub wykładzinach można wykorzystać zjawisko zmiany ładunku elektrostatycznego (osypywanie powierzchni z pewnej wysokości drobnymi cząstkami z tworzywa sztucznego).

2. Każdy ujawniony ślad należy sfotografować.

Zabezpieczenie kryminalistyczne:

a) ślady wgłębione zabezpiecza się wykonując ich model. Do modelowania wykorzystuje się: gips, masę silikonową, stopy metali, siarkę, parafinę. Techniczny sposób zabezpieczenia zależy od podłoża w jakim ujawniono ślad (gleba ciężka, podłoże sypkie, śnieg sypki, śnieg zbity) i od zastosowanego środka,

b) ślady powierzchniowe zabezpiecza się:

- wraz z podłożem, na którym się znajdują, np. ślady na papierze, gumoleum,

- za pomocą folii daktyloskopijnej,

- metodą elektrostatyczną – przy wykorzystaniu zestawu wytwarzającego elektryczność statyczną i przeniesienie śladu na folię.

Ślady należy zabezpieczyć po względem procesowym.

Metody technicznego zabezpieczania śladów traseologicznych

- wykonanie odlewu- gips

- zabezpieczenie wraz z podłożem

- przeniesienie na folię żelatynową

- fotografia śladu

- wykorzystywanie metody elektrostatycznej i przeniesienie na folię

System numeracji obuwia

- sztychowa czyli 6,6cm

- numeracja calowa

- centymetrowa

- mondopoint długość/ szerokość stopy

-- ŚLADY UŻYCIA BRONI PALNEJ –

BROŃ- każdy przedmiot(narzędzie) przeznaczone (nadające się) do zadawania wręcz lub z oddali urazów cielesnych

BROŃ STRZELECKA:

- neurobalistyczna: łuki, kusze, proce,

- palna,

- gazowa,

- pneumatyczna

BROŃ PALNA- niebezpieczny przedmiot(narzędzie) który ze względu na budowę oraz przewidziany przez wytwórcę lub użytkownika sposób wykorzystania gazów powstających ze spalania materiału miotającego ma zdolność wystrzelenia pocisku z energią mogącą spowodować śmierć lub ciężki obrażenia ciała człowieka.

KATEGORIE BRONI PALNEJ (WG. USTAWY Z DNIA 21MAJA):

- bojowa,

- myśliwska,

- sportowa,

- gazowa,

- alarmowa,

- sygnałowa,

KATEGORIE BRONI (ZE WZGLĘDU NA ZEW. CECHY BUDOWY):

1. długa,

- karabiny maszynowe,

- karabiny:

a) jednostrzałowe,

b) powtarzalne,

c) automatyczne,

- pistolety maszynowe:

a) z regulatorem ognia,

b) bez regulatora ognia,

- strzelby gładkolufowe:

a) jednostrzałowe,

b) wielostrzałowe,

- strzelby kombinowane:

a) dwulufowe,

b) trójlufowe

2. krótka:

- pistolety:

a) jednostrzałowe:

a.a) gładkolufowe,

a.b) gwintowane,

b) wielostrzałowe:

b.a) samopowtarzałe,

b.b) samoczynne,

- rewolwery

3. nietypowa:

- broń chałupnicza i przerabiana,

- broń utajniona,

- pistolety i rewolwery śrutowe,

4. niebezpieczne narzędzie, broń o podobnej budowie:

- osadzaki kołków,

- aparaty ubojowe,

- broń pneumatyczna:

a) tłokowo- sprężynowa,

b) ze sprężonym CO2

PODZIAŁ BRONI ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB PRODUKCJI:

- wyprodukowane fabrycznie,

- wyprodukowane sposobem chałupniczym,

- fabryczne przerobione sposobem chałupniczym.

AMUNICJA- to techniczne środki bojowe oraz uch elementy służące do niszczenia i obezwładniania różnych celów (siły żywej, punktów ogniowych, sprzętu, obiektów) zapalania, oświetlania, skażenia terenu lub pozorowania odpowiednich czynności

NABÓJ- kompletna jednostka amunicji niezbędna do dania jednego strzału z broni palnej

POCISK- jest to bryła materialna (zwykle o kształcie aerodynamicznym) miotana na odległość za pomocą energi, sprężonych gazów lub odrzutu, służące do wykonania określonego żądania np. rażenia celu

RODZAJE ŚLADÓW BRONI PALNEJ:

1. występujące na miejscu zdarzenia:

a) uszkodzenia spowodowane pociskami:

- przestrzeliny,

- ślady rykoszetu,

b) porzucona broń lub jej elementy:

c) elementy nabojów:

- pociski,

- łuski,

- przebitki,

- koncentratory,

d) opakowania po nabojach.

2. występujące na narzędziach:

a) na egzemplarzach broni:

- osmalenie lufy i komory nabojowej,

- zapach spalonego prochu,

- cząsteczki metalu pochodzącego z pocisku

b) na odstrzelonej łusce:

- ślady wyrzutnika,

- grotu iglicznego,

- czółka trzonu zamkowego,

- pazura wyciągu,

- komory nabojowej,

c) na odstrzelonym pocisku:

- ślady pól i bruża przewodu lufy,

- ślady mocowania pocisku w łusce,

- ślady rykoszetu,

3. występujące na sprawcy:

- zapach spalonego prochu (do 4h),

- osmalenie części ciała i garderoby,

- cząstki nieopalonego prochu,

- cząstki GSR,

- uszkodzenia mechaniczne naskórka,

4. występujące na ofierze i jej odzieży:

- otwór wlotowy, kanał i przestrzelina- wylotowy,

- rąbek zabrudzenia, kontuzyjny, osmalenia, pozostałości powystrzałowe (nieopalone drobiny),

- zespół cech strzału z pobliża:

a) rozdarcie wlotowe,

b) opalenie,

c) osmalenie,

d) cząsteczki nieopalonego prochu

RĄBEK ZABRUDZENIA:

- występuje niezależnie od odległości jaką przebył pocisk,

- jest następstwem bezpośredniego kontaktu zanieczyszczonej powierzchni pocisku z krawędzią otworu przestrzałowego,

- tworzącego starte z powierzchni płaszcza pocisku smary, sadze, cząsteczki i tlenki metali,

- różnice szerokości rąbka na obwodzie.

-- ŚLADY CHEMICZNE –

Przedmioty badań chemicznych:

- środki odurzające i substancje psychotropowe, narkotyki

- prekursory,

- wyroby alkoholowe (zaciery, destylaty z zacierów, płyny zawierające dodatki alkoholu etylowego, wyroby przemysłu monopolowego zazwyczaj podrabiane),

- materiały i urządzenia wybuchowe,

- substancje ropopochodne,

- mikroślady (włókna, lakiery, szkła),

- ślady, pozostałości po wystrzeleniu z broni palnej (GSR),

- badania toksykologiczne( badania krwi na zawartość alkoholu etylowego, badania krwi na zawartość środków działających podobnie do alkoholu u kierowców),

Toksykologia: (badania krwi na zawartość alkoholu etylowego)

- środki działające podobnie do alkoholu: amfetamina i jej pochodne,

- delta9thc- substancja czynna w konopi (tetrohedra ), część z nich miotyny pozostają w organizmie bardzo długo w tłuszczu utleniają się powoli z dnia na dzień,

- opiaty (morfiny, heroiny),

- morfina,

- benzodiazepiny (grupa leków psychotropowych) np. flunitrozepan( napis 542, z zew. W kolorze khaki, w środku niebieskie, po rozpuszczeniu w alkoholu na szklance widać niebieski kolor)

W jakim celu ekspert otrzymuje do badania środki:

- czy to co dostał do badania zawiera środki psychoaktywne i czy znajduje się na liście kontrolowanej,

- badanie alkoholu etylowego- stwierdzenie czy w płynach występuje alkohol etylowy i ile, jeżeli wystąpiły jakieś przypadki śmierci musi zbadać czy występuje alkohol metylowy i czy w dopuszczalnej normie, (czy jest to alkohol czysty czy techniczny),

- substancje ropopochodne( czy w próbkach pogorzeliska znajdują się substancje łatwopalne lub ich pozostałości,

- ślady pozostałe po strzale z broni palnej

Klasa cząsteczek unikalnych- jeżeli na zewnętrznej stronie dłoni stwierdzono większą ilość to znaczy , że ktoś strzelał z broni, na ciele ślady pozostają do 10h a na ubraniach do 24h.