Piguła na BSiWM
Badanie twardości
Twardość – miara oporu, jaki wykazuje ciało przeciw lokalnym odkształceniom
Brinella – metalowa kulka (stosunek średnicy kulki do krateru)
Vickersa – ostrosłup o podstawie kwadratu ( długość przekątnych wgłębnika i odcisku)
Knoopa – ostrosłup o podstawie rombu \
Mikrotwardość – Twardość, której pomiary wykonywane są przy niewielkich obciążeniach
Statyczne rozciąganie – przeprowadzamy na zrywarkach
Granica plastyczności – naprężenie rozciągające w próbce po osiągnięciu którego następuje wyraźny wzrostu wydłużenia próbki bez wzrostu a nawet spadku obciążenia
Umowna granica sprężystości – naprężenie wywołujące wydłużenie próbki o 0.05% długości pomiarowej
Względne przewężenie – iloraz zmniejszania powierzchni przekroju poprzecznego próbki w miejscu przerwania do powierzchni jej przekroju pierwotnego
Materiały ciągliwe – wykazują dużą zdolność na odkształcenia trwałe jednoosiowe
Materiały kruche - ulegają zniszczeniu przy małych odkształceniach trwałych jednoosiowych
Próba udarności – złamanie jednym uderzeniem młota wahadłowego próbki z karbem i pomiarze jej energii złamania.
Próbki – z rowkiem w kształcie V oraz U
Metalogram – wykres uwidoczniający materiały zgodne z ich fizycznymi właściwościami: twardością i ciągliwością
Przygotowanie zgładów metalograficznych
-Cięcie/Wycinanie
-Inkludowanie ( na zimno lub na gorąco)
- Szlifowanie (Tarcze szlifierskie / Papier ścierny)
-Polerowanie
-Trawienie (Celem ujawnienia struktury materiału oraz selektywnej identyfikacji składników)
Obserwacja w polu jasnym – promienie po przejściu przez obiektyw padają na płaszczyznę próbki prostopadle do osi optycznej mikroskopu, a promienie odbite wpadają z powrotem do obiektywu.
Obserwacja w polu ciemnym – skierowanie promieni świetlnych na powierzchnię zgładu z pominięciem soczewki obiektywu. Oświetlenie takie daje odwrotny kontrast niż w polu jasnym.
Obserwacja w polu spolaryzowanym(ukośnym) – ujawnia różnice wysokości szczegółów strukturalnych próbki.
Mikroskopy proste – obiektywy osadzone są nad próbką znajdującą się na stoliku roboczym
Mikroskopy odwrócone – górą częścią roboczą jest stolik, a uchwyt rewolwerowy z obiektywami mieści się pod stolikiem
Budowa mikroskopu świetlnego:
-Podstawa
-Rama
-Urządzenie oświetlające
-Kondensor
-Stolik przedmiotowy
-Uchwyt rewolwerowy
-Obiektywy
-Tubus
-Okulary
Budowa mikroskopu elektronowego
-Działo elektronowe – wytwarza wiązkę elektronów
-Kolumna – przyspiesza i ogniskuje wiązkę elektronów
-Komora próbki – w niej następuje interakcja elektronów z próbką
-Detektory (zestaw) – obierają sygnały emitowane przez próbkę
-System – przetwarza sygnały na obraz
Abberacje – wady optyczne (komatyczna, sferyczna, chromatyczna, astygmatyczna)
Rozdzielczość w mikroskopie SEM zależy od średnicy wiązki elektronów – im jest ona węższa tym rozdzielczość jest większa.
Kontrast w SEM:
-Spowodowany zróżnicowaną topografią powierzchni próbki
-Kontrast materiałowy
-Kontrast napięciowy
-Kontrast magnetyczny
Kontrast zależy od energii elektronów oraz od rodzaju zastosowanych detektorów
Elektrony wstecznie rozproszone – elektrony pierwotne wnikają w powierzchnię próbki na niewielką głębokość i na wskutek sprężystych zderzeń, część z nich wraca powrotem.
Elektrony wtórne – powstają na wskutek niesprężystych zderzeń wiązki elektronów pierwotnych z elektronami powłoki badanego elementu
Mikroanaliza rentgenowska – metoda badawcza oznaczania niejednorodności składu chemicznego ciał stałych
Analiza ilościowa – określenie ilościowe składników w danym związku chemicznym bądź mieszaninie
Analiza ilościowo liniowa – określenie zmian ilości danego pierwiastka wzdłuż danej linii
GDOS – spektrometr wyładowania jarzeniowego
AFM – mikroskop oddziaływań międzyatomowych – działanie polega na pomiarze siły oddziaływania mikroskopijnej igły z powierzchnią próbki podczas jej skanowania
Kalotest – Badanie grubości powłok - polega na pomiarze wielkości krateru powstałego w wyniku wytarcia powierzchni próbki przez stalową kulkę o średnicy 20[mm]. Pomiędzy kulkę a próbkę podaje się zawiesinę diamentową.
Schratch Test – Badanie przyczepności powłok – przemieszczenie diamentowego wgłębnika po powierzchni ze wzrastającą siłą obciążenia.
Pin-on-Disc – Do badanej powierzchni przykłada się przeciw-próbkę, która ma kształt walca lub kulki. W wyniku działa siły obciążającej oraz rotacyjnej następuje uszkodzenie powierzchni, którą się analizuje.