Zespół Lescha-Nyhana

Rozpoznanie.

Objawy kliniczne pojawiają się w okresie niemowlęcym i należą do nich:

• wzmożone, o postępującym charakterze napięcie mięśniowe,

• ruchy pląsawicze,

• upośledzenie umysłowe (niedorozwój umysłowy),

• nieprzerwane wykonywanie przymusowych ruchów rąk,

• skłonność do samookaleczania (przymusowe gryzienie warg, śluzówek jamy ustnej oraz rąk),

• kamica moczanowa oraz

• dnawe zapalenie stawów.

Defekt metaboliczny polega na braku aktywności fosforybozylotransferazy hipoksantyny (HPRT), która bierze udział w przemianach purynowych i prowadzi do dużego stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi. W porannej porcji moczu stwierdza się wysoki stosunek stężenia kwasu moczowego do kreatyniny.

Rokowanie.

Leczenie allopurinolem, który przez obniżenie stężenia kwasu moczowego zapobiega rozwojowi dnawego zapalenia stawów oraz kamicy moczanowej. Leczenie to jednak nie łagodzi objawów neurologicznych, ani nie zapobiega im.

Genetyka.

• Choroba sprzężona z chromosomem X,

• dziedziczy się jako cecha recesywna,

• jest wynikiem różnych mutacji w genie HPRT1 (zlokalizowany na długim ramieniu chromosomu X – Xq26-q27.2).

• Identyfikacja nosicielek zmutowanego genu, jak również diagnostyka prenatalna choroby, polega na bezpośredniej i pośredniej analizie DNA.

• Częstość występowania u chłopców 1:10 000.

Niedobór transkarbamylazy ornityny (karbamoilotransferazy ornitynowej – OTC)

Hiperamonemia typu II.

Zaburzenie to jest związane z chromosomem X i powoduje je niedobór transkarbamoilazy ornitynowej. U matek także występuje hiperamonemia i niechęć do pokarmów bogatobiałkowych. Stałym objawem jest zwiększone stężenie glutaminy we krwi, płynie mózgowo – rdzeniowym i moczu. Przypuszczalnie odzwierciedla to zwiększoną syntezę glutaminy przez syntetazę glutaminową spowodowaną zwiększonym stężeniem amoniaku w tkankach.