Ekologia- nauka badająca zależności między organizmami żywymi a środowiskiem.
Poziomy org. Żywej materii: związki organiczne-> struktury komórkowe-> Komorka -> tkanka-> narząd-> organizm-> populacja ->biocenoza -> ekosystem -> biom -> biosfera (od populacji – przedmiot badań ekologii).
Populacja – zespół organizmów danego gatunku zamieszkujący określony teren.
Biocenoza – zespół wszystkich żywych organizmów, występujących na danym terenie.
Ekosystem – biocenoza + biotop, zespół wszystkich żywych organizmów występujących na danym terenie i ich środowisko nieożywione.
Biom – zbiór ekosystemów danego obszaru geograficznego np. las tropikalny, pustynia.
Biosfera – Stefa życia na Ziemi.
Stosunki międzypopulacyjne: neutralne, protekcjonistyczne=nieantagonistyczne (mutualizm, komensalizm, protokooperacja), antagonistyczne (allelopatia, drapieżnictwo, pasożytnictwo, konkurencja, amensalizm).
Neutralizm: A – 0, B – 0; brak oddziaływań między populacjami, np. dzięcioł i ryjówka.
Mutualizm: A - +, B - +; symbioza konieczna, współżycie oparte na wzajemnych korzyściach; nie przetrwałyby bez siebie np. mikoryza – grzyby i korzenie drzew, bakterie i przeżuwacze, wiciowce i termity.
Komensalizm: A - -, B – 0; jedna populacja odnosi korzyści, a dla drugiej obecność pierwszej jest obojętna np. lew i szakal, lew i sępy, ryba różanka i małże.
Protokooperacja: A - +, B - +; obie populacje odnoszą korzyści ze współżycia, ale mogą bez siebie funkcjonować np. bąkojad i żyrafa, ukwiał i krab pustelnik.
Drapieżnictwo: A - +, B - -; osobniki jednej populacji zabijają i jedzą osobniki drugiej populacji np. pająk krzyżak i mucha domowa, myszołów i mysz, lew i antylopa.
Pasożytnictwo: A - +; B - -; osobniki jednej populacji żyją kosztem drugiej, ale nie prowadzą do śmierci żywiciela np. pchła i pies, glista ludzka i człowiek, tasiemiec i człowiek, huba i drzewo.
Konkurencja: A - -, B - -; współzawodnictwo o przestrzeń i pożywienie, negatywne dla obu populacji np. kormoran czarny i kormoran czubaty.
Amensalizm: A – 0; B - -; osobniki jednej populacji szkodzą drugiej, pozostając obojętne na korzyści i straty np. bobry i ryby.
Allelopatia: A - +. B - -; populacja A wytwarza szkodliwą substancję dla populacji B, hamując ich wzrost.