. Obszary zastosowań komputerów i urządzeń opartych na technice komputerowej.

Cel ogólny:
Rozumienie i stosowanie etycznych i prawnych aspektów informatyki.

Cele szczegółowe:
Poznawcze:
-uczeń zna pojęcie prawa autorskiego, licencji, piractwa i potrafi wskazać dziedziny tego zjawiska
- uczeń zna przykłady zastosowania komputera w szkole, zakładach pracy i życiu społecznym
Kształcące:
- uczeń umie wskazać korzyści płynące z użytkowania programów licencjonowanych
- uczeń umie dostrzec i uzasadnić korzyści wynikające z zastosowania technik informatycznych różnych dziedzinach życia
Wychowawcze:
- uczeń rozumie społeczną szkodliwość piractwa
- uczeń rozumie możliwości zastosowania komputerów

Metody : pogadanka, „mapa myśli”

Środki dydaktyczne: Certyfikaty autentyczności oprogramowania w szkole, ustawa o ochronie danych osobowych, komputer, program Microsft Word i Microsoft Exel, Access 2000, Power Point, Paint, tablica, kreda lub pisak, zeszyty

Formy organizacji pracy uczniów: praca z całą klasą


Szczegółowy opis zajęć 2
I. część przygotowawcza:
Nauczyciel:
- wita uczniów
- sprawdza listę obecności
- podaje temat lekcji, uczniowie zapisują go w zeszytach: Temat: Zasady zgodnego z prawem wykorzystania komputera. Obszary zastosowań komputerów i urządzeń opartych na technice komputerowej.
- prosi uczniów o odczytanie pracy domowej (także pracy dla chętnych)

II. część podstawowa
Nauczyciel:
- nauczyciel wraz z uczniami omawia i prosi o zapisanie nowych pojęć w zeszytach:

komputer - narzędzie zdolne do niezwykle szybkiego i niezawodnego przetwarzania informacji według programu, który przechowuje w swojej pamiêci. Komputer jest automatyczną fabryką, która na podstawie planu, jakim jest program, wytwarza produkt docelowy, czyli usługę informatyczną. Mimo że komputer jest wytworem cywilizacji technicznej drugiej połowy XX w. (pierwotnie nazywano go maszyną cyfrową, a nawet maszyną matematyczną).

informacja – dla komputera informacją jest każdy skończony ciąg bitów

prawa autorskie – zbiór przepisów i regulacji prawnych dotyczących ochrony interesów autorów dzieł w najszerszym rozumieniu: książek, muzyki, filmu, utworów scenicznych, dzieł sztuki oraz oprogramowania. Znowelizowane p.a. obowiązuje w Polsce od 4 lutego 1994 r. (DzU 24/1994,
poz. 83, 43/1994, poz. 170, 43/1997 poz. 272) i jego naruszenie podlega ściganiu.

Licencja – w odniesieniu do oprogramowania regulacja prawna określająca warunki jego użytkowania i zasady odpłatności.

Piractwo komputerowe – nagminne, słabo ścigane przestępstwo, polegające na produkcji, dystrybucji i sprzedaży nielegalnych kopii oprogramowania.

Haker – użytkownik komputera, przejawiający graniczące z mania zainteresowanie łamaniem zabezpieczeń komputerowych i przekraczaniem własnych uprawnień, zwłaszcza w sieci.

(Literatura: Z. Płoski „Encyklopedyczny Słownik Szkolny”2002)

Nauczyciel wraz z uczniami omawia wpływ komputerów na rozwój cywilizacji
Nauczyciel prosi, aby uczniowie wymieniali swoje propozycje zastosowań komputerów.

(Notatki do lekcji):

Wraz z rozwojem zastosowań komputerów zaczęły pojawiać się różnorodne programy użytkowe (aplikacje), które obsługują poszczególne zastosowania. Są one zwykle związane
z rodzajem zastosowań takich, jak biuro, księgowość, pracownia architektoniczna i są dopasowane do określonych potrzeb użytkownika. Dzisiejsze komputery maja wiele zastosowań w codziennym życiu, zwłaszcza w nauce, zabawi i pracy itd.

Omówienie typów programów użytkowych (uczniowie mogą uruchomić
te programy w swoich komputerach):
- Edytory tekstu - zwane też ze względu na rozległy zakres wykonywanych zadań procesorami tekstu służą do redagowania na ekranie monitora tekstu przeznaczonego do druku (Microsoft Word)
- Arkusze kalkulacyjne - są przeznaczone do obliczeń na tablicach liczbowych (np. Microsoft Excel)
- Programy graficzne – służą do tworzenia obrazów, rysunków, prezentacji graficznej danych. Powszechnie używane są proste programy graficzne składające obraz z punktów (tworząc tzw. mapy bitowe) jak Paint i Paintbrush oraz profesjonalne programy graficzne stosując tzw. grafikę wektorową, jak np. CorelDraw.
- Bazy danych – są programami przeznaczonymi do gromadzenia powiązanych ze sobą w odpowiedni sposób danych, w celu ich selektywnego wykorzystania. (Microsoft Access) itd.

Nauczyciel wraz z uczniami omawia problematykę praw autorskich (pogadanka):
Zadaje pytania:
- Na czym polegają prawa autorskie?
- Kogo dotyczą prawa autorskie?

(notatka do lekcji):

Korzystanie z programów komputerowych wymaga przestrzegania norm etycznych i prawnych. Nowe prawo autorskie, uchwalone przez Sejm RP 7 stycznia 1994 roku, objęło oprogramowanie pełna ochrona. Pewne uściślenia wprowadziła nowelizacja ustawy z 1999 roku.
Ponieważ właścicielem praw do programu utworzonego w ramach umowy o pracę jest pracodawca (autor jest właścicielem tzw. praw osobistych, ma np. prawo do umieszczenia swojego nazwiska na produktach), w praktyce nie mamy do czynienia z autorem, lecz z firmą, która jest producentem oprogramowania. Właściciele mogą przekazać te prawa innym podmiotom gospodarczym w celu dalszej odsprzedaży (firmy handlowe) lub w celu użytkowania (klienci).
Użytkowanie oprogramowania obwarowane jest określonymi warunkami. Najważniejsze z nich to:
- ograniczenie liczby kopii użytkowanego programu (zwykle licencja dokładnie to określa),
- zakaz udostępniania programu innym użytkownikom
W zamian użytkownik ma prawo do zniżkowego zakupu nowych wersji oprogramowania oraz bezpłatnych porad i serwisu gwarancyjnego, co jest istotne w przypadku skomplikowanych systemów.

Warto zapamiętać!!!
- programy komputerowe chronione są prawem autorskim
- nielegalne kopiowanie programów jest kradzieżą
- prawo do korzystania z programu komputerowego nabywa się od autora, producenta
lub upoważnionego przedstawiciela
- oprócz praw osobistych autor posiada także prawa majątkowe, które umożliwiają mu czerpanie zysku materialnego ze swej pracy twórczej

Nauczyciel pokazuje certyfikaty autentyczności oprogramowania w szkole.
III. część końcowa

Nauczyciel:
- Nauczyciel wraz z uczniami rozrysowuje na tablicy możliwości zastosowania komputerów (mapa myśli)
- Nauczyciel podaje uczniom pracę domową. Uczniowie zapisują treść pracy w zeszytach: 1.Wymień co wchodzi w skład ogólnej budowy wewnętrznej komputera
2.Dla chętnych: wymień i omów rodzaje pamięci komputera