Prawa ekonomiczne związane z procesem ekonomicznym:
Prawo wartości (prawo ekwiwalentnej wymiany) W gospodarce towarowo pieniężnej wymiana jest ekwiwalentna i ceny oscylują wokół wartości, musi zaistnieć relacja wymienna jednych dóbr na drugie
Wartość to odzwierciedlone w pieniądzu relacje wymienne jednych dóbr na drugie
Cena to wyrażona w pieniądzu wartość pieniężna danego dobra
Jakie muszą być spełnione warunki relacji wymiany dóbr?
- ekwiwalentność wymiany (równe wartości wymienianych dóbr)
Reglamentacja- naruszenie warunków gosp. Towarowo-pieniężnej w tym ekwiwalentności wymiany
Własność prywatna tworzy bodźce do wchodzenia w wymiany ekwiwalentne.
(pojęcie ceny nie ma sensu w gospodarkach w których nie ma wymiany)
[wykres 1]
Cena=wartości oznacza że w pieniądzu wyrażone są dokładnie ceny dóbr czy usług przypadek taki spełniony jest w pkt A1-A7 (popyt = podaż)
Punkty od B1-B3 oznaczają cena > wartość (działa prawo popytu i podaży popyt > podaż)
Punkty od C1 do C4 cena < wartość (popyt < podaż)
Jak wysokie mogą być wahania cen od wartość?
Górną granice cen określają możliwości płatnicze nabywców dolną natomiast wyznacza granica opłacalności produkcji.
Prawo popytu i podaży
Popyt – [D] zapotrzebowanie na dane dobro lub usługę zgłaszane w określonym miejscu i czasie
Zapotrzebowanie na dane dobro lub usługę (Na co?)
Zgłaszane w danym miejscu (Gdzie?)
Zgłaszane w danym czasie (Kiedy?)
Cena dobra (Za ile?)
Dochód pieniężny w danym czasie (Ile mam?)
Popyt potencjalny – dotyczy zapotrzebowania na dane dobro i usługi w danym miejscu i czasie.
Popyt realny – dotyczy zapotrzebowania na dane dobro i usługi w danym miejscu i czasie przy uwzględnieniu ceny dobra lub usługi oraz dochodów w danym czasie.
D=D(P,M,I, t )
M-dochody
I- Inne czynniki np. moda
P-Cena
t-czas
Dt=Dt(x) (popyt w okresie t jest równy zbiorowi x)
Jeżeli porównujemy popyt w 2012 i 2011 to nie ma żadnych analiz dynamicznych czyli mamy do czynienia ze statyką porównawczą
[wykres 2]
Jeżeli porównujemy co się działo pomiędzy 31.12.2011 a 31.12.2012 wówczas mamy do czynienie z analizą dynamiczną (naniesione na [wykresie 2] w postaci kształtowania się popytu)