Dyfuzja prosta:

zachodzi w kierunku stężenia większego do mniejszefo i ustej w wyniku wyrównania się stężen związku po obu stronach błony. tj. W momencie ustalenia się stanu równowagi dynamicznej.

Dyfuzja złożona: szybkość przeniakania substratu przez błonę zalezy poza gradientem stężen również od innych czynników, takich jak gradient potencjału elektrycznego lub gradient ciśneinia osmotycznego.

Dyfuzja ułatwiona: przy jej transporcie uczestniczą struktury białkowe zwane przenośnikami

wiążą określoną cząsteczke po jednej stronie błony i przenosza na przeciwną. W czasie tego procesu czastevczka musi pokonac dwie barriery eneregetyczne, z jednej strony to energia potrzebna do usunięcia wody hydratacyjenej z transportowanej czasteczki, z drugiej po przejściu przez hydrofobowa warstwę energia na ponowną hydratację. W przeciwienstwie do Złożonej i prostej dyfuzji może zakończyć się w stanie gdy stężenie po obu stronach są różne.

Proces dyfuzji opisują prawa Ficka.

Pierwsze prawo dyfuzji Ficka:

Ilość substancji dyfundującej w czasie t przez określoną powierzchnię prostopadłą do kierunku dyfuzji, jest proporcjonalne do pola powierzchni S, gradientu stężeń i czasu.

Drugie prawo Ficka:

Szybkość dyfuzji gazów przez błonę przepuszczalną przy określonym ciśnieniu jest proporcjonalna do rozpuszczalności gazu w cieczy i odwrotnie proporcjonalna do pierwiastka kwadratowego z ciężaru cząsteczkowego danego gazu

Transport aktywny (czynny) – podtrzymywanie aktywnego transportu jonów oraz mało i wielkocząsteczkowych związków organicznych przez błony biologiczne wymaga stałego dopływu energii metabolicznej. Energia ta jest wykorzystywana do polaryzacji elektrochemicznej, i wytwarza siłę transportową.

Za energizację roślinnej błony komórkowej odpowiada głównie zlokalizowana w niej pompa protonowa, która w sposób wektorowy(jednokierunkowy) transportuje H⁺ z cytoplazmy na zewnątrz komórki. Prowadzi to do asymetrycznego rozmieszczenia protonow po obu stronach plazmolemy i powstania gradientu potencjału chemicznego H⁺ W wyniku niesymetrzyczngo jego rozłożenia prowadzi to do powstania poprzek gradnientu pH(Δ pH) oraz gradientu elektrycznego(Δ͐Ψ) co przedstawia ten wzór:

Δ͐μH⁺=Δ͐Ψ – 2,3RT/F*Δ pH

Δ͐μH⁺- elektrochemiczny gradient protonowy

R-stała gazowa

T-temperatura

F- stała Faradaya

Biorąc za podstawę chemiosmotyczną teorię Mitchella uważa się, że transport aktywny zachodzi w dwóch etapach.

1. Tansport pierwotny na skutek aktywności plazmolemowej pompy protnowej dochodzi do powstania elektrochemicznego gradientu protonów(Δ͐μH⁺)

2. Transport wtórny dzięki istniejącym w poprzek plazmolemy różnicom pH i ładunku elektrycznego protonowy powracają do komórki, czemu towarzyszy transport różnych jonów i czasteczek.

Aktwyny transport podczas etapu pierwotnego do transportu H⁺ wymaga nakadu energii, dostarczanej w formie ATP lub NADH i NADPH. Czynnikiem sprzęgającym transport aktywny z hydrolizą ATP lub utlenianiem NADH i NADPH jest gradient elektrochemiczny protonów Δ͐μH⁺

Zaleznie od kierunku transportu wyróżniamy symport i antyport protonowy, a także uniport.

Pompa jonowe-dziela się na 2 pompy:

1. pompa protonowa- zbudowana jest z pojedyńczego polipeptydu o masie cząsteczkowej ok 100-105kDa. H+-ATPazy tworzy 10 elementów transbłonowych. zdolne do transportu protonów (jonów wodorowych H+) przez błony biologiczne

2. pompa wapniowa- tylko w znikomym stopniu uczesnitczy w energizowaniu błon roślinnych. Usuwa nadmiar Ca²⁺ poza obręb cytoplazmy.

Stwierdzono obecnie jej istnienie w plazmolemie, błonach ER i zew. Błonie otoczki jądrowej