EGZAMIN

• 9 lutego 2012 r., godz. 16.00;

• 4 pytania opisowe (po 1 pkt; dzielone punkty na ćwiartki) – pytania przekrojowe;

• 20 pytań testowych (12 pkt żeby zdać);

• tylko indeks, dowód osobisty i 2 długopisy;

• zakres: to, co przerabialiśmy: ustawa o finansach publicznych (działy I, II, III, V), ustawa
  o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Konstytucja, ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, ustawa o Narodowym Banku Polskim, ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym i ustawa Prawo dewizowe (prawo celne nas nie obowiązuje).

• orzeczenie TK – o statusie KNF;

• art. 4 i art. 2 – nie korespondują ze sobą; należałoby się zastanowić, czy nie połączyć ze sobą tych regulacji? Najważniejsze są trzy pierwsze punkty ustępu 1 w art. 4 – temu poświęca swoją działalność głównie nadzór finansowy; więcej się poświęca uwagi edukacji niż się poświęcało w Komisji Papierów Wartościowych i Giełd;

• kto finansuje KNF? Art. 19 i 20 wpłaty, których dokonują uczestnicy rynku finansowego; ale czy te wpłaty to środek publiczny? Bo komisja jest jednostką budżetową. Więc te środki
  w momencie ich przekazania są środkami publicznymi, choć jest to pogląd kontrowersyjny
  w doktrynie (dr Stanisławiszyn nie uznaje środków quasi-publicznych);

• skład KNF – 7-osobowy (przedstawiciel Prezydenta – obecnie prezes BGF);

• co Komisja może? Art. 6 – KNF, a w szczególności przewodniczący (trzeba się zastanowić nad jego statusem – art. 12 – może podejmować sam rozstrzygnięcia w określonych warunkach) – art. 6 Kodeksu postępowania cywilnego – przewodniczącemu przysługują te same uprawnienia co prokuratorowi; w sprawach karnych przewodniczącemu przysługują uprawnienia pokrzywdzonego w postępowaniu karnym; art. 171 ust. 5 ustawy Prawo bankowe – KNF zastanawia się obecnie nad penalizacją wyjawienia tajemnicy bankowej za granicą;

• art. 7 – wymogi są, cokolwiek znaczą (co do Prezesa NBP ich nie ma);

• art. 8 ust. 3 i ust. 4 – wszystko jest uregulowane;

• art. 9 – powołanie zastępców; siłą rzeczy przewodniczący kompletuje sobie skład, z którym chce pracować;

• Art. 11 – KNF może wydawać dwa rodzaje aktów:

  • Uchwały, które są aktami administracyjnymi – podejmowane w sprawach indywidualnych – stosuje się Kodeks postępowania administracyjnego; KNF
    to centralny organ administracji – przysługuje więc wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 127 ust. 3 Kodeksu postępowania administracyjnego);

  • Uchwały o charakterze abstrakcyjnym i generalnym – nieskierowane do konkretnego adresata, tylko do ogółu adresatów rynku bankowego – bardzo częste w prawie bankowym – np. art. 137 ustawy Prawo bankowe – „w drodze uchwały określa KNF…”; niektóre są fakultatywne, a niektóre obligatoryjne; TK będzie musiał
    to określić, czy ustawodawca może zlecać dookreślenie materii ustawowej poprzez uchwały; obok uchwał są jeszcze zalecenia i rekomendacje (art. 138 ustawy Prawo bankowe) – TK będzie się musiał z tym zmierzyć;

• art. 12 – KNF nie obraduje cały czas – tylko 3-4 miesiące; w pozostałym czasie – przewodniczący działa (z ograniczeniami);

• art. 17 – generalnie ciekawy artykuł; związany z tajemnicą informacji;

• art. 18 – stworzenie przy KNF sądu arbitrażowego – coraz powszechniejszy trend – rozstrzyganie np. dużych spraw gospodarczych (np. w Sztokholmie);

• art. 19 – sposób finansowania – doregulowana kwestia; mając na uwadze zarobki rządowe
  w administracji, to maja naprawdę przyzwoite pensje i dużo ludzi tam pracuje; są naprawdę dobrze uposażeni i te wpłaty od uczestników rynku są naprawdę przewagą KNF
  w administracji („to tak, jakby weterynarze utrzymywali Inspekcję Weterynaryjną – kuriozum”);

• krótka ustawa – 20 artykułów merytorycznych; pozostałe ¾ ustawy – to mieszanie w innych aktach prawnych;

Status przewodniczącego KNF – pytanie – marzenie na egzamin sięgnięcie do prawa administracyjnego;

USTAWA PRAWO DEWIZOWE

• art. 358 Kodeksu cywilnego¹ – to jest zupełnie inny przepis niż 10 lat temu; jest to efekt
  60-letniej ewolucji prawa cywilnego; przede wszystko zmiana jakościowa – art. 3 ustawy Prawo dewizowe i art. 358 Kodeksu cywilnego gwarantują wolność dewizową (choć nie jest ona absolutna/bezwzględna – Burkina Faso czy Mołdawia); wprowadzono to 19 stycznia 2008 r.; definicja waluty obcej – regulowana w prawie dewizowym;

• żeby zrozumieć prawo dewizowe – potrzeba sześciu pojęć (art. 2):

1. Rezydent i nierezydent – system dychotomiczny (nie ma czegoś pośredniego) – rezydent – miejsce zamieszkania ( regulacja art. 41 Kodeksu cywilnego; czynnik obywatelstwa nie ma znaczenia) lub siedziby w kraju (certyfikat rezydencji podatkowej nie pokrywa się zawsze z pojęciem tego rezydenta) i polskie przedstawicielstwa …; ustęp 1a – modyfikacja tej definicji traktuje się jako nierezydenta (brak sztywnego podziału; pojawiają się stany pośrednie – jest się rezydentem, ale nie jest się traktowanym jako rezydent) oraz nierezydent rezydent; nierezydent z kraju trzeciego - podkategoria nierezydenta oraz jeszcze nierezydent z kraju BIT (kraje trzecie – są one określane
   w ustawie); ustęp 2 – rozszerza to i modyfikuje definicję;

2. Krajowe środki płatnicze oraz wartości dewizowe – wyższa szkoła jazdy; waluta polska
   i papiery wartościowe, które są wyrażone w walucie polskiej (pkt 6) + waluta polska (pkt 7); wartości dewizowe – pkt 8 – dwie kategorie: zagraniczne środki płatnicze oraz waluty obce i dewizy; pkt 10 – definicja walut obcych ; SDR – jednostki specjalnego ciągnienia – odnoszą się do MFW (to jego waluta); ile są warte SDR? Tabelka na stronie NBP; „z SDR jest jak z Yeti – wszyscy słyszeli, nikt nie widział”; waluty obce – wymienialne (kryteria art. 8 statutu MFW; na podstawie art. 4 ustawy Prawo dewizowe ogłaszane jest co roku obwieszczenie prezesa NBP) i niewymienialne; dewizy – pkt 12 – papiery wartościowe
   i inne dokumenty w walutach obcych; złoto i platyna dewizowa –pkt 13 (dlaczego po 1850 r. – nic się wtedy nie wydarzyło; do tego roku to są zabytki, po tym złoto dewizowe…);

3. Obrót dewizowy – pkt 16 – dwie kategorie: z zagranicą (pkt 17) i w kraju (pkt 18); pkt 18 – czynność prawna dokonana w kraju pomiędzy rezydentami/nierezydentami w walucie obcej; pkt 17 – pojęcie najtrudniejsze; składa się z 3 dopracowanych punktów: a – na logikę sensowny – styk pomiędzy rezydentem i nierezydentem, a przedmiotem są wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze (np. kupno przez Opolanina auta od siostry mieszkającej z Monachium); b – jaki jest jego sens? (np. sprzedaż tego auta
   z Monachium kumplowi z Poznania) – więc tak naprawdę wszystko pochodzi z obrotu dewizowego z definicją; a literka c?

• wolność dewizowa (z art. 3) – nie jest bezwzględna – nie jest wprost nazwana wolnością – pojawia się pojęcie „dozwolone” – jest reglamentowana na 2 sposoby – poprzez art. 9 wskazujący na pewne ograniczenia oraz art. 10 (w praktyce nie funkcjonuje; w Polsce nie została wprowadzona i oby nigdy nie była); art. 9 – o ile nie udzielono zezwoleń dewizowych z art. 5;

• wolność dewizowa – ograniczona na dwa sposoby – art. 10 (ma charakter nadzwyczajny)
  i art. 9 – wiele z podpunktów jest uchylonych, czyli ustawodawca tą wolność stopniowo poszerza; trzeba zajrzeć potem do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zezwoleń dewizowych, czy nie uchylił on ograniczenia (droga normatywna); jeśli jest ograniczenie,
  to trzeba wystąpić o indywidualne zezwolenie dewizowe (droga administracyjna, wydawane przez prezesa NBP – decyzja odmowna wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy – art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego); art. 6 ust. 2 – już nie ma – została uchylona ta regulacja po 19 stycznia 2009 r.

Egzamin – ogólne i indywidualne zezwolenia dewizowe;

• wystarczy że jedna ze stron transakcji ma zezwolenie dewizowe; dlatego np. bierze się do konsorcjum spółki, które mają indywidualne zezwolenia dewizowe – sposób na obejście długiej drogi udzielania zezwolenia; art. 6 ust. 4 – nie działa to w tej materii!;

• dokonanie czynności bez zezwolenia dewizowego – rozdział 8 Kodeksu karnego skarbowego – przestępstwo dewizowe;

• działalność kantorowa – pytanie, które zabije nas na egzaminie! – rozdział 4 – art. 12 – wszystko zrozumiałe, ale co to jest „korzyść osobista”? czy jest to też np. przestępstwo zgwałcenia?

• rozdział 5, 7 i 8 – obowiązki – to też forma reglamentacji wolności dewizowej, nie tylko art. 9; np. art. 18 – obowiązek o charakterze informacyjnym; czasami organ może żądać potwierdzenia legalności pochodzenia środków (np. z banku);

• art. 30 w związku z art. 33 – art. 30 to niepozornie brzmiący przepis, który jest źródłem problemów księgowych; NBP wie dokładnie, jacy to rezydenci, dlatego czasami wysyłają np. maila z przypomnieniem i można nawet odesłać im maila z tą informacją; to obowiązek czysto informacyjny – nie ma żadnych opłat ani niczego takiego; jeśli się tego nie zrobi –
  i przyjdzie kontrola z art. 33 – to od razu zawiadomienie do organów i odpowiedzialność z art. 106 czy 107 Kodeksu karnego skarbowego dlatego księgowa idzie najczęściej
  na dobrowolne poddanie się karze (art. 17 Kodeksu karnego skarbowego) – nie jest to wtedy kara w rozumieniu Kodeksu karnego – nie ma jej w rejestrze skazanych; art. 30 mówi tylko
  o REZYDENCIE;

• art. 18, 20 i 25 obowiązki.

Należy zastanowić się nad: przejściem zezwoleń w art. 6, czy jest potrzebne zezwolenie? Kwestia kontroli?

---

1. Art. 358 Kodeksu cywilnego:

   § 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.

   § 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.↩