• ASTERACEAE-astrowate
  wzór kwiatowy - *K₀C₍₅₎A₅G₍₂₎
  kwiatostan – koszyczek
  owoc-niełupka
  ulistnienie: skrętoległe
  liście- pojedyncze
  Kwiaty drobne zebrane w kwiatostan, na rozszerzonym szczycie pędu kwiatostany otoczone okrywą listkow.
  Kielich zredukowany, niepodzielony w postaci licznych włoskow.
  Pręciki zrośnięte pylnikami w rurkę, nitki wolne. Są przedprątne. Nasiona bezbielmowe, aparat lotny-puch kielichowy (niełupka zrośnięta ze ściana owocni wyposażona w puch kielichowy). Często sok mleczny.
  -2 rodzaje kwiatów:
  * języczkowe (większe) – kwiat grzbiecisty, posiadający jednostronnie wyciągniętą, taśmowatą koronę o sym. Grzbiecistej np. mniszek lekarski
  * rurkowate (kwiat promienisty, mający dwie lub więcej płaszczyzn symetrii, o okwiecie rurkowatym lub lejkowatym. korona o sym promienistej – oset zwisły)
  -w koszyczku mogą być obydwa rodzaje kwiarów, w tedy –zew-języczkowe, wew- rurkowate
  Gatunki : chronione: złocień Zawadzkiego, Dziewięćsił bezłodygowy
  uprawne: cykoria podróżnik,karczoch
  polne: stokrotka pospolita
  ozdobne: chaber górski, chryzantema ogrodowa

• ROSACEAE-różowate
  -ulistnienie skrętolegle
  -kwiaty obupłciowe
  -owoce różne właściwe i rzekome
  - kwiaty osadzone na rozszerzonym dnie kwiatowym, którego brzegi pochodzą z działki kielicha;
  - kielich często otoczony kieliszkiem;
  - słupek górny lub dolny
  - Nasiona bezbielmowe
  Podrodzina:
  SPIRODEAE-Tawułowe
  -wzor kwiatowy: *K₅C₅A_nG₅
  -liście poj. Lub złożone
  -kwiaty male zebrane w wielokwiatowe kwiatostany
  -owoce złożone 1-5 pękajacych mieszków, rzadziej torebek lub niełupek
  - Na wklęsłym lub płaskim dnie kwiatowym występuje 2-5 wolnych słupków.
  -gat: tawuła brzozolistna, tawuła śliwolistna
  Podrodzina:
  Rosoideae -różowe
  - wzór kwiatowy: *K₅C₅A_nG_n
  - Kwiaty mają wklęsłe lub wypukłe dno kwiatowe, które tworzy soczyste owoce zbiorowe
  -Liście często złożone
  -Pręcików wiele, słupki liczne
  -Owoce złożone z drobnych niełupek lub orzeszków, czasem z soczystych postkowców; przy udziale dna kwiatowego powstaje niekiedy owoc rzekomy.
  -gat: róża pomarszczona, malina właściwa, pięciornik krzewiasty
  Podrodzina:
  Pomoideae – Jabłkowe
  -Liście pojedyncze, rzadko złożone.
  -Kwiaty różnej wielkości, zwykle zebrane w kwiatostany (baldachogrona).
  -Wzór kwiatowy: *K₅C₅A_nG_2-5.
  -Owoce szupinkowe (rzekome, pozorne), niepękające.
  - Pręciki ustawione w kilku, 5-10 członowych okółkach. Słupek jest wielokrotny i dolny. Pięciokomorowa zalążnia zrasta się z wewnętrzną ścianą wklęsłego dna kwiatowego, które zamienia się w zmięśniałą warstwę owocni jabłkowatego lub jagodokształtnego owocu.
  -gat: głóg dwuszyjkowy, jarząb pospolity
  PODRODZINA
  Prunoideae-śliwowe

- Wzór kwiatowy: *K₅C₅A_nG₁.
-Owoce typu pestkowca z jedną pestką.
- Pręciki ustawione są w 10-członowych okółkach.
-Słupek jest jeden.
-Soczysta owocnia zawiera dużo cukrów. W nasionach występuje amygdalina (glikozyd).
- Liście są zawsze pojedyncze i całe.
-gat: śliwa domowa, wiśnia pospolita

• RANUNCULACEAE-jaskrowate
  - *K₅C₅A_nG_n

- Ulistnienie skrętoległe.
-Liście podzielone zwykle wcinane, bez przylistków.
-Kwiaty pojedyncze lub w skąpokwiatowych gronach, promieniste, rzadziej grzbieciste.
-kwiatostany groniaste (wierzchotka lub grono)
-Okwiat o żywych barwach, zwykle niezróżnicowany.
- Pręciki liczne, zdarzają się prątniczki pełniące funkcje miodników.
-Słupki liczne, ustawione zwykle spiralnie.
- owadopylne

- owocem jest mieszek, orzeszek, jagoda
- Niektóre jaskrowate zawierają trujące glikozydy i alkaloidy, zanikające przy wysychaniu roślin.

Przykłady: Gatunki chronione:-miłek wiosenny, orlik pospolity,
Gat polne:-czarnuszka polna, mysiurek drobny
Gat ozdobne: zawilec japoński, zawilec gajowy

• BRASSICACEAE-kapustowate
  -wzór: *K₂₊₂C₄A₂₊₄G₍₂₎
  - ulistnienie skrętoległe, liście odziomkowe tworzą rozetę
  - kiwatostan to grono

- owocem jest łuszczyna lub łuszczynka

- nasiona bezbielmowe z duża zawartością tłuszczu
- Liście pojedyncze, bez przylistków, często lirowate, pierzastosieczne.
-gat uprawne: kapusta polna, kapusta warzywna , rzepak
-gat polne: Tasznik pospolity, Rzeżucha łąkowa
-gat ozdobne: lak pospolity, gęsiówka kaukaska
-gat chronione: warzucha polska,
-ODMIANY KAPUSTY WARZYWNEJ: kapusta głowiasta, kapusta włoska, kalafior, brokuł, kalarepa,

brukselka, jarmuż
-inne kapustowate: rzepa (Brassica rapa),rzodkiew i rzodkiewka (Rhaphanus sativus). gorczyca biała i czarna (Sinapis alba,S. nigra), chrzan (Armoracia lapatifolia). rzepak (Brassica napus).

• FABACEAE-motylkowe
  - K₅C₅A₍₉₎₊₁G₁ lub K₅C₅A₍₁₀₎G₁
  - ulistnienie skrętoległe

- kwiatostan to grono

- korona wielopłatkowa złożona z 5 płatków: górny- żagielek, boczne- skrzydełka, dolne- łódeczka

- owocem jest strąk

- moga występować przylistki

- mikoryza z Rhizobium
- Gatunki chronione: ostrołódka kosmata - Oxytropis pilosa, wilżyna ciernista – Ononis spinosa
-Gat. Uprawne : fasola, groch, groszek , lucerna, łubin, soja
-Gat. Polne: groszek błotny , koniczyna łąkowa, groszek łąkowy
-gat. Ozdobne: karagana syberyjska, robinia akocjowa
PŁATKI KORONY: płatek górny jest największy i jest nazywany żagielkiem, dwa boczne płatki ze względu na ich kształt są nazywane wiosełkami lub skrzydełkami a dwa dolne tworzą łódeczkę.
TYPY LIŚCI:
- nieparzystopierzaście pojedynczo złożone (np. robinia akacjowa),
- parzystopierzaście złożone (np. karagana),
- dłoniaste (np. łubin)
- trójlistkowe (np. koniczyna);
-występują też liście pojedyncze.
-przylistki, mogą być częścią asymilacyjną przy redukcji blaszki liściowej (np. groszek).
-Częścią asymilacyjną mogą być również osie pędów (np. żarnowiec i janowiec).
- Z przekształconych części liścia mogą tworzyć się wąsy czepne (np. groszek, groch lub wyka).
-Ciernie pochodzenia przylistkowego występują np. u robinii akacjowej, pochodzenia liściowego np. u traganka, pędowego np. u wilżyny.

• LAMIACEAE -WARGOWE
  - K₍₅₎C₍₅₎A₅G₍₂₎.
  - Kwiatostany w formie wierzchotek wyrastają z kątów liści w górnej części pędu, tworzą pozornie okółkowe grona, wiechy lub główki.
  - liście pojedyncze
  - kwiaty zebrane w "niby okółki'',
  - ulistnienie naprzeciwległe,
  - 4 dwusilne pręciki
  - łodyga czterokanciasta
  - owocem jest rozłupnia
  - Kwiatostany grzbieciste, dwuwargowe.
  -Górna warga zrośnięta z dwóch płatków, dolna z trzech.
  -gat uprawne: szałwia lekarska,majeranek , mięta,melisa, lawenda, cząber, bazylia
  -gat chronione: Ajuga genevensis (Dąbrówka kosmata),
  -gat polne: jasnota purpurowa, jasnota biała
  -gat ozdobne: szałwia błyszcząca, lawenda wąskolistna
  BUDOWA ŁODYGI:Zwykle 4-kanciasta, krawędzie są wzmocnione pasmami zwarcicy (kolenchymy).
  PRZYPRAWY: majeranek, cząber, bazylia
  LECZNICZE: Mięta, szałwia

• APIACEAE –Baldaszkowate (selerowate)
  - Wzór kwiatu: *K₅C₅A₅G₍₂₎.
  - Kwiaty drobne, zebrane w charakterystyczne baldachy złożone.
  -Liście osadzone skrętolegle, zwykle pierzastozłożone, nasady rozdęte
  - Owocem jest rozłupnia żeberkowana podłużnie , która po dojrzeniu rozpada się na dwie niełupki.
  -Nasiona bielmowe, bogate w białka i tłuszcze, zrastają się z owocnią.
  -Gatunki chronione: arcydzięgiel litwor , mikołajek nadmorski
  -gat. Uprawne: marchew zwyczajna, kminek zwyczajny, pietruszka zwyczajna ,seler zwyczajny
  -gat polne: blekot pospolity, podagrycznik pospolity, sierpnica pospolita
  -gat ozdobne: jarzmianka większa
  -gat trujące: szalej jadowity , szczwół plamisty
  -gat przyprawowe: koper ogrodowy, kminek zwyczajny
  BUDOWA LIŚCI: Liście bez przylistków, prawie zawsze blaszka liściowa podzielona, u nasady liścia zwykle rozwinięta pochwa liściowa obejmująca łodygę (gatka)

• Caryophyllaceae (Goździkowate)
  -wzór: *K₅C₅A₅₊₅ G₍₅₎

- ulistnienie naprzeciwległe

- kwiatostan to wierzchotka dwuramienna

- kwiaty zróznicowane na część górną - blaszkę i dolną - paznokieć

- owocem jest torebka
-gat chronione: goździk kosmaty, goździk lśniący
-gat ozdobne:goździk ogrodowy, goździk brodaty
-gat polne: rogownica polna

• ORCHIDACEAE – storczykowate
  - Wzór: ↑ P₃₊₃ [A₁ G₁]
  - Liście: Wydłużone, całobrzegie.
  - Ulistnienie: skrętoległe

-zrośnięcie pręcikowia z szyjką słupka w prętosłup (gynospermium).
-Słupek jest pojedynczy, dolny, zbudowany z 3 owocolistków.
-Pręcik jest jeden lub dwa.
- Każdy kwiat składa się z dwuokółkowego okwiatu
- kwiatostan groniaste
-Owoce: Torebka z dużą ilością bezbielmowych bardzo drobnych nasion, rozsiewanych przez wiatr.

-Kwiaty: asymetryczne, listek środkowy okółka przekształcony w warżkę (labellum) i opatrzony ostrogą, warżka

skierowana ku dołowi, pyłek w pyłkowinach, kwiatostany groniaste
-Nasiona: bezbielmowe
-gat chronione: wszystkie w PL (np. dwulistnik muszy, kukuczka kapturkowata)
-gat ozdobne: falenopsis
-gat upr wanilia plaskolistna

• POACEAE-wiechlinowate
  - P₀A₃G₍₂₎
  - ulistnienie skrętoległe
  - liście pojedyczne z języczkiem
  - kwiatostan to kłos lub wiecha
  - owocem jest ziarniak
  -Liście: wąskie, równolegle unerwione, często z otwartymi pochwami, na granicy pochwy i blaszki liściowej

występuje języczek

-Nasiona: bielmowe
-gat chronione: ostnica jana, turówka leśna
-gat uprawne: jęczmień dwurzędowy, kukurydza zwyczajna
-gat ozdobne: jęczmień grzywiasty, kukurydz ozdobna
-gat polne: trzcinnik piaskowy
Liście mają charakterystyczną budowę i składają się z pochwy liściowej otaczającej źdźbło ponad węzłem oraz z równowąskiej blaszki liściowej. W miejscu przejścia pochwy w blaszkę znajduje się u większości traw specyficzny twór, zwany języczkiem. Jest to zwykle błoniasty wyrostek przylegający do źdźbła. Oprócz języczka, podstawa blaszki niektórych traw posiada charakterystyczne uszka zwane inaczej ostrogami.
BUDOWA KŁOSA: Kwiaty traw są liczne i skupiają się w kłoski. Każdy kłosek składa się na ogół z dwóch plew osadzonych na osi (osadce) od jednego do kilkunastu kwiatów. Plewy jako liście przykwiatowe są umieszczone no różnej wysokości – plewy dolna i górna. Pojedynczy kwiat zbudowany jest z krótkiej szypułki, na której są osadzone plewki, trzy pręciki i słupek górny składający się z zalążni oraz dwupiórkowatych znamion. U podstawy zalążni znajdują się dwa drobne wyrostki tzw. łuszczki, których pęcznienie powoduje rozchylanie się plewek i otwieranie kwiatu. Kłoski traw zestawione są w różnego rodzaju złożone kwiatostany, najczęściej wiechy lub kłosy. Charakterystycznym elementem kwiatostanów są często długie ości, wyrastające z plew i plewek

• CYPERACEAE - turzycowate
  - *P₆A₃G_(3-2)
  -trójkątna, pełna łodyga.
  - liście o zamkniętych pochwach
  - ustawione na łodydze trójrzędowo
  - kwiaty drobne, zwykle 3-krotne
  -kwiatostan zebrane w kłosy lub wiechy
  - okwiat mniej lub bardziej zredukowany
  -Pręciki są zwykle trzy,
  - słupek jeden górny z jednym zalążkiem.
  - Owocem jest orzeszek.
  - Nasiona bielmowe, obfitują w skrobię.
  -budowa kwiatu: Okwiat się nie wytworzył. Żeńskie kwiaty z rodzaju Carex są zamknięte w pęcherzyku, który wywodzi się z przysadki kwiatowej.
  -gat chronione: turzyca piaskowa
  -gat ozdobne: turzyca dwustronna, turzyca sztywna
  -gat uprawne: pszenica zwyczajna
  podrodzaj: Psyllophora - 1 obupłciowy kłosek np. turzyca pchla
  Podrodzaj: Vignea - kilka obupłciowych kłosków np. turzyca siwa
  Podrodzaj: Eucarex - kilka rozdzielnopłciowych kłosków np. turzyca błotna

• RÓŻNICE POMIĘDZY TURZYCAMI A TRAWAMI:
  Źdźbła traw mają na ogół przekrój kolisty i są puste w środku, o pełnych węzłach, a łodygi turzyc mają przekrój trójkątny, nie mają węzłów i są pełne.

• POJĘCIA:
  plewinki - łuseczka wyrastająca u podstawy kwiatów na dnie niektórych koszyczków u roślin z rodziny astrowatych
  ostroga kwiatu- Jest to zamknięty na końcu wyrostek u nasady płatka korony, działki kielicha o zazwyczaj walcowatym lub stożkowatym kształcie
  silność pręcikowia- np. 2dł+2krótkie=dwusilność, 4długie+2krótkie-czterosilność
  żagielek, łódeczka, wiosełka – platki korony u motylkowatych
  pokrywy- rodzaj podsadek, czyli listków wyrastających u podstawy kwiatostanu. Pokrywy wyrastają u nasady baldacha złożonego
  pokrywki-rodzaj listków występujący u podstawy kwiatostanu – baldaszka
  paznokiec u goździkowatych - dolna, zwężona część płatków korony niektórych kwiatów wyraźnie oddzielona od rozszerzonej części górnej
  warżka u storczykowatych, - jeden z listków wewnętrznego okółka okwiatu warżka z reguły wyróżnia się odmiennym kształtem i czasem barwą
  pyłkownia- u storczykowatych -ziarna pyłku zlepione w całość za pomocą substancji zwanej wisciną lub kitem pyłkowym. Substancja ta ma postać lepkich, elastycznych nici powstających z komórek jednowarstwowej tkanki wyścielającej woreczki pyłkowe. Pyłkowiny powstają w pręcikach
  laska wanilii- owoc wanilii –torebka, z rodz storczykowatych

Kolanko- zgrubienie pędu roślin z rodziny traw. Występuje w podstawie międzywęźla, tuż nad węzłem i z niego właśnie wyrasta liść, a dokładniej nasadowa jego część, czyli pochwa liściowa, tworzone jest przez komórki miękiszowe oraz kolenchymę. Pełni funkcję ochronną dla merystemu interkalarnego i strefy wzrostu elongacyjnego. Poza tym kolanko umożliwia pokładającym się źdźbłom dźwignięcie się i wzrost ku górze.
języczek- błoniasty twór występujący na styku blaszki liściowej i pochwy liściowej u traw
ostrogi u traw- ostro zakończone, wąskie wyrostki blaszki liściowej na granicy blaszki i pochwy liściowej. Ostrogi takie zwykle obejmują źdźbło.
łuszczki kwiatu trawy - drobny delikatny listek wewnętrznego okółka okwiatu. W okresie kwitnienia łuszczki pęcznieją rozchylając plewki i ułatwiając wydostanie się na zewnątrz pręcików
Plewka – niewielki łuseczkowaty listek występujący głównie w kwiatach roślin z rodziny wiechlinowatych. U niektórych gatunków plewki zakończone są długą ością. Najczęściej występują dwie plewki: dolna i górna
Plewa –u traw, niewielki, łódeczkowatego kształtu, zielony lub bezzieleniowy liść (podsadka) wyrastający u podstawy kłosków. Przeważnie występują dwie plewy: plewa dolna i górna. U niektórych gatunków plewy są większe od plewek i obejmują kłosek (np.owies),
okwiatolistki -?
nektarniki/listki miodnikowe –przekształcone płatki korony w organy gruczołowe wytwarzające nektar
merystem interkalarny - tkanka twórcza pierwotna, powodująca przyrost pędu na długość. Tworzą się u roślin, które bardzo szybko na szczycie łodygi wytwarzają kwiaty lub kwiatostany. Merystemy są rozmieszczone wzdłuż łodygi w węzłach i chronione przez pochewki liściowe.
źdźbło- zielna łodyga roślin z rodziny traw. Cechuje się ona dużą wytrzymałością, pomimo delikatnej i lekkiej budowy.
kwiat gorny –gdy słupek jest dolny we wklęsłym dnie kwiatowym,zrośnięte
kwiat dolny – gdy słupek jest górny, na szczycie wypukłego dna kwiatowego, pozostałe cz kwiatu nizej
kolozalazniowy – dno kwiatowe wklęsłe,slupekna środku zagłębienia,nie zrastając się z nim bokami (sł górny,k.kolozalazniowy)