28 kwietnia 2011r.
Socjologia rodziny - Kapitał kulturowy i kapitał społ. a rodzina
Łączy się to z wcześniejszymi zajęciami – style wychowania (przygotowują do życia w określonych klasach społecznych – reprodukcja str. Społ. Bourdieu)
Koncepcja reprodukcji struktury Społecznej ujmuje również elementy skuteczności działań rodziny.
Jest to stopień rodzinnej solidarności
Jakość i liczba wszelkiego typu zasobów dostępnych jej członkom (materialne i intelektualne)
Zasięg powiązań społecznych rodziny ze światem zewnętrznym
W tej koncepcji mówimy o 2 ważnych pojęciach kapitału:
1 k. społeczny
2. k. kulturowy
Oraz produkt rodzinnej socjalizacji tzw. habitus jednostki – jest to spoleczna natura człowieka wynikająca z proc. Socjalizacji, to też sfera kulturowej nieświadomości (bezrefleksyjne schematy uczestnictwa w zyciu społ.). habitusy są tym co nas różni aby poznać naturę społeczną trzeba poznać habitus jednostki – jest on produktem klasy społecznej w której przychodzimy na świat. To uwewnętrznione w czasie socjalizacji normy i wartości oraz dyspozycje. Dyspozycje to:
Behawioralne
Intelektualne
Logiczne
Moralne
Praktyczne
Niezależne są od jednostki lecz od procesu socjalizacji – fakt urodzenia i wychowania w konkretnej klasie społecznej od niej zależą - styl życia, formy spędzania czasu wolnego, sposób komunikacji, gust, ubiór, dieta, określa tez charakter stosunków społecznych.
Składowymi habitusu jednostki są 2 typy kapitału społeczny i kulturowy
To zdolność jednostek do skutecznego zarządzania zasobami materialnymi i symbolicznymi dla dobra własnego i własnych rodzin – to np.: kontakty społeczne formalne i nie formalne, to sieć społecznych powiązań oraz normy i zaufanie społeczne (obszar świata zewnętrznego czy tylko rodzina czy znajomi itp.)
To wiedza symboliczna służąca rozumieniu systemu społecznego to język, wiedz o świecie, stereotypy, przesądy, sposób wyjaśniania świata itp. Dla każdej z rodzin jest on właściwy dla niej samej.
Występuje w 3 formach
Ucieleśnionej – dyspozycje ciała i umysłu (sport, kształcenie się itp.)
Zobiektywizowanej – formy, obrazy, narzędzia
Zinstytucjonalizowanej – kompetencje wzmacniane w wyniku ciągłej edukacji
Oba te kapitały to duże obciążenie odpowiedzialnością za przyszły los jednostki – aby one się uruchomiły (by jednostka włączyła je aktywnie w proces społeczny) musi pojawić się chęć samej jednostki. W procesie socjalizacji mogą zachodzić procesy, które zblokują jakieś elementy procesu uspołeczniania niezależnie od osób odpowiedzialnych za ten proces.
O kapitale społecznym mówimy, że jest on stopniowalny:
Niski – odwrotność wysokiego, wyuczona bezradność i brak altruizmu, brak ochoty do kooperowania z innymi; przekłada się to na wydolność rodziny i poczucie odpowiedzialności rodziny za wych jednostki
Wysoki – gdzie ludzie polegają na sobie i jest zaufanie społeczne jednostek względem siebie, chęć pomagania innym;
Typologia kapitału społecznego:
rodzinny
towarzysko-sąsiedzki
stowarzyszeniowo-obywatelski
Im wyższe wykształcenie polaków oraz im więcej zarabiają tym mocniej ich k. społeczny przesuwa się w stronę modelu typu 3 i tym silniej oddala od 1. Dominuje potrzeba uzewnętrzniania społ.
Mimo różnic kasowych to i tak najczęściej pomaga się członkom własnej rodziny (ok. 70% rodziców pomaga dorosłym dzieciom). Mimo różnic w zakresie k. społecznego nadal w każdej kl. Społ. istnieje międzypokoleniowa solidarność w rodzinie.
Sześć wymiarów solidarności międzypokoleniowej:
s. emocjonalna – siła uczuć wiążących przedstawicieli 3 pokoleń;
s. asocjacyjna – określa charakter i częstotliwość interakcji między dwoma przedstawicielami dwóch różnych pokoleń w rodzinie;
s. aksjologiczna – określająca to jak blisko członkowie rodziny z różnych pokoleń pozostają podobni względem siebie postaw wartości światopoglądu, opinii itp.
S. normatywna – dot. Oczekiwań członków rodziny względem obowiązku niesienia pomocy i udzielania wsparcia
S. funkcjonalna – skala bezpośredniej wymiany ekonomicznej i wsparcie finansowe miedzy przedstawicielami różnych pokoleń;
S. strukturalna – określa strukturę płciowa danej rodziny, dostępność czasowa i rozmieszczenie terytorialne;
Istnieje transfer międzypokoleniowy którego stopień i siła zostaje mierzona 6-cioma wymiarami solidarności. To jaki transfer tworzymy wpływa na poziom solidarności w rodzinie. Jeżeli subiektywnie oceniamy pozytywnie ten transfer to dobrze bo solidarność międzypokoleniowa jest podstawą i gwarancja transferów międzygeneracyjnych czyli przekazu dowolnych środków czy zasobów między pokoleniami np.: pozytywne relacje z rodzicami powodują większą chęć opiekowania się nimi na starość (starsze osoby w pozytywnej relacji cierpią na mniejsza ilość schorzeń i oceniają swój poziom życia znacznie wyżej). W europie badano transfer czasu i pieniędzy (Szwecja, dania, Austria, Niemcu Holandia i Szwajcaria i Grecja Hiszpania Włochy – w całej europie istnieje siec transferu w dół starsi przekazują młodszym nawet po 70 r.ż. w Skandynawii są częstsze i mniej intensywne a na pd. Odwrotnie. W Europie kontynentalnej ten poziom jest średni. Ta pomoc zależy też od ilości dzieci w rodzinie (im więcej tym pomoc słabsza).
Transfer międzygeneracyjny to też transfer wartości. Badania dot. postaw i zachowań religijnych (jak dziadkowie wpływają na wnuki) z 1971r. i 2010 r. ponad 300 rodzin. Dziadkowie żyją dłużej a rodzice są zabiegani i nie żyją zbyt refleksyjnie. Dziadkowie i babcie to kulturowe okno na przeszłość i tradycje rodzinne. Im bardziej religijni byli dziadkowie i postrzegani jako nosiciele wartości tym więź emocjonalna wnucząt z nimi była silniejsza. Początkowo wpływ dziadków na religijność jest bardzo silny (dbają o jakość tradycji). W późniejszym wieku ten wpływ słabnie ale więź emocjonalna pozostaje.
Konflikty w rodzinie – zawsze istnieją (nie musi to oznaczać niestabilności rodziny), wszystko zależy od umiejętności interpersonalnych jej członków oraz kontekst historyczny i społeczny. Im staż małżeński jest dłuższy tym mniejszy jest stopień pojawiania się konfliktów. Osoby w wieku 20-39 kłócą się 3 X częściej niż małżeństwa 60-latków. Istnieje 5 sposobów wyjaśniania przyczyny k. w rodzinie:
Wyjaśnianie rozwojowe – starsi partnerzy z dłuższym stażem są bardziej tolerancyjni i potrafią więcej wybaczyć a przyzwyczajenie obniża ilość konfliktów to tzw. rutynizacja pożycia.
Dotyczy etapu cyklu życia w jakim jest rodzina – każdy etap cyklu ma swoje elementy konfliktowe np. małe dzieci, czas szkolny, spory o przywództwo w rodzinie, przenoszenie emocji itp. Mniejsze natężenie konfliktu mamy wówczas gdy dzieci wychodzą z domu
Fakt procesu starzenia się – po prostu się nie chce ;-P jesteśmy bardziej i chętniej nastawieni na pokojowe i pasywne formy rozwiązywania konfliktów.
Związany z cechami kohorty wiekowej – wszystko zależy od etapu życia i różnice pokoleniowe wynikające ze stopnia wykształcenia, poziomu aspiracji jak i sytuacji zawodowej.
Koncepcja „przetarcia selekcyjnego” – pary, które przeżyły rozstania i rozwody są bardziej spolegliwe.