Geneza polityki społecznej:

1. Anglia- początek XVI wieku- poprawa funkcjonowania kościołów i klasztorów w celu pomocy osobom biednym (os. bezdomne i bezrobotne); powstawały sierocińce, przytułki dla bezrobotnych i bezdomnych. W połowie XVI w klasztory zaczęły znikać, bezdomni i biedni wrócili na ulicę. 16001r- poor law rozwiązywanie problemów społecznych. Podział na dwie grupy: zdolny i niezdolny do pracy. Osoby zdolne miały zakaz żebrania. Nadzorca ubogich- szukał ubogim pracy. Niezdolni do pracy byli pod opieką parafii. Wprowadzono podatek na ubogich- bogaci płacili najwięcej. Pieniądze szły do kasy parafii. Za te pieniądze budowano szkoły. Powstawały domy pracy. 1834r- nowe prawo ubogich; zlikwidowano pomoc dla ubogich, pozostawiono domy pracy, powstał pierwszy zasiłek dla robotników w zależności od ceny chleba i ilości posiadanych dzieci, system funkcjonował do II wojny światowej.

2. Niemcy- 1881r- pierwsze rodzaje ubezpieczeń:

• Ubezpieczenie chorobowe- częściowo płacił pracodawca, a częściowo pracownik; pieniądze szły do tzw kasy chorych, były także branżowe kasy chorych w zależności od miejsca pracy; prawo do korzystania z lekarza pierwszego kontaktu, leki, pobyt w szpitalu, opieka nad kobietami po urodzeniu dziecka.

• Ubezpieczenie wypadkowe- część płacił pracodawca i część pracownik; renta dla rodziny w przypadku śmierci ubezpieczonego; renta inwalidzka; zasiłek pogrzebowy; pokrywano koszty leczenia po wypadku w pracy.

• Ubezpieczenie emerytalne i rentowe- częściowo płacił pracodawca i częściowo pracownik; renta inwalidzka; renta starcza (70 r.ż; emerytura)

1920- systemowe rozwiązania w USA, zasiłki emerytalne dla pracowników rządu. Działania komercyjne (prywatne firmy ubezpieczeniowe)

1935- ustawy dot wsparcia finansowego dla matek, sierot oraz osób bezdomnych

1945- złoty okres polityki społecznej; odrodzenie gospodarki po wojnie; wsparcie dla bezrobotnych- przekwalifikowanie oraz wsparcie finansowe. Kryzys paliwowy- gospodarka spadła; przewartościowanie priorytetów. Problemem było duże bezrobocie.

Podmioty polityki społecznej:

Podmiot w polityce społecznej to ta osoba, urząd, organ społeczny, instytucja, które różne działania planuje, organizuje, przeprowadza. Zajmuje się prowadzeniem polityki społecznej.

4 grupy podmiotów:

1. O charakterze globalnym- instytucje, organizacje, które obejmują swoim działaniem wszystkie kraje na kuli ziemskiej np. ONZ; FAO- agenda ONZ- organizacja narodów zjednoczonych dot wyżywienia i rolnictwa; ILO- międzynarodowa organizacja pracy- zajmuje się organizacją pracy na wszystkich stanowiskach, ma wpływ na pracodawców, aby polepszali warunki pracy. UNICEF- międzynarodowa organizacja na rzecz dzieci; WHO- światowa org. Zdrowia; UNESCO- światowa org. ds. kultury i dziedzictwa narodowego; IFOR- międzynarodowa organizacja reagowania; siły zbrojne ONZ; ochrona ludzkości cywilnej przed skutkami konfliktu zbrojnego. Organizacja Czerwonego Krzyża i Półksiężyca

2. Podmioty regionalne- stowarzyszenia, organizacje, instytucje, które prowadzą działania na terenie kontynentu lub części tego kontynentu lub części tego kontynentu np. Unia Europejska- większość krajów na ternie Europy

3. Podmioty krajowe- organizacje, które działają na terenie jakiegoś państwa, ale w sytuacji kryzysu itp. Mogą działać w innym kraju np. ministerstwa, ZUS; policja; związki zawodowe, MOPS, MOPR, ośrodki pomocy społecznej , organizacje pozarządowe, Caritas, Eleos, PCK.

4. Podmioty lokalne- działają na terenie danego miasta lub gminy np. MOPR, komisje alkoholowe, ośrodki interwencji kryzysowej; wspierają mieszkańców danego miasta lub gminy

Dyscypliny polityki społecznej:

• Polityka ludności i polityka rodzinna- mają na celu wspieranie rodziny

• Polityka zatrudnienia- pomoc w znalezieniu pracy i pomoc bezrobotnym, ochrona grup zawodowych

• Polityka mieszkaniowa

• Polityka ochrony zdrowia- realizowana przez instytucje państwowe, ale także przez firmy prywatne- np. bezpłatne badania, profilaktyka

• Polityka zabezpieczenia społecznego i opieki społecznej- obowiązkowe składki; składka na ubezpieczenie społeczne (renty rodzinne itp.) (świadczenia z ZUS np. urlop macierzyński, zwolnienie lekarskie powyżej 33 dni, zasiłek pogrzebowy)

• Polityka edukacyjna i kulturowa- ministerstwo edukacji narodowej i sportu; opieka przedszkolna; ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego

• Polityka ochronny środowiska- wywóz śmieci, zanieczyszczenia środowiska (smog, obniżenie emisji CO2)

• Polityka prewencji i przezwyciężani zjawisk patologii społecznych- działania profilaktyczne (programy dot. przemocy w rodzinie itp.; brak instytucji zajmujących się walką z patologią

1. Przeludnienie globu ( 2/3 ludności zamieszkuje Chiny i Indie)

2. Starzenie się społeczeństwa- w PL jest zbyt niski wskaźnik urodzeń; w okresie starszym jest znaczna część społeczeństwa, przybywa osób w górnej granicy wieku 80+, które wymagają stałej opieki

3. Problemy dzieci, młodzieży i rodziny

• Problemy związane z edukacją (obowiązek nauki do 18 r.ż.), zapewnienie możliwości edukacji od przedszkola

• Problem niedożywienia dzieci

• Problem uzależnień

• Brak programów profilaktycznych

1. Trudności w zdobywaniu pracy

2. Degradacja środowiska naturalnego (ustawa śmieciowa, zmniejszeni ilości smogu)

3. Ubóstwo i głód

4. Narastanie dysproporcji rozwojowych

Zadania polityki społecznej:

• Kreowanie rozwoju społecznego, przez kształtowanie potrzeb i dostępu do dóbr i usług

• Walka ze zjawiskami patologii społecznych

• Udzielanie pomocy każdemu obywatelowi w momencie wystąpienia trudnych warunków życiowych

• Zapobieganie konfliktom międzyludzkim i utrzymanie ładu społecznego

• Utrzymanie systemu nauki, edukacji i kultury

• Zapewnienie obywatelom równego dostępu do ochrony zdrowia, zapobiegania i leczenia chorób i niepełnosprawności

• Organizacja różnych aspektów pracy i zatrudnienia

• Zachowanie godności człowieka szczególnie starszego i niepełnosprawnego

• Wspieranie rozwoju gospodarczego

• Poprawa zaspokojenia potrzeb człowieka i podnoszenie kultury życia

• Utrzymanie równowagi pomiędzy wolnością i równością wszystkich obywateli

Cele polityki społecznej:

• Zaspokajane potrzeb człowieka- potrzeby materialne (podstawowe) związane z egzystencją człowieka (zaspokojenie głodu, bezpiecznego miejsca do zamieszkania, potrzeba posiadania pracy i otrzymywania dochodu z tej pracy).

• Zaspokajanie potrzeb duchowych niematerialnych- jest to potrzeba godności, szacunki dotyczy grup, które żyją na marginesie, dzieci, osób starszych, osób niepełnosprawnych, bezdomnych, osób wykluczonych z pracy (np. po urlopie macierzyńskim), emigrantów; potrzeba bezpieczeństwa

• Promowanie życia rodzinnego- zachęcenie społeczeństwa do posiadania dzieci

• Eliminacja ubóstwa i niedostatku

• Tworzenie nowych szans rozwoju społeczeństwa

• Usuwanie nierówności społecznych

• Podnoszenie kultury życia