WYKŁAD 3 18.10.12r

Zaratusztrianizm

• Zaratustra( Fredy Mercury)

• Powstał na gruncie plemion irańskich

• Indonezja 2 haplo grupy genetyczne R1A, R1B

• R1A saten grupa języków z (sz,cz,dz,dź)m.in. ormiański, języki słowiańskie, hinduskie, irańskie(perski-farsi, daro, paszto)

• R1B katen (brak archaizmów) języki germańskie, romańskie, greckie, petycki

• Słownik różnica między językami z R1A np. rygweda; ryg- krowa, weda- wiedza; wiedza o krowach; Agni-bóg ognia, yasna- światło

Plemiona irańskie zamieszkujące słowiańskie:

• Scytowie

• Sarmaci

Polacy 60% R1A z irańskiego:

• Stosunek do kobiet-szarmancki

• Wysoka pozycja kobiet

• Fascynacja końmi

• Pozostałości kulturowe (dualizm wyodrębnienie świata dobrego i złego)

• Palenie na stosie ciał(palenie żon na stosie po śmierci męża)

Etapy rozwoju zaratusztrianizmu:

1. Okres medyjski XIII w p.n.e.- VII w p.n.e.

   • Medowie główne plemie (teren Iranu)

   • magowie- kapłani (język staroperski, język liturgiczny)

   • bogowie: Mitra, Anahita

2. Etap zaratriusztański VII w p.n.e.- VIII w n.e.

   • największa religia na świecie

   • koncentracja na jednym bogu Ahuramazda- pan światła

   • Persowie podbijają Medów pod wodzą Cyrusa Wielkiego- narodziny Zaratusztry w Turkmenistanie (Horezma)

   • Awesta najważniejsza księga

   • Zaratusztra był uczniem Ahuramazdy

   • Zaratusztra urodził się z dziewicy, magowie chcą go zabić(strach przed odebraniem władzy) w wieku 20 lat opuszcza dom i wędruje samotnie po Persji, w wieku 30 lat uzyskuje objawienie

   • od 630r. p.n.e. okres prorocy zaczyna od plemion nomadyckich, podbój religijny Persi w sposób łagodny i militarny, dociera do Grecji i Indii

   • Zaratusztra 2 przeciwieństwa: uduchowiony, racjonalny

Doktryna religijna:

• koncepcja dualistyczna- istnienie 2 bogów niezależnych od siebie w czasie Zarwan gdy czas jeszcze nie istniał z pierwiastka światła i ciemności

  • Ahuramazda- powstał ze światła, dobry bóg nie jest doskonały wszechmogący; proces kreacji: archaniołowie- geniusze Mitra jeden z najważniejszych archaniołów, aniołowie, anioł struż(frawaszi), stworzył dobre zwierzęta: koń, pies i rośliny zbożowe

  • Aryman- powstał z ciemności; dewy (od dewan- demony) Asmadeusz, drudże (demony), Peri (nimfy, smoki), stworzył złe zwierzęta: węże, ropuch i chwasty

  • Człowiek składa się z duszy(Ahuramazda) i ciała (Aryman). Ahuramazda ma wygrać, po śmierci człowiek trafia do krainy światła lub ciemności, po śmierci przez 3 dni dusza jest na ziemi

• linearna koncepcja czasu-12 tys. lat, 4 epoki, w ostatniej walka pomiędzy Ahuramazda i Aryman, pod koniec miał przyjść Sasrysz- mesjad- nowy Zaratusztra- koniec świata-płynny metal

• koncepcja wolnej woli człowieka- musi wybierać między złem a dobrem (Zaratusztra modlił się na stojąco- partner Ahuramazdy)

• etyka zaratusztrianizmu: triada: dobre słowa, dobre myśli, dobre uczynki; kult czystości (nie można dotykać padliny, zwłok- zjadane przez zwierząta-sępy, nie można zanieczyszczać żywiołów: ognia, ziemi, wody), fizyczny- ablubcie- mycie się, duchowy- mobed -wyspowiadać się duchownemu

• kult ognia- czcili go

Awesta- najważniejsza księga(księga podstawowa, zasadnicza) składa się z:

• jasna- księga liturgiczna (kapłan wypija kielich z mieszanki ziół)

• widewdat – komentarze do księgi liturgicznej

• wisprad

• jaszty- zbiór modlitw, psalmów

• chordaawesta- mała Awesta- streszczenie Awesty

• gaty- hymny

Kto wyznaje Zaratusztrianizm:

Indie(parsowie), Pakistan