Nowe teorie rozwoju regionalnego ( lata 80/90; wykorzystanie wiedzy i nowych technologii w gospodarce o charakterze globalnym); podkreślają rolę lokalizacji w rozwoju regionalnym(ważne są cechy kulturowe i geograficzne- potencjał endogeniczny); należy lokować zasoby rozwojowe w zasobach wewnętrznych- podważa to sens polityki interwencjonistycznej, interregionalnej; podkreśla się wykorzystanie wiedzy jako źródła informacji, (inteligentna specjalizacja), Współpraca sfery gospodarczej sfery B plus E; współpraca sieciowa- relacje między podmiotami, które współpracują mają charakter partnerski; podstawą ich jest zaufanie; polski klaster agroturystyczny łączy gospodarstwa agroturystyczne wiejskie, dzięki czemu łatwiej sfinansować prowadzenie strony internetowej, czy wyjazd na targi- współpraca i rywalizacja
Teoria sieci Manuela Castensa: rozwój procesów gospodarczych zachodzi w sposób zróżnicowany ze względu na przestrzeń; centrami wzrostu są metropolie i technopolie; ich możliwości rozważany jest w kategoriach globalnych, gdyż funkcjonują one ponad granicami państw; nowoczesna gospodarka oplata całą kulę ziemską siecią powiązań o charakterze komunikacyjnych dzięki którym przepływa wiedza i poglądy; dotyczy to też towarów i gustów konsumenckich i środków finansowych, dysponują one nie tylko władza ekonomiczną i polityczną;
Teoria dystryktów przemysłowych A. Marschala: dystrykt stanowi wydzielony obszar na którym swoja działalność prowadzą wyspecjalizowane zakłady przemysłowe; struktura dystryktu jest oparta o małe i średnie przedsiębiorstwa; większość z nich działa w oparciu o lokalny kapitał a więc większość decyzji też podejmowana jest lokalnie; między przedsiębiorstwami istnieje nie tylko rywalizacja ale tez współpraca; b. duża ruchliwość siły roboczej; w takich dystryktach siła robacza jest związana z dystryktem niż z konkretnym zakładem; współpracuje w wysoko wykwalifikowanymi firmami usługowymi; podkreśla też znaczenie wartości społecznych, które rozwijają się w dystrykcie;
Teoria nowych dystryktów przemysłowych we Włoszech (lata 80): w ramach dystryktu firmy silnie kooperują i rywalizują; tworzą one siatką powiązań, które opierają się na wartościach i tradycyjnych normach społecznych; firmy małe i rodzinne, razem prowadzą one działania szkoleniowe, marketingowe, wprowadzają nowe technologie;
3 typy dystryktów Anny Markusen; mogą powodować i korzyści i straty dla regionów
Dystrykt oparty na dominującym przedsiębiorstwie: wszystkie inne firmy są podporządkowane jednemu przedsiębiorstwu, a cała gospodarka jest uzależniona od sytuacji finansowej tego przedsiębiorstwa; inne firmy świadczą usługi dla tej firmy; jeżeli dominująca firma w regionie dochodzi do ekonomicznego upadku całego regionu np. Detroit
Dystrykt oparty na dominującym przedsiębiorstwie zlokalizowanym poza regionem plus firmy satelickie; decyzje, które zapadają w tym przedsiębiorstwie wpływają na kondycję regionu i firm satelickich, ale dodatkowo są podejmowane poza regionem- nie mają związku między sobą; nie ma np. specyficznej kultury przedsiębiorczości, lokalnych tradycjach współpracy; np. zarządy supermarketów TESCO, HP, Banki
Dystrykt oparty o uwarunkowanie polityczne; np. Waszyngton, region zajmuje określone polityczne funkcje, które wynikają z usytuowania w tym regionie licznym instytucji państwowych np. urzędów, centrów decyzyjnych dotyczących wojska, armii, uczelni; przyczyną rozwoju takiego dystryktu są zamówienia rządowe, firmy lokują swoją siedzibę aby wykonać te zamówienia; pobudzają one koniunkturę gospodarczą i rozwój lokalny; dominującą rolę odgrywa jeden bądź kilka podmiotów, jest to instytucja publiczna oraz te firmy, które produkują na jej potrzeby; nie kierują się one wolną konkurencją a uwarunkowaniami politycznym, które są nieprzewidywalne i o rozwoju decydują wyniki wyborów; brakuje tutaj rozwiniętej sieci współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, które funkcjonują w regionie;
Teoria klastrowa Portera- decydujący wpływ ma umiejscowienie działalności ekonomicznej; od kilkunastu lat obserwuje się tzw. Paradoks lokalizacji, który polega na tym, że mimo iż produkcja umiejscowiona jest lokalnie ale to co jest rezultatem sprzedawane jest globalnie; powiązane ze sobą firmy, wyspecjalizowani dostawcy i usługodawcy, a także przedsiębiorstwa działające w sektorach pokrewnych i współpracuje z nimi instytucje, gronach koncentrują swoją lokalizację w przemysłowych tzn. w klastrach; dzięki tej bliskości lokalizacji są w stanie poprawiać swoją konkurencyjność; podmioty te ze sobą konkurują ale również ze sobą współpracują; wymieniają między sobą informacje handlowe, nowinki technologiczne, współpracują ze sobą w zakresie promocji i marketingu a także korzystają ze wspólnych wysoko wyspecjalizowanych kadr; uczelnie regionalne, szpital, firma z prywatnym laboratorium, firma prawnicza, firma farmaceutyczna – podmioty te tworzą jeden klaster i tworzą nowe produkty w zakresie farmaceutycznym i w zakresie lecznictwa; diamenty Portera (co musi być w klastrze): klasyczne czynniki produkcji (kapitał, siłą robocza, infrastruktura), popyt na dobra i usługi wytwarzane w klastrze generowany na rynku regionalnym, obecność sektorów wspomagających firmy główne dla klastr (np. doradztwo finansowe), strategia zarówno poszczególnych firm w gronie jak i całego grona przemysłowego, która powinna być dostosowana do struktury ekonomicznej regionu i odpowiadać warunkom światowej konkurencji; zakłada on, że w rozwoju grona ważną rolę powinny również odgrywać władze publiczne na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, nie powinny one faworyzować żadnego z nich; nie powinna ona dążyć do organizowania od podstaw nowych klasterów, a rozwijać grona istniejące i wykorzystywać regionalne układy gospodarcze; władze też powinny tworzyć strategie rozwoju klasterów; powinny być nastawione na rozwój instytucji naukowych, badawczych, szkoleniowych; istotna jest tez współpraca z izbami handlowymi, związkami zawodowymi, organizacjami społecznymi, gdyś tego typu podmioty są nośnikiem wiedzy niezbędnej do rozwoju grona; administracja regionalna powinny rozwijać infrastrukturę społeczną regionu, ważna jest aktywna promocja regionu; Porter jest niechętny dla wspierania grona za pomocą ulg podatkowych, gdyż one nie są instrumentem skutecznym w rozwoju przedsiębiorczości, jest tylko marnotrawienie pieniędzy publicznych, lepsze są dotacje i pożyczki dla restrukturyzacji przedsiębiorstw, szkoleń, wprowadzania nowych technologii; wszystkie realizowane projekty mają poprawiać innowacyjność firmy; samorząd regionalny musi wspierać instytucje finansowe wspierające grona np. banki ; polityka klastrowa UE jest bardzo ogólna. Jest rozwijana na poziomie państw członkowskich
Wenczer capital- innowacyjne projekty na firmy obarczone wysoką dozą ryzyka; dlatego tworzone są specjalne fundusze; one się nie zwrócą
Teoria regionu uczącego się i regionalnych systemów innowacji- Richard Florida; regiony uczące się funkcjonują jako tzw. Magazyny wiedzy i pomysłów; powinny one zapewniać przyjazne środowisko oraz infrastrukturę wspomagającą przepływ wiedzy i informacji; zakłada ona , ze czynniki konkurencyjności przedsiębiorstw, które umożliwiają funkcjonowanie na światowych rynkach powstają w warunkach lokalnych; uczący się system lokalny tworzą aktorzy silnie ze sobą powiązani, nie tylko podmioty gospodarcze ale również aktorzy społeczni, polityczni i instytucjonalni. Współpraca i konkurencja pomiędzy nimi. Kreują oni wiedze o charakterze formalnych ale też nieskodyfikowana tzw. „milczącą”. Florida uważa, ze wiedza ta jest ważniejsza od wiedzy formalnej. Milczącą wiedzę zdobywa się po przez wzajemne uczenie się po przez interakcje i wspólne działanie. Ona pozwala regionowi by elastycznym i dostosowywać do zmieniającego się otoczenia. Następuje w nich międzypokoleniowy przez wiedzy, doświadczeń i umiejętności; a sukcesem jest wykorzystanie ich i orientacja na przyszłość. Wiedza to też zbiór poglądów, wierzeń, którym przypisuje się znaczenie praktyczne. Częścią wiedzy jest umiejętność jej praktycznego wykorzystania. Jest to zasób qusi –publiczny- niewykorzystywany, zasób symultaniczny- może być wykorzystywana przez wiele osób w tym samym czasie, charakter nieliniowy, trudno określić jej skutki
Polityka klastrowa- prowadzona również przez państwa unijne, tworzone również w Polsce
7 luty godz 11- I termin aula
Ustny dwa pyt jedno z wykładów drugie z ćw
30 czwartek 13-15 do pokoju 305