Psychologia małych grup
1. Konflikt:
definicja konfliktu:
-a) typologia konfliktu:
-indywidualny (spowodowany np. przez sprzeczność celów)
-interpersonalny
-wewnątrzgrupowy (autystyczny, eskalujący, fałszywy)
-intergrupowy lub nawet międzyorganizacyjny
2.Jakie warunki muszą zaistnieć, aby powstał konflikt?
1. nieprzystawalność celów np. gra pokera, sukces vs. żal
2. spostrzeganie możliwości zakłócenia lub zablokowania działań podmiotu, ,,Czy sądzisz, że poprzez swoje działanie mogę Ci uniemożliwić osiągnięcie zwycięstwa?"
Ogólnie konfliktom może sprzyjać uwarunkowanie kulturowe oraz atmosfera w grupie
3. Cechy konfliktów:
-nieuchronność
-w porę nierozwiązany staje się zakamuflowany, zakłóca funkcjonowanie grupy,
-konflikty należy rozwiązać by grupa mogła istnieć!
4. Źródła konfliktu:
-ograniczone zasoby,
-niezgodność charakterów
-donoszenie (zwrócenie uwagi grupy na istotne problemy, ma więc także pozytywne skutki)
-rozbieżność między władzą a autorytetem
-brak uzgodnienia w zakresie statusu - jeśli członek grupy uważa, że dana osoba ma większy autorytet i władzę niż zasługuje, to może dokonać porównania uwłaczającego
Relatywna deprywacja: poczucie, że w porównaniu z innymi otrzymujemy mniej niż powinniśmy, występuje deprywacja egoistyczna - jednostka stwierdza, że ktoś inny posiada więcej niż ona , co rodzi konflikt wewnątrzgrupowy, wyróżniamy także deprywację braterską- porównanie sytuacji własnej grupy z inną grupą, rodzi konflikt intergrupowy.
Według teorii realistycznego konfliktu grupowego między grupami toczy się stała rywalizacja.
5. Negatywne skutki konfliktu:
- demonstracja własnych potrzeb: dobro jednostki ponad dobro grupy
-zranienie emocjonalne i fizyczne
-utrata zaufania do grupy: jednostka zaczyna przekazywać fałszywe informacje, następuje deformacja rzeczywistości
- niezrealizowane cele
6. Pozytywne strony konfliktu:
-przełom -zmiana stylu funkcjonowania grupy
-niepokój sprzyja ujawnianiu talentów i umiejętności
-konflikty są źródłem informacji diagnostycznych
-wzmocnienie grupy i odzyskanie jedności
Jak zapobiegać konfliktom?
1. dobre normy grupowe, nie zawierające żadnej ambiwalencji
2. kontrola przepływu informacji- zapobiega porównaniom indywidualnym i deprywacji relatywnej,
3. psychologiczne i fizyczne odseparowanie członków dążących do konfliktu
4. zmniejszenie lub pozbawienie znaczenia istniejących miedzy grupami podziałów
5. Worclel: znalezienie różnic pomiędzy grupami i połączenie obu grup na zasadzie wspólnego uzupełniania
6. tworzenie fizycznych i/lub społecznych barier w komunikacji (intergrupowo)
Fazy konfliktu:
Pondy: 1. konflikt utajony: PRZYCZYNY
2. konflikt spostrzegany
3. konflikt odczuwany ;EMOCJE
4. konflikt manifestowany: WALKA
5. konflikt zakończony
Eskalacja konfliktu:
-trzy wymiary: liczba, ogólnośc spornych kwestii, liczba zaangażowanych osób
-wpływ dysonansu poznawczego: skoro kogoś tak bardzo przekonuję, to to rzeczywiście jest istotne
-opór: gdy ktoś chce ograniczyć czyjąś niezależność poprzez perswazję.
- lęk przed kompromitacją w wypadku rezygnacji ze swoich racji
- norma wzajemności: odpłacać złem za wyrządzone krzywdy
-deindywiduacja: uprzedmiotowienie przeciwnika
- autodeindywiduacja: ucieczka od własnej tożsamości, to nie ja krzywdzę
- rozproszenie odpowiedzialności- to anonimowa grupa ponosi odpowiedzialnośc, a nie ja jako jednostka
- Heider : teoria atrybucji- przypisujemy przyczyny nie będąc pewni ich słuszności
-podstawowy błąd atrybucji- przypisywanie innym atrybucji wewnętrznej w wypadku porażek
STRATEGIE RADZENIA SOBIE Z KONFLIKTEM:
1. model DESC (describe, express, specify, consequences)
2. negocjacje i targowanie:
kompromis
głosowanie
pomnażanie ciastka
obcinanie kosztów
przerzucanie pomostu
GRIT- stopniowe i odwzajemnione skłanianie do obniżania napięcia
3. Interwencja trzeciej strony:
mediacja vs. arbitraż
J. Grzelak ,,Preferencje kontroli i zachowania społeczne"
1. Motywy decyzji jednostki, gdy jej los zależy nie tylko od niej samej, lecz także od innych członków zbiorowości to czynniki warunkujące jej zachowanie, należą do nich:
a) preferencje dotyczące podziału dóbr (zyski i straty) między siebie a innych
b) preferencje dotyczące rodzaju i zakresu kontroli własnej i partnerów nad tym podziałem
2. Analiza sytuacji:
1) Jaka jest struktura interesów - jak dobra są dzielone?
2) Jaka jest struktura kontroli? -wpływ poszczególnych jednostek na konsekwencje działań własnych i działań partnera- kto dzieli dobra?
3. Konflikt interesów:
1) Czynniki strategiczne- czy kooperacja jest opłacalna?
2) wielkość grupy- im więcej uczestników sytuacji społecznej, tym mniejsza jest gotowość każdego z nich do działania na rzecz innych (dotyczy to grup stosunkowo małych)
Kooperacja maleje wraz ze spadkiem:
a) zauważalności wpływu jednostki na rozwiązywanie konfliktu
b) spadkiem rozpoznawalności zachowań jednostki przez pozostałych aktorów sytuacji
Czynniki te maleją wraz ze wzrostem grupy.
Co sprzyja kooperacji?
modelowanie- dawanie przykładu, porozumiewanie się, identyfikacja z partnerem (bliskość interpersonalna)
ORIENTACJE SPOŁECZNE
orientacja= preferencja wobec alokacji
INDYWIDUALIZM, ALTRUIZM, RYWALIZACJA, MĘCZEŃSTWO, KOOPERACJA, MASOCHIZM, SADOMASOCHIZM, AGRESJA
Orientacje na percepcję sytuacji i partnera, na wartościowanie i zachowanie w danej sytuacji.
Orientacje zależą od: liczby osób, odległości fizycznej, dobra, podziału na 'my' i 'oni'
Osoby kooperujące (prospołeczne) są skłonne inwestować więcej w dobro wspólne i są bardziej wrażliwe na nadużycia w tej dziedzinie.
KONTROLA
Kontrola to umiejętność utrzymania stanu aktualnego lub osiągnięcia stanu korzystnego.
Stopień w jakim ludzie cenią kontrolę wpływa na ich percepcję świata, uczucia i zachowanie, ale w niektórych sytuacjach celem jednostki może być unikanie kontroli.
zatem:
Jednostka może dążyć do:
1. kontroli własnej nad skutkami działań dla siebie- preferencja samokontroli
2. kontroli własnej nad skutkami działań dla partnera- preferencje władzy
3. kontroli partnera nad skutkami działań ważnych dla niego- preferencja respektu
4. kontroli partnera nad skutkami działań istotnych dla jednostki (1-9% populacji) - preferencja uległości
5. wspólnej kontroli nad wynikami jednostki- preferencje koordynacji
6. wspólnej kontroli nad wynikami partnera- preferencje koordynacji (także)