Socjologia małych grup
Zakres nauki o małych grupach:1) socjologia małych grup, to dział socjologii, 2)określenie analiz socjologicznych niskiego poziomu ogólności, obejmujących mikrostrukturę społeczną, codzienne relacje, stosunki i interakcje występujące między jednostkami, małymi grupami i w społecznościach lokalnych,3) bada społeczne zachowania i działania, czynności (pomiędzy nimi jest duża różnica- sprawdź w słowniku)
Sztompka - mikrostruktura to mała struktura społeczna. Analizuje ją w opozycji mikro-makro, wychodzi od struktury i jej definicji-jako czystej konfiguracji stosunków społecznych, niezależnie od tego miedzy kim występują i czego dotyczą. Stosunki społeczne to normatywnie określony schemat interakcji miedzy jego partnerami. Partnerzy zajmują pewne pozycje społeczne w związku z którymi pełnią role. Pozycje to półki hierarchiczne, na których pełni się role. Mikrostruktura to siec powiązań miedzy elementarnymi składnikami życia społecznego, czyli takimi, które z punktu widzenia socjologii są traktowane jako ostateczne i nierozkładalne np. struktura grupowa jako sieć powiązań między jednostkami. Makrostruktura to sieć powiązań miedzy złożonymi obiektami społecznymi, a więc takimi, które same są wyposażone w strukturę, np. partia.
Giddens -struktura społ to wzory interakcji pom jednostakimi i grupami. Nie są to interakcje dowolne lecz ustrukturowane, regularne, powtarzalne wzory. Strukturacja to aktyw. Istnieje coś zewnętrznego lecz człowiek ma na to wpływ, to dwukierunkowy proces- nasze działania kształtują świat społeczny a świat nas.
Turner - struktura charakteryzuje się dwoistością, wszelkie działanie społeczne opiera się o strukturę. Warunkiem istnienia tej struktury jest działanie, dlatego, że tworzą struktury regularności ludzkich zachowań.
Pierwsze badania nad małymi grupami
Socjometria (Moreno, badania nad emocjonalna strukturą atrakcyjności- odpychania,
Mika - wzory atrakcyjności interpersonalnej)
Wpływ grupy ( np. konformizm)
Teorie pola (Lewin- grupa jako całość wyposażona w cechy systemowe, postulat całościowego traktowania zjawisk społ)
Zasady nauki o małych grupach (dlaczego się prowadzi badania)
Małe struktury budują duże
Grupy wywierają silny wpływ na jednostki
Grupy są zjawiskiem powszechnym
Maja określona wartość dla interesu społecznego
Wyniki nauki nad nimi maja wartość aplikacyjną
Jednostka a społeczeństwo (Turowski)
I. Konieczność życia społecznego
Jednostka sama dla siebie jest niewystarczająca
Zdolność mowy i przekazywania myśli może być kształtowana i rozwijana tylko we współżyciu z innymi
Całkowita niezależność od wpływów społ jest niemożliwa
Pod kara degradacji swojej natury jednostka nie może żyć poza społ
II. Trzy koncepcje pojmowania jednostki ludzkiej jako istoty społecznej
Abstrakcjonistyczne- to brak twierdzeń o jednostce (formy życia)
Naturalistyczne- jednostka jako przedstawiciel gatunku (reakcje zachowań w organizmie)
Realistyczne- jednostka istota społeczną (staje się , jest podmiotem)
Istnieją dwa poglądy o charakterze linearnym dot pojmowania jednostki ludzkiej jako istoty społ i mieszczą się na kontinuum od ubezwłasnowolnienia do wolności. Istnieją też poglądy o charakterze cyklicznym tj. od indywidualizmu do kolektywizmu.
III. Trzy stanowiska w ujmowaniu relacji człowieka i społeczeństwa
Organicystyczne- jednostka nie ma praw osobowych, substancjonalnym bytem jest społeczeństwo (całość pierwotna wobec osoby). Jednostka jest o tyle ważna o ile funkcjonuje w społeczeństwie. Sama w sobie, poza grupą nie stanowi celu. Stanowisko to ma źródło w filozofii Platona. Arystoteles mówił o zróżnicowanej całości- państwo to nie monolit. Spencer- jednostka to tryb w maszynie, Hegel- nazizm, totalizm, lebensborn.
Nominalistyczne, atomistyczne- realnie istnieją tylko jednostki połączone umową
Funkcjonalne- jednostki są bytem substancjonalnym, równocześnie tworzą one społeczeństwo, które staje się bytem realnym. Funkcjonalne powiązanie- jednostka i społeczeństwo jest konieczne dla osiągnięcia dobra jednostkowego, rozumianego najogólniej jako osiągnięcie pełni człowieczeństwa w ramach społeczeństwa. Dobro wspólne jest niezbędne dla realizacji dobra jednostkowego. Jednostka ma uprawnienia od wspólnoty. Może domagać się praw i vice versa. Wskazanie praw osobowych jednostki pozwala określić zakres podporządkowania jednostki społeczeństwu i vice versa. Wyższość jednostki nad społeczeństwem jest wynikiem tego, że jest substancją. Uprawnienia : do istnienia, do rozwoju, realizowania celu, rozwoju osobowości, prawo do równości.
Tylko dobro wspólne gwarantuje realizacje dóbr osobowych jednostki, wytycza granice i zakres obowiązków jednostki wobec społeczeństwa, jest kryterium ingerencji oraz ograniczeń praw jednostki przez społeczeństwo. Bez dobra wspólnego nie możemy się rozwijać. Tylko w wypadku kolizji dobra jednostkowego i wspólnego tej samej wagi, można poświęcić dobro jednostki.
Prekursorzy mikrosocjologii
F.Tonnis przetransformował ja z filozofii społecznej na socjologię. Na niego powołują się w Niemczech modele działania praktycznego w pracy socjalnej: 1) człowiek we wspólnocie 2) jako otrzymujący pomoc ze stowarzyszenia. Pojawiają się tu następujące kategorie:a) kategoria więzi,b)psychologizm (jego koncepcja nie mówi o strukturach społecznych, patrzył z perspektywy człowieka, mówił o wewnętrznie umocowanej woli, z której wynika więź jako0 zjawisko psychologiczne a nie społeczne), c) dominacja jestestw społecznych nad jednostkami, d) wola organiczna (głęboka, niedostępna refleksji, wynika z głębokiej potrzeby człowieka, jest to wola substancjonalna, decyduje o pojawieniu się kategorii wspólnoty), arbitralna ( jest powiązana ze świadomością, jest źródłem uświadomionych celów wewnętrznych, wyrafinowane działania są wynikiem tej woli). Wola konstytuuje jestestwa społeczne e) wspólnota i stowarzyszenia.
Idea wspólnoty w formie życia społecznego:
Dominacja więzów pokrewieństwa
Braterstwo, sąsiedztwo
Łączenie ludzi jako osobowości
Kontrola poprzez tradycję i wiarę
Podstawowym gospodarstwem jest własność wspólna
Balans pomiędzy potrzebą bliskości we wspólnocie a realizacją celów jednostkowych-dotyczy to i wspólnoty i stowarzyszenia
Durkheim- kategorie pojęciowe w jego socjologii: fakty społeczne : są zewnętrzne, dominujące, obiektywne. Pierwotne są struktury zewnętrzne (przeciwnie niż Tonis).Fakt to wszelkie działanie społeczne, zewnętrzne wobec jednostki, panujące nad jej świadomością, obiektywne. Człowiek pozbawiony języka, wiedzy, umiejętności, poglądów moralnych spadnie do rzędu zwierzęcia, a więc charakterystyczne cechy natury ludzkiej wychodzą od społeczeństwa ale jednocześnie społeczeństwo istnieje i żyje jedynie w jednostkach i przez jednostki. Wyznacza on także metodologie badań: bycie zewnątrz zjawiska, dystans wobec rzeczywistości wyprowadzony z kategorii faktu społecznego. Samobójstwo jako tak bardzo indywidualny fakt może być skutkiem cierpienia społeczeństwa. To ono jest przyczyną cierpienia indywidualnego, są to tak zwane społeczne rany. Wyróżnił trzy rodzaje samobójstw- egoistyczne, altruistyczne, anomijne. Egoistyczne wynika z faktu dezintegracji społecznej, izolacji, osamotnienia, nie ma spoiwa społecznego, nad altruistycznym toczą się debaty co do samego istnienia altruizmu. Samobójstwo według Durkheima to akt społeczny wynikający ze stanu grupy społecznej , w której jednostka uczestniczy, to akt wymuszony przez grupę na jednostce, rezultat zewnętrznego przymusu wywieranego na jednostkę przez grupę. Czynniki determinujące samobójstwa: stopień integracji wewnętrznej grupy, stopień uzależnieniu jednostki od grupy, stan społecznej regulacji, stan porządku zbiorowego. W przypadku samobójstwa anomijnego- pozorna wolność, nie ma reguł, wszystko jest możliwe, brak drogowskazu, sprzeczności.
Simmel- wysunął koncepcje diad i triad. Formy uspołecznienia : urzeczywistniająca się na niezliczone sposoby forma, której jednostki wiedzione potrzebami tworzą jedności zewnętrzne, które te potrzeby mogą zaspokoić. Formy uwalniają się i autonomizują, Jest to proces uspołecznienia. Treść procesu uspołecznienia : wszystko to co w postaci popędu, pożądania, celu, skłonności, fizycznej obecności, ruchu jest w jednostkach podstawą lub okazją do oddziaływania na innych i ulegania ich oddziaływaniom. Forma procesu uspołecznienia: coś abstrakcyjnego, ogólnego, trwałego, w mniejszym stopniu jednostkowego, konkretnego czyli zmiennego i przemijającego ( to gry, zabawy, towarzyskości). Zabawowa forma uspołecznienia to klucz do zrozumienia funkcjonowania małej grupy- pojęcie progu towarzyskości i jego konsekwencja dla grupy, czyli balans pomiędzy formą z procesami. Forma zabawowa odzwierciedla problemy zewnętrzne grupy, umożliwia ustalenie względnej ważności programów. Mechanizmy wyjaśniania związku pom procesem grupowym a forma zabawową: 1)grupy efektywne a zintegrowane- grupa efektywna w formie zabawowej odtwarza cechy procesu grupowego, które są dla niej źródłem efektywności i dumy, grupa w formie zabawowej odtwarza cech procesu grupowego, które stanowią formę napięć 2) grupy, w których występują problemy- grupa zab przyjmuje własności stojące w sprzeczności z jej normatywnymi cechami.
Wielkość grupy a forma strukturalna grupy:
Diada- poczucie zagrożenia, brak zewnętrznej całości, poczucie intymności, brak delegowania obowiązków, kozioł ofiarny dezintegrujący grupę
Traiada- poczucie trwałości, zewnętrzna całość, intymność poddana, delegowanie obowiązków, kozioł ofiarny jako środek przebudowy struktury.
Cooley- grupy pierwotne, ścisłe zespolenie przez stosunki osobiste i współprace, kontakty face to face nie mają charakteru celowego, względnie trwałe, niezbyt liczne, dominuje intymność, socjalizacja.
Le Bonn- w zbiorowości ludzie zyskują poczucie niezwyciężonej potęgi, są anonimowi, zatracają indywidualne hamulce, poczucie odpowiedzialności, odrzucają interesy osobiste na rzecz wspólnych, tracą świadomość własnych czynów i własnego ja, są bezwzględnie podporządkowani przywódcy, w dużych zbiorowościach zatraca się cywilizacja, przywódca potrafi ocalić przed dehumanizacją tłumu.
Socjalizacja to łańcuch interakcyjny, trwa przez całe życie, obejmuje: proces internalizacji, uwewnętrznienie świata wartości i norm, uczenie się , externalizacja czyli tworzenie wzorów zachowań i ról społecznych, wpływy i zależności pomiędzy sys społ a sys psychicznym. Wartości to potencjalne cele dążeń, obiekt powinności, z socjologicznego punktu widzenia realizacja wartości jest wywołana internalizacją w czasie socjalizacji, możemy powiedzieć o przymusie realizacji wartości. Proces socjalizacji odbywa się na ścieżce identyfikacji, naśladownictwa, przyjmowania ról i znaczących innych. Tworzy się tożsamość społeczna i osobowa, kryzys tożsamości społecznej i wyjście z tego kryzysu zależne jest od tego czy mamy mocna tożsamość osobową. Socjalizacja wtórna odbywa się pod wpływem uogólnionego innego. Jest to zorganizowana wspólnota, która daje jednostce początek osobowej jedności. Mead- jaźń, zdolność zdefiniowania swojego miejsca w szerszej zbiorowości. Cooley- jaźń odzwierciedlona czyli obraz siebie jakimi jednostki się posługują, a który uzyskuje się w drodze własnej interpretacji percepcji siebie przez innych czyli jak mnie widzą, jak mnie oceniają. Na tej bazie powstaje uogólnione samopoczucie i decyduje to o wyborach jednostki, która chce potwierdzić lub zmienić obraz siebie. Efekty socjalizacji : transmisja kultury czyli budowanie spójności społecznej przez przekaz systemy aksjonormatywnego, kumulacja wiedzy i technologii, tworzenie ładu i porządku społecznego oraz mechanizmy wew kontroli jednostek .
Podstawowe cechy osobowościowe warunkujące funkcjonowanie społeczne
Motywacja do zajmowanie pozycji społecznej
Dyrektywy kulturowe umożliwiające dojście do porozumiewania się i unikania konfliktów
Wyobrażenie o sobie umożliwia spójne i logiczne zachowanie, posiadanie sytuacyjnego wyobrażenia o sobie
Umiejętności i styl wykonywanych ról, czytam role innych, przyjmuje lub umacniam
Emocje- umiejętność komunikacji emocjonalnej
Wynikiem socjalizacji jest zapewnienie we równowagi i porządku człowiekowi.
Poziomy integracji zjawisk społecznych- kontinuum poziom działających jednostek-mikrostruktury społ, makrostruktury i orientacji socjologicznej wyjaśniającej właściwości i działanie świata społecznego.
Zasada emergentnego strukturalizmu społecznego
Holizm- byty ponadjednostkowe istnieją realnie ale muszą być rozumiane jako byt społeczny ( nie naturalny)
Emergentność, zjawiskowość czyli poziomy nieciągłe, nie ma połączenia, stąd musimy posługiwać się odmienną metodologią wobec różnych poziomów. Interakcje i stosunki społeczne są wytworami poszczególnych strukturalnych elementów.
Realizm ontologiczny- grupa istnieje tak realnie jak jednostka, musimy badać całości. Rzeczywistość życia społecznego jest nadrzędną wobec jednostek.
Holizm metodologiczny- rozróżniamy byt społ i materialny, nie ma ciągłości pomiędzy poziomami, odrębna metodologia.
Trzy podstawowe struktury w badaniu socjologicznym
Quasigrupowe- pojedyncze role społeczne
Struktury bliskiego dystansu
Dalekiego dystansu
W mikrosocjologii struktury mogą być : socjometryczne, przywództwa i komunikowania.
Jednostka poza grupą nie istnieje, nie ma sensu socjologicznego. To nie jednostka stanowi grupę lecz grupa stanowi jednostkę. Grupa utrzymuje się z przymusu społeczno- kulturowego.
Definicja grupy jako bytu społecznego:
Trwały,
Zorganizowany
Ustrukturalizowany
Pobudza interakcje i stosunki między swoimi członkami
Składający się z wybranej, ograniczonej liczby członków mających wspólne prawa i korzyści
Teorie grupy społecznej
Teoria strukturalno- funkcjonalna (Turowski)
Życie społeczne jest ustrukturalizowane, istnieją podziały w społeczeństwie, jest to układ elementów jako układ zależności określany relacjami zachowań pomiędzy tymi elementami; przyjmuje postać systemu społecznego, czyli całości spełniają funkcje wobec większych całości; istnieją wzajemne zależności funkcjonowania na wszystkich poziomach analizy; badamy budowę (strukturę) i funkcję systemu.
Parsons - system społeczny jest wynikiem instytucjonalizowania działań ludzkich; system jest określeniem schematów interakcji i jednostek; interakcje wzorowane podlegają normatywnej regulacji i odnoszą się do systemu wartości
Merton - grupa społeczna jest powiązana z obszarem funkcjonalno strukturalnym. Wg niego grupa społeczna to: pewna liczba jednostek, które wchodzą ze sobą w uwzorowane interakcje, pozostają ze sobą w ustalonym stosunku społecznym; grupa społeczna posiada istotny element, to fakt, że jednostki wchodzące w skład grupy same określają się jako ich członkowie; grupa to taki byt społeczny, określany przez innych ludzi- jest to aspekt świadomościowy. Funkcja grupy- rodzaj aktywności spełnianej przez dany element na rzecz określonego systemu społecznego, właściwa dla danego systemu aktywność czy działalność konieczna aby utrzymać go w istnieniu, jest zdeterminowana, wynika że struktury zależności pomiędzy systemami.
Malinowski- kultura wynika z potrzeb człowieka, gwarantuje zaspokojenie indywidualnych o zbiorowych potrzeb(funkcjonalizm)
Teoria interakcjonizmu społecznego:
Organizacje społeczne są jako działalność jednostek odnoszących się do uogólnionego innego, w której to te jednostki wzajemnie przystosowują się i współdziałają jako suwerenne podmioty tych działań. Jednostki działają za pomocą symboli. Jednostki kreują symbole i interpretują je.
Podejścia w interakcjonizmie symbolicznym:
Blumer- skrajny przedstawiciel interakcjonizmu. Interakcja jest konstruowana, nie ma struktury, jesteśmy w procesie wzajemnego porozumiewania się. Organizacja wyznacza ramy działających jednostek.
Kuhn- interakcje stanowią trwały rdzeń jaźni. Jednostki nabywają ukierunkowany sposób definiowania i oceny zjawisk. Interakcje są w pewnym zakresie wzorowane, wprowadza pojęcie pozycji i struktury społecznej.
Turner- krytyk strukturalnego funkcjonalizmu; przyjmujemy strukturę ale inaczej wypełniamy. Interakcje to proces wzajemnego rozpoznawania się w rolach, odczytujemy się w rolach, interpretujemy je i potwierdzamy trafność.
Teoria działania społecznego Floriana Znanieckiego:
Współczynnik humanistyczny, tj. przedmioty świadomie obiektywizują się przez ludzi, którzy ich doświadczają, ujmujemy je zgodnie ze znaczeniami nadanymi przez jednostkę. Świat kultury jest zawsze czyjś, jest tak obiektywny jak doświadczenie działającej jednostki. Jest to ścieżka obiektywizacji.
Dynamiczne układy społeczne to są działania i stosunki w grupie społecznej.
Grupa społeczna- są w niej powiązania wokół wartości i z tego wynikające poczucie odrębności. Grupa istnieje w sferze działania, doświadczania jako świadomość grupowa.
Role społeczne to całokształt obowiązków, których spełnienie spodziewa się od jednostki krąg społeczny.
Krąg społeczny to zespół jednostek powiązanych stosunkiem z daną pozycją i mających wyobrażenie o modelu roli.
Grupa społeczna to system ról społecznych i twórcza synteza ról osobowych. Cechy grupy społecznej: więź selektywna (my- nie my), to jądro grupy, świadomość grupowa, dobra materialne i duchowe, wewnętrzna organizacja określonych ról.
Grupa jest przymusem jeśli jednostka ją tak traktuje.
Szmatka: sposoby definiowania grupy społecznej:
Teorie nominalistyczne: jednostka jest w centrum i to ona podejmuje działania
Teorie interakcjonistyczne: grupy tworzą interakcje.
Teorie neonominalistyczne: w centrum jest osoba tworząca rzeczywistość. Grupa jest mniej realna niż osoba.
Teorie realistyczne: grupy istnieją realnie.
Rybicki- mówi o świadomości i łączności społecznej, która tworzy grupe
Definicje liberalne mówią, ze każdy zbiór ludzi jest grupą.
Definicje restrykcyjne
Definicje mieszane
Cooley- grupy pierwotne i wtórne.
Tonis- wspólnoty i stowarzyszenia.
Typologia grup społecznych:
kryterium klasyfikacji |
Rodzaj grupy |
struktura |
Małe versus duże |
Rodzaj więzi |
Małe vs wtórne |
Stopień sformalizowania |
Formalne vs nieformalne |
Stopień trudności związany z uczestnictwem w działalności grupy |
Inkluzywne vs ekskluzywne |
Struktury identyfikacji z grupą |
Przynależności vs odniesienia |
Cechy konstytuujące grupę społeczną:
Wzór fizyczny- tj. wygląd, styl, zachowanie
Wzór moralny- tj. manifestowanie postawy w stosunku do norm
Charakter członkostwa- tj. przynależność realna lub idealna
Zasada odrębności czyli identyczności w grupie- tj. poczucie solidarności i lojalności
Miejsce skupienia- tj. własne terytorium, miejsce spotkań
Cele i zadania- tj. stany i rzeczy, zjawiska pożądane
Organizacja grupy- tj. podział ról, pozycje
Model quasi- mechaniczny:
Grupa to maszyna interakcyjna
Działania członków grupy, a też normy i elementy kultury mogą zostać zastąpione innymi , co nie prowadzi do zmian systemu.
Uniwersalizm systematyki grup, niezmienne prawa i wzory zachowań i relacji.
Model organistyczny:
Grupa to organizm biologiczny- tworzy się, rozwija, osiąga stan dojrzałości.
Grupa to zjawisko naturalne
Ma swoją historię.
Ma bardzo złożony system
Cel badania- odkrycie planu rozwoju przez obserwację uczestniczącą. Można śledzić dynamiczny wzrost w kontekście.
Model konfliktowy:
Grupa to arena pełna konfliktów
Konflikt to zmiany i rozwój
Konflikt to doświadczenie grupy, odpowiedz na stan niezaspokojenia potrzeb
Model równowagi:
Grupa to system w stanie równowagi.
Jest w niej solidarność i konsolidacja
Każde zakłócenie równowagi rodzi napięcie, zmienia układ rzeczy i w rezultacie prowadzi do homeostazy.
Model strukturalno- funkcjonalny:
Grupa to system nastawiony na dążenie do celu i utrzymania granic
Grupa posiada umiejętność dzięki którym spełnia zmieniające się wymogi osobiste i społeczne.
Cztery kategorie wymogów i umiejętności- adaptacja, osiąganie celu, integracja, utrzymywanie wzorców.
Kultura grupy rozwija się przez oceny sposobów wypełniania wymogów
Przetrwanie grupy zależy od motywacji członków i systemu nagradzania
Model cybernetyczno- rozwojowy:
Zakłada wzrost absorbcji wiedzy i umiejętności, działania w oparciu o zaobserwowane zmiany. Element interakcji ze światem zewnętrznym, grupa rozpada się gdy nie spełnia wymogów.
Definicja pozycji społecznej:
Jest elementem struktury, wiąże się z oczekiwaniami, wymogami, z hierarchią, z układem norm i wartości, wywiera wpływ na strukturę i działające jednostki. Pozycje są zawsze pasywne w odróżnieniu do ról, które są dynamiczne. Pozycje się zajmuje.
Status społeczny:
Jest to element stratyfikacji społecznej, układ hierarchiczny grup zdeterminowany cechami jednostek, które posiadają te statusy społeczne. Zawiera w sobie aspekt oceny czyli społeczny prestiż, wiąże się z osobowością.
W centrum jest rola społeczna. Jest ona elementem układu, który pełni funkcje integrujące i pośredniczące osobowości. Na wypełnianie roli społecznej wpływ ma osobowość, status i pozycja. Pozycja natomiast wpływa na status, stanowi strukturę społeczna grupy, status zaś to stratyfikacja społeczna grupy. Jest tez wartością przypisana do danej pozycji społecznej. Pozycja może być np. wysoka a status niski i na odwrót. Jednostka wyznacza status oraz osobowość.
Co badamy w małych grupach??
Socjometria
Atrakcyjność
Atom społeczny czyli suma powiązań strukturalnych, motywowanych wyborem, jest to podstawowy element grupy
Telespoiwo grupowe czyli atrakcyjne jednostki w grupie- jednostki w grupie przyciągają się (są dla siebie atrakcyjne) lub odpychają się. Byty społeczne maja 2 porządki- sztywny ustrukturyzowany lub afektywny, umożliwia on przepływ uczyć. Tele jest budulcem atomu społecznego. Wyznacza relacje, wybory. Funkcje tele: spójność grupowa, wzajemność relacji, możność komunikowania się.
Definicja efektu socjodynamicznego: MORENO
Niewielka liczba bardzo lubianych osób, kontroluje dużą część pozostałych wyborów. Grupa skonstruowana na bazie socjometrii ( czyli struktura atrakcyjności w grupie). Czynniki generujące tą strukturę to: potrzeby indywidualne jednostek, emocjonalno- afiliacyjne, dystanse międzyludzkie (przestrzeń fizyczna), podobieństwo postaw. Spójność społeczna- całościowe pole sił działających na poszczególnych członków, by te osoby pozostawały w tej grupie. To stan podobieństwa do siebie, tj. unifikacji. Atrakcyjność interpersonalna- to stosunek wewnątrzgrupowych wyborów socjometrycznych do wyborów zewnatrzgrupowych; zgodność postaw, potrzeb, cech charakteru i wyglądu fizycznego. Głęboka struktura spójności grupowej- to potrzeby afiliacyjne jednostki, typ przywództwa, efekt działania grupowego oraz kultura grupy (kultura ta to struktura punitywna, sankcje, które powstrzymują od rozluźnienia spójności wewgrupowej). Struktury punitywne- to grupy: extra punitywne czyli kozioł ofiarny dzięki któremu grupy rozwiązują problemy i utrzymują spójność przez poszukiwanie go (z nami lub przeciw nam) , intrapunitywne- orientacja do wewnątrz, każdy posiada system samokarania, grupy nie punitywne- znika konflikt, pełne wyrażenie swoich motywów i uczuć.
Tworzenie się podziałów wew grupowych-tworzą się kliki czyli podzespół członków grupy, których przeciętna sympatia jest większa niż w stosunku do reszty.
Deindywidualizacja jednostki powodowana nadmierną spójnością grupy:
Człowiek odczuwa , że nie jest osobą, nie jest ja, tylko częścią grupy
Zachowanie jednostki jest całkowicie przewidywalne z powodu konformizmu
Traci samoświadomość, dochodzi do wyzwolenia tłumionych zachowań
Jednostka stapia się z grupą, staje się anonimowa
Następuje jedność postaw czyli uniformizacja, staje się maszyną behavioralną
Syndrom grupowego myślenia:
Iluzja bezkarności
Działanie bezbłędne
Wiara w wewnętrzną moralność grupy
Przyspieszenie procesu podejmowania decyzji, celem wytłumienia wątpliwości
Stereotypowy obraz rywali i wrogów
Bezpośrednia presja w stosunku do przeciwstawiania się stereotypom, postawom, iluzjom, przekonaniom
Iluzja jednomyślności
Samozwańczy strażnicy myśli
Zintegrowana teoria deindywidualizacji:
Zablokowanie świadomości
Utrata tożsamości
Schemat bodziec- reakcja
Schizma wewnatrzgrupowa- to rozpad grupy na zasadzie przeciwieństwa norm i wartości, zablokowanie struktury socjometrycznej, poczucie przynależności do jednej z grup uzyskane jest drogą patologii. Podstawowe elementy struk socjometrycznej: para, łańcuch, gwiazda i sieć (na zasadzie pytań o lubienie kogoś)
Władza:
To zdolność jednostki czy grupy do modyfikowania zachowań grupy
Rodzaje wpływania na siebie
Kontrola przy użyciu sankcji negatywnych
Narzucanie woli innym pomimo oporu
Weber- wyróżnił władzę racjonalną tj. legalną, naturalną (poczucie,że ktoś ma prawo posiadać władzę), tradycyjna (świętość nieśmiertelnej tradycji), charyzmatyczna czyli wyjątkowość (cech indywidualnych).
Władza to powtarzalne narzucanie, zawiera w sobie kwestie asymetrii jako istotny element sprawowania władzy. Brak asymetrii to wpływ na siebie.
Warunki niezależności społecznej : posiadanie strategicznych zasobów, niezbędnych do wywołania wpływu, istnienie alternatywnych źródeł, z których można otrzymać usługi, zdolność do zastosowania przymusu, możliwość rezygnacji z różnych usług.
Warunki osiągnięcia lub otrzymywania władzy: obojętność wobec dóbr innych, zapewnienie trwałej zależności innych od usług, zapotrzebowanie na dobra, które mogą dostarczyć osoby posiadające władzę, zapobieganie użycia przemocy w celu wymuszenia realizacji swoich rządań.
5 rodzajów podstaw, które mają władzę:
prawomocna, np. rodzic
experta
wynikająca z zajmowania wyższej pozycji
oparta na karze
wynikająca z zajmowania niższej pozycji
2 typy działań przywódcy:
działanie skupione na relacji
działanie skupione na zadaniu ( to umiejętność używania różnych rodzajów władzy w zależności od sytuacji)
parametry sytuacyjne tworzące strukturę przywództwa to: stosunek afektywny, stosunek wynikający z zadań, dysponowanie sankcjami ustalonymi przepisami
style władzy:
autokratyzm, liberalizm, demokracja
Lokalność a globalność Marek Szczepański:
nie ma lokalności bez globalności, tzw. glokalność
gmina jako reprezentacja lokalna
rozróżnienie między przestrzenią a miejscem
kategoria wielkości
instytucje, które służą środowisku lokalnemu
wpływ cywilizacyjny tj. rozróżnienie między społecznością lokalna a terytorialną (nie zawsze jedna jest drugą)- różnice to: siła więzi, poziom indywidualnej i zbiorowej identyfikacji, gotowość do migracji, poczucie odrębności, siła relacji z osobami bliskimi w sensie fizycznym, poczucie wspólnoty gospodarowania.
Społeczności lokalne dysponują samorodną energią, która może być uwolniona na rzecz globu. Trzy warunki, które muszą być do tego spełnione:
Istnienie procesu mobilizacji do zmian o charakterze społecznym i politycznym (motywacja), chodzi o to, żeby stworzyć warunki na tyle bezpieczne by móc ryzykować.
Jest potrzebna partycypacja ludzi zmarginalizowanych (niech narkomani sami sobie pomogą)
Decentralizacja władzy
Definicje możliwości określenia środowiska jako lokalnego : Ekologiczno- biologiczne wizje czyli warunki fizyczne środowiska lokalnego i w związku z tymi warunkami ludzie podejmują działalność. Systemowe czyli całości (to więcej niż suma części).
Bardzo precyzyjnie określony obszar, który może być przeniesiony w sferę nieczytelną.
Wyróżniamy 4 składowe kategorie:
Oprawa instytucji, 2) system wartości, 3) system interakcji
Rodzaje zaspokajanych potrzeb: utrzymanie egzystencji, socjalizacja, kontrola społeczna czyli jasność, transparentnośc tej kontroli.
Nawet jak są grupy interesów opozycyjnych potrafią tworzyć całości na ścieżce eqwiwalentnych celów.
Aktywizacja wspólnot lokalnych: jest to metoda badawcza i działania (action researge), kategoria partnerów badacza i badanego, planowanie społeczności lokalnych, kontrola przebiegu- współkontrolowanie, analiza doświadczeń zmian pożądanych rozwiązań, jest to badacz otwarty, nie narzuca siatki pojęć. Proces badania to zwykła relacja miedzyludzka.
Rola organizacji obywatelskiej:
Odpowiedź na potrzeby obywateli
Zwiększanie obywatelskiego zaufania
Mobilizacja społeczna czyli gotowość do ryzyka tworzenia czegoś
Zwracanie uwagi rządzących na łamanie praw człowieka
Rzecznictwo w interesie zmarginalizowanych
Problemy zatrudnienia
Rola państwa- zarządzanie humanitarne:
Właściwa ocena potrzeb, zasadna, ekspercka
Zachęta do upominania się o warunki rozwoju
Negocjacje z dostarczycielami usług
Redystrybucja, która sprzyja harmonijnemu rozwojowi
Nie opiera walki z ubóstwem na miarach ekonomicznych
Wzrost ekonomiczny nie jest wskaźnikiem wzrostu społecznego
Uznawanie ubogich za najbardziej kompetentnych w rozwiązywaniu problemu ubóstwa
1