1. Wymień i scharakteryzuj modele realizacji funkcji personalnej.
• Planowanie zatrudnienia- prognozowane zapotrzebowanie na personel,
planowanie potrzeb personalnych (popytu na pracę w firmie); planowanie
wyposażenia personalnego (podaży pracy w firmie); planowanie obsady personalnej
• rekrutacja (wewnętrzna i zewnętrzna; szeroka-ogólna/ segmentowawyspecjalizowana;
aktywna/pasywna) i selekcja kadr (Analiza potrzeb kadrowych,
Sporządzenie opisu stanowiska pracy, Ustalenie profilu pracownika, Poszukiwanie
kandydatów, Selekcja, Zatrudnienie)
• WPROWADZENIE DO PRACY- Możliwe metody:
Coaching, Szkolenia na stanowisku pracy, Doradztwo dla nowo przyjętych
• SZKOLENIA I DOSKONALENIE PRACOWNIKÓW Określenie
potrzeb szkoleniowych, Decyzja o formie i poziomie kształcenia (cele,
metody, środki, instrumenty), Realizacja planów zajęć doskonalących, Ocena
efektywności programu. Doskonalenie (rozwój) poprzez:edukacja formalna, ocena
pracowników, doświadczenie nabywane w pracy, kontakty interpersonalne
• OCENA PRACOWNICZA-Sposoby oceny: Nieformalna
(spontaniczna) – zw. z funkcją kierowniczą, Poprzez instrumenty sformalizowanej
oceny (system ocen okresowych). Podejścia do procesu oceny: EWALUACYJNE –
ocena dotychczasowej jakości pracy na danym stanowisku, ROZWOJOWE – ocenie
podlega potencjał pracownika
• PRZESUNIĘCIA i FLUKTUACJA PRACOWNIKÓWPRZEMIESZCZENIA:
W układzie pionowym (awans lub degradacja),W układzie
poziomym- FLUKTUACJA – międzyzakładowe zmiany stanowisk pracy,
ZWOLNIENIA MONITOROWANE = OUTPLACEMENT (grupowy/indywidualny)
• MOTYWOWANIE PRACOWNIKÓWPozytywne/
negatywne bodźce, Materialne/niematerialne narzędzia motywowania -
Model sita (prowadzi do powstania kultury organizacyjnej opartej na konkurencji i
rywalizacji między uczestnikami zakłada, że człowiek jest istotą „gotową” – w pełni
ukształtowaną i w zasadzie nie można go zmienić opiera się na przekonaniu o
motywacyjnej roli konkurencji między ludźmi traktuje pracowników w kategorii
kosztów w procesie selekcji sprawdza się przede wszystkim umiejętności, a nie
potencjał pracownika rozumiany jako postawa wobec pracy, osobowość, możliwości
rozwoju zwiększa rotację personelu umożliwia awans tylko w efekcie wysokiej
wydajności głównym sposobem motywowania pracowników jest motywacja płacowa)
Model kapitału ludzkiego (generuje kulturę organizacyjną opartą na lojalności,
zaangażowaniu i współpracy zakłada, że człowiek ze swej natury jest zdolny i
skłonny do rozwoju (o ile zostaną mu zapewnione odpowiednie warunki) oparty jest
na przekonaniu o motywacyjnej roli możliwości rozwoju traktuje pracowników jako
wyjątkowy i cenny zasób komunikuje pracownikom misję i strategię
przedsiębiorstwa włącza pracowników w proces zarządzania często prowadzi do
organizacji pracy opartej na zespołach autonomicznych dużą rolę pełnią
pozafinansowe bodźce motywacyjne, jak np. delegowanie uprawnień, okazywanie
szacunku i zaufania, możliwość rozwoju wiąże się z wysokimi nakładami na
kształcenie, rozwój zawodowy i poprawę warunków pracy)
2. Istota geneza i modele zzl
Zarządzanie zasobami ludzkimi jest współczesnym podejściem do realizacji funkcji
personalnej każdej organizacji. Wcześniejsze modele to model tradycyjny
(dominujący do lat 30 20 wieku), oraz model stosunków współdziałania (do lat 70 20
wieku).
Model tradycyjny i jego cechy
1. Dominacja motywowania płacowego
2. Dominacja skrajnie dyrektywnych stylów kierowania, a
więc ograniczenie swobody podwładnych, oraz preferowanie
motywowania typu negatywnego
3. Skrajnie uboga część pracy, a więc bardzo niskie
wymagania kwalifikacyjne wynikające ze stosowania tzw. Operacyjnego
podziału pracy
4. Niskie bezpieczeństwo zatrudnienia
Model stosunków współdziałania
1. Zastosowanie motywatorów typu współczesnego, takich jak
niefinansowe formy uznania, oraz zadowolenie z przynależności do
zespołu, grupy
2. Zastosowanie demokratycznych stylów kierowania co
oznacza większą swobodę podwładnych, oraz stosowanie motywowania
pozytywnego
3. Dbałość o klimat pracy i stosunki międzyludzkie
Model zzl, cechy
1. Traktowanie pracowników firmy jako jej zasobu
strategicznego, czyli takiej mocnej strony firmy która umożliwia jej
przetrwanie i rozwój
2. Intensywne inwestowanie w rozwój pracowników, co
oznacza marginalizację tzw. Modelu sita na rzecz modelu kapitału
ludzkiego
3. Cele Zarządzania zasobami ludzkimi
- pozyskiwanie pracowników
• - rozwój pracowników
• - utrzymywanie efektywnej działalności
4. Modele strategii personalnych i ich cechy
- Fishera- strategie: ofensywną, defensywną. Strategia ofensywna odnosi się do firm
o dynamicznym wzroście, zatrudniających pracowników kreatywnych,
innowacyjnych i gotowych do ryzyka. Z rynku pracy rekrutowani są dla nich liczni
kandydaci o takich kwalifikacjach, aby zaspokoić potrzeby wzrostu. Dokonywana
ocena jest oparta bardziej na wynikach, niż na cechach osobowych. Istnieje
nastawienie na sukces w dłuższym przedziale czasu. Bardziej powszechne w
wynagradzaniu są gratyfikacje z tytułu udziałów w zyskach, akcji oraz nagrody, niż
płace podstawowe. </div> Strategia defensywna wyraża się w innych działaniach
personalnych. Rekrutacja i promocje dokonywane są raczej spośród pracowników z
wewnątrz organizacji. Firmy nastawione są na bieżące, wymierne (ilościowe) wyniki
i według tego oceniani są pracownicy. Wyżej jednak ceni się staż pracy i lojalność,
niż wydajność pracy. Wynagrodzenie oparte jest na hierarchicznej strukturze płac,
określonej przez wartościowanie pracy.
- Brunsteina- strategię ilościową, strategię jakościową. Strategia ilościowa
koncentruje się głównie na obsadzie stanowisk i obejmuje dostosowanie potrzeb
personalnych firmy do rynku. Wyraża się to głównie w planowaniu kadr i wiązaniu
go z planem biznesu. Ta strategia rozpatruje zasoby ludzkie głównie jako koszt, który
jest obniżany przez ograniczenie działalności firmy i substytucję pracy przez kapitał.
Strategia jakościowa zmierza przez oddziaływanie motywacyjne do takiego
uruchomienia zasobów ludzkich, aby uzyskać optymalny wynik. Operuje ona w
perspektywie opartej na zasobach o dobrych cechach jakościowych.
- Systemu otwartego Klasyfikacja strategii personalnych, która opiera się na ujęciu
organizacji jako systemu otwartego, będącej w interakcji z podmiotami otoczenia i
stanowiącej miejsce przekształcania zasobów ludzkich: strategia zorientowana na
wejście,strategia zorientowana na rozwój i aktywizowanie, czyli przejście, strategia
zorientowana na wyjście. Strategia zorientowana na wejście obejmuje działania
zmierzające do przyciągnięcia pożądanej grupy pracowników o odpowiednich
kwalifikacjach. Mieszczą się tu głównie działania z zakresu marketingu kadrowego i
doboru kadr. Strategia zorientowana na rozwój i aktywizowanie, czyli przejście,
przyjmuje postać wielu działań, które skierowane są na indywidualne doskonalenie i
rozwój pracowników oraz podniesienie ich sprawności. Dąży się do ukształtowania
zespołów pracowniczych. Niezmiernie ważnym i integralnym składnikiem tej
strategii jest wypracowanie systemu motywacyjnego. Strategia zorientowana na
wyjście z organizacji dotyczy sposobu rozwiązywania stosunku pracy, ograniczenia
liczby osób zatrudnionych. Powinna być związana z oceną całej funkcji personalnej i
przybierać możliwie bezkonfliktowe decyzje kadrowe. Służy temu wiele form:
outplacement oznacza zwolnienia (odejścia) pracowników, którym towarzyszą
podejmowane przez organizację działania, służące pomocą odchodzącym
pracownikom (doradztwo, przekwalifikowanie, poszukiwanie nowego miejsca pracy
itp.), downsizing odnosi się do ograniczenia działalności firmy i redukcji zatrudnienia,
którym towarzyszy zbiór czynności zmierzających do usprawnienia funkcjonowania
firmy, np. poprzez zmianę metod pracy, struktury organizacyjnej, sposobu
komunikowania się itp., Leasing pracowniczy polega na czasowym - przeważnie do 6
miesięcy - wypożyczeniu (udostępnieniu) innej organizacji pracowników firmy, przy
zachowaniu stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, Lay off workers oznacza
czasowe zwolnienie pracowników z pracy, tj. do czasu pojawienia się możliwości
ponownego ich zatrudnienia.
- wg formuł- Strategie personalne oparte na: formule sita, formule kapitału ludzkiego.
Formuła sita oparta jest na założeniu niezmienności człowieka i traktuje selekcję jako
podstawowa działalność działów pracowniczych. Selekcji podlegają wszyscy
kandydaci zachęceni w ramach prowadzonej rekrutacji, zatrudnieni pracownicy.
Model ten zakłada otwartość na zewnętrzny rynek pracy, a konkurencja jest
mechanizmem selekcji i alokacji personelu. Jednakże model ten nie sprzyja poczuciu
bezpieczeństwa pracy, lojalności i integracji z pracodawcą. Formuła ta jest
realizowana głównie jako strategia obniżki kosztów.
Formuła kapitału ludzkiego oparta jest na założeniu zdolności człowieka do uczenia
się oraz na jego emocjonalnym przywiązaniu do miejsca pracy i na jego lojalności.
Model ten zakłada znaczne zamknięcie na zewnętrzny rynek pracy. Rekrutacja
realizowana jest na samym początku kariery zawodowej, a pracodawca kładzie
nacisk na zatrudnienie długookresowe i traktuje personel jako zasób, w który można i
należy inwestować. Formuła ta jest wyrazem jakościowego aspektu zasobów
ludzkich.
5.Cele planowania zatrudnienia
1. Określenie optymalnej wielkości, która umożliwia redukcję
kosztów pracy przez zapobieganie nadmiernemu zatrudnieniu
2. Ustalenie zakazu stosowania tzw. elastycznych form
zatrudnienia
3. Zachowanie stabilności i ciągłości funkcjonowania
przedsiębiorstwa
4. Prognozowanie zapotrzebowania na pracowników
przyszłych okresów pod względem wymaganych kwalifikacji
Planowanie obsad personalnych, czyli właściwa alokacja kadr między poszczególne
komórki przedsiębiorstwa.
6. Struktura procesu planowania zatrudnienia
PODAŻ personelu == POPYT na personel Bilans podaży personelu i popytu nań
Plan nadwyżek niedoboru pracowników = (Plan szkolenia i doskonalenia
zawodowego, plan rekrutacji zewnętrznej) Plan redukcji zatrudnienia
harmonogram redukcji zatrudnienia == harmonogram rekrutacji zewnętrznej
Bilans zwolnień i przyjęć pracowników
7. Istota oraz wady i zalety elastycznych form zatrudnienia
Są przejawem stosowania tzw. modelu zmiennego zatrudnienia, który polega na
odejściu od zatrudnienia na czas nieokreślony na tzw. pełny etat.
Zalety: niższe koszty pracy, możliwość zastosowania zatrudnienia do aktualnych
potrzeb firmy, możliwość zastosowania obowiązków związanych z pracą do
indywidualnych sytuacji pracownika
Wady: brak pewności zatrudnienia i uzyskiwania zatrudnia, brak związków
emocjonalnych a firmą, utrudnione utrzymanie stałych dochodów
8. Planowanie zatrudnienia według podejścia z góry na dół i z dołu do góry
1. Metoda planowania zatrudnienia według formuły z góry na dół
O poziomie zatrudnienia a także strukturze decydują wyniki
ekonomiczne firmy, oraz konieczność ich poprawy, która może
wymagać radykalnego obniżenia zatrudnienia, szczególną rolę w tym
podejściu odgrywają koszty pracy
2. Metoda planowania zatrudnienia według formuły z doły do góry
Podejście to polega na tym, że na podstawie analizy metod pracy, organizacji pracy,
czy wykorzystaniu czasu pracy w poszczególnych komórkach ustala się niezbędne
zatrudnienie w poszczególnych komórkach, co prowadzi do ustalenia zatrudnienia na
szczeblu całej firmy.
9. 9. Istota i struktura kosztów pracy. Mierniki efektywności
pracy oparte na kosztach pracy.
10 Istota i struktura procesu doboru, oraz kryteria jego oceny
Dobór pracowników to takie dopasowanie cech stanowiska pracy i kandydata, w
których potencjał zawodowy pracownika jest jak najbardziej dopasowany do
wymogów stanowiska pracy.
Celem doboru jest więc pozyskanie pracowników w odpowiedniej liczbie, o
odpowiednich kompetencjach w stosownym czasie, tak, aby zapewnić ciągłość,
skuteczność i efektywność funkcjonowania organizacji. Proces doboru pracowników
składa się z trzech faz:rekrutacji, selekcji,
wprowadzenia nowego pracownika na stanowisko pracy. Odpowiednie dobranie
pracownika wiąże się z określonymi potrzebami informacyjnymi przed podjęciem
ostatecznej decyzji o jego zatrudnieniu. Źródłami informacji są dokumenty takie jak:
kwestionariusz osobowy, referencje,
życiorys zawodowy, rozmowa kwalifikacyjna, testy psychologiczne itp.
11. Istota, cel i metody rekrutacji pracowników
Rekrutacja - to element procesu zarządzania zasobami ludzkimi, sformalizowany
proces naboru osób do organizacji, np. do pracy na wakujące stanowisko lub na
studia. Ze względu na źródło pozyskania kandydatów wyróżnia się: rekrutację
wewnętrzną – kandydatury rozpatrywane są spośród pracowników organizacji
szukającej pracownika – często są to awanse lub przesunięcia poziome. rekrutację
zewnętrzną – kandydatów szuka się poza organizacją, która dokonuje naboru.
Ze względu na szerokość obszaru rynku pracy, wśród którego poszukiwani będą
kandydaci wyróżniamy: rekrutację wąską – grupą docelową jest nieliczne grono osób,
najczęściej specjalistów w danej branży. rekrutację szeroką – docelowo informacje o
wakujących stanowiskach trafiają do szerokiego grona odbiorców – najczęściej
dotyczy naboru pracowników niewykwalifikowanych
Rekrutacje są przeprowadzane albo we własnym zakresie prze firmę poszukująca
pracownika albo też zlecane firmom rekrutacyjnym (agencje pośrednictwa pracy,
agencje rekrutacyjne, agencje doradztwa personalnego, headhunterzy itp.). Ze
względu na formę rozliczenia między klientem, a firmą rekrutacyjna wyróżniamy:
rekrutacja typu "contingency" albo "success fee" - opłata dla agencji tylko w
przypadku sukcesu rekrutacja typu "retained" - opłata (częściowa) niezależnie od
wyniku rekrutacji.
12. Źródła rekrutacji kandydatów, ich wady i zalety
Ze względu na źródła pozyskania kandydatów wyróżnia się: Rekrutację wewnętrzną
Zalety: Pobudzające, dlatego że nie trzeba zmieniać miejsca pracy aby awansować,
Skrócenie procesu adaptacji, kandydat zna przedsiębiorstwo, Zmniejszenie płynności
kadry
Wady:Trudno o nowe pomysły, Kłopoty w realizacji nowych pomysłów z racji
panujących nawyków i powiązań personalnych Zakłócenie ładu stosunków
międzyludzkich (zawiść,)
Rekrutacja zewnętrzna – kandydatów szuka się poza organizacją, która dokonuje
naborów Zalety: Możliwość pozyskania pracowników o wysokich kompetencjach
„świeża krew”Brak uwikłań nowo przyjętego pracownika Wady: Trudności w
rozpoznaniu rzeczywistych kwalifikacji nowo przyjętego pracownika
Niebezpieczeństwo konfliktu z dotychczasowymi pracownikami (zwłaszcza z
wewnętrznymi kandydatami na to stanowisko) Wysoki rozkład czasu na adaptację
zawodową.
13. Metody selekcji kandydatów, ocen ich efektywności i zasady wyboru.
procesu selekcji uwzględnia się u kandydatów ich kwalifikacje, inteligencje,
umiejętności, możliwości i doświadczenia, a także cechy i predyspozycje najlepiej
spełniające wymagania dotyczące danego stanowiska. Bardziej złożone procedury
selekcji dotyczą stanowisk kierowniczych i wysokiej klasy specjalistów. Stosunkowo
mało złożone są procedury selekcji kandydatów na stanowiska robotnicze. Dla każdej
grupy zawodowej niezbędne jest opracowanie odrębnych procedur selekcji i dobór w
tych procedurach najbardziej właściwych metod i technik.
Stosowane są następujące metody selekcji:• zapoznanie się z pisemną ofertą
kandydata;• wstępna rozmowa z kandydatem;• weryfikacja informacji podanych
przez kandydata;• wywiad (rozmowa kwalifikacyjna) z kandydatem;• testy;• badania
lekarskie;• metody niekonwencjonalne;zatrudnienie.
14. Istoty, cele i organizacje procesu adaptacji społeczności zawodowej
nowo zatrudnionych pracowników.
Adaptacja pracownika jest jednym z elementów procesu rekrutacji, powinna
następować po etapie doboru (selekcji). Z psychosocjologicznego punktu widzenia
adaptacja oznacza przystosowanie człowieka do nowych warunków lub środowiska.
Tak więc adaptacją pracownika możemy nazwać wprowadzenie nowo zatrudnionej
osoby do firmy, tzn. zapoznanie z organizacją, osobami w niej pracującymi i
wdrożenie do zadań. Celem adaptacji nowoprzyjętego pracownika jest jak najszybsze
i bezkonfliktowe włączenie go do organizacji oraz jej życia społecznego, co w
efekcie prowadzi do osiągnięcie przez pracownika normy wydajności. Nowi
pracownicy, choć niejednokrotnie posiadają ogromną wiedzę, a nawet szerokie
doświadczenie zawodowe, nie są w stanie pracować tak samo efektywnie, jak ich
"starsi koledzy". Wynika to z różnić kultur organizacyjnych, systemów oceniania,
przyjętych celów organizacji, norm oraz z nieznajomości zespołu. Niejednokrotnie
przeszkodą może być również stres związany ze zmianą pracy. Im szybciej będzie
przebiegał proces adaptacji pracownika, tym prędzej osiągnie on wymaganą
wydajność, co stanowi korzyść zarówno dla pracownika (zadowolenie) jak i dla
zakładu pracy (silna motywacja do pracy i wysoka efektywność personelu,
pozytywna opinia o firmie). Zalecenia, Aby proces przystosowania przebiegał
sprawnie należy: zapoznać pracownika z celami oraz strategią organizacji, historią
firmy, strukturą organizacyjną, kulturą organizacyjną i ogólnymi zasadami pracy,
dokładnie określić zadania na nowym stanowisku pracy, zakres odpowiedzialności i
kompetencji, udostępnić środki potrzebne do realizacji zadań, zapoznać z metodami
pracy stosowanymi w celu realizacji przydzielonych zadań, przedstawić nowo
zatrudniona osobę przełożonym i współpracownikom , ustalić opiekuna czuwającego
nad procesem adaptacji nowego pracownika i służącego pomocą (opiekunem może
być zarówno zwierzchnik jak i osoba z zespołu roboczego) zapoznać nowicjusza z
regulaminem, zasadami bhp, metodami kontroli ulokować pracownika w strukturze
organizacyjnej.
15. Istota motywowania do pracy oraz motywacji. Parametry
charakteryzujące proces motywowania i motywacji.
Motywowanie do pracy polega na wytworzeniu pewnego układu sił, które skłonią
pracownika do zachowania się w wymagany przez pracodawcę sposób. Jest to więc
proces świadomego i celowego oddziaływania na pracowników poprzez dostarczanie
środków i możliwości spełnienia ich oczekiwań w taki sposób, aby obie strony
(pracodawca i pracownik) odniosły korzyści.
16. Klasyfikacja instrumentów motywowania
Podział z punktu widzenia zakresu oddziaływania: wewnętrzne (uznanie, prestiż,
rozwój, samodzielność, poczucie dokonania) - mające długotrwały i głęboki wpływ
na postępowanie pracowników, zewnętrzne (płaca, awans, pozycja w hierarchii
służbowej, poczucie bezpieczeństwa) ? wywierające natychmiastowy wpływ na
zachowanie pracownika, skutki tego oddziaływania nie zawsze są długotrwałe.
Podział z punktu widzenia formy: płacowe (płace, nagrody, premie) - na ogół
wywierające największy wpływ na zachowanie pracownika, motywujące do
efektywnego wykonywania pracy,
pozapłacowe (pochwały ustne, dobre warunki pracy, kursy, szkolenia, posiadanie
telefonu/samochodu służbowego, wyjazdy rekreacyjne) ? oddziałujące w mniejszym
stopniu na zachowanie pracownika.
Podział z punktu widzenia kierunku oddziaływania: pozytywne (nagrody) -
wzmacniające zachowania pożądane, negatywne (kary) - motywujące do unikania
zachowań uważanych za niepożądane.
Podział z punktu widzenia sposobu oddziaływania: indywidualne, zespołowe.
Podział z punktu widzenia zaspokajanych potrzeb: czynniki zaspokajające bodźce
podstawowe (potrzeby życiowe organizmu), czynniki zaspokajające bodźce
wyższego rzędu (potrzeby typu społecznego, estetycznego, moralnego).
17. Istota i struktura systemu motywowania do pracy
Motywowanie do pracy polega na takim oddziaływaniu przełożonego na
podwładnych, aby uzyskać pożądane efekty pracy i zachowania podwładnych, a
także maksymalne zachowanie podwładnych w rezultacie ich oczekiwań wobec
miejsca pracy.
Do celów motywowania każda organizacja wykorzystuje odpowiedni dla siebie
system motywowania. Na jego kształt, wpływ mają takie czynniki jak specyfika
procesów realizowanych w firmie. Warunki zewnętrzne funkcjonowanie firmy np.
konkurencji, nabywcy.
Trendy w motywowaniu
- Subiektywne przekonanie decydentów zakładowych o skuteczności określonych
systemów motywowania
System motywowania obejmuje dwa podsystemy:
1. Podsystem motywowania przez wynagrodzenie, lub inaczej
motywowanie materialne
2. Podsystem motywowania niematerialnego, który obejmuje
następujące motywatory
Do podstawowych motywatorów wchodzących do systemów
motywowania zalicza się:
• System doboru pracowników
System ocenSystem rozwoju pracowników
• Kulturę organizacyjną
• System komunikacji społecznej w organizacji
• Formy organizacji pracy, oraz organizacji czasu pracy
• Niefinansowe formy uznania
18 Istota, funkcje i struktura wynagrodzenia
W szerokim ujęciu wynagrodzenie jest rozumiane jako ogół korzyści materialnych w
wyrażeniu pieniężnym lub rzeczowym, które pracownik uzyskuje w miejscu pracy.
Tak rozumiane wynagrodzenie obejmuje trzy grupy składników:
1. Grupa wynagrodzenia krótkoterminowego (płaca), obejmuje
ona takie klasyczne składniki jak: praca zasadnicza, premie i nagrody za
wyniki pracy, dodatki funkcyjne, za godziny nadliczbowe, dodatki
stażowe i inne
2. Świadczenia dodatkowe a wśród nich socjalne takie jak:
dodatkowe posiłki, dodatki na wczasy pod gruszą, finansowanie rozwoju,
finansowanie imprez oświatowo-kulturowych
Nie można wyświetlić obrazu. Na komputerze może brakować pamięci do otwarcia obrazu lub obraz może być uszkodzony. Uruchom ponownie komputer, a następnie otwórz plik ponownie. Jeśli czerwony znak x nadal będzie wyświetlany, konieczne może być usunięcie obrazu, a następnie ponowne wstawienie go.
3. Wynagrodzenia – dochody długoterminowe takie jak:
dywidenda z tytułu posiadanych akcji lub udziałów w miejscu pracy:
dochód z tytułu wzrostu wartości akcji lub udziałów, akcje
własnościowe, możliwość zamiany premii na akcje lub udziały w firmie,
opłata składki ubezpieczenia w III filarze, czy innych ubezpieczeń
19 Oceny pracownicze sformalizowane
Polegają na tym, że są prowadzone wg narzuconych systemów i procedur, a ich
wyniki są zapisywane na specjalnie zaprojektowanych arkuszach.
Funkcje ocen okresowych:
1. Ewaluacyjna – polega na tym, że na podstawie ocen
ustalone są mocne i słabe strony każdego pracownika
2. Motywacyjna – polega na tym, że kryteria oceny
uświadamiają pracowników pożądane efekty pracy i ich zachowania, a
także cechy osobowościowe a ponadto również korzyści i konsekwencje
z porównaniem oceny.
3. Kadrowa – polega na tym, że oceny uruchamiają takie ruchy
kadrowe jak: zwolnienie i przyjęcie pracownika, awans pionowy i
poziomy lub degradacja, przemieszczenie na inne bardziej atrakcyjne
stanowisko
4. Korekcyjna (rozwojowa) – polega na tym, że na podstawie
ocen można opracować pogramy rozwoju pracowników oraz
doskonalenie organizacji czy zarządzania firmą
20. Zinterpretuj określenia: typy ocen, schemat ocen, kryteria ocen.
Typy ocen- metody obiektywne- faktyczna produkcja, ilość zmarnowanego materiału,
odsetek wyrobów wadliwych, wartość sprzedaży, sprawdzian działania. Metody
krytyczne- szeregowanie, punktowanie, behawioralnie uwarunkowana skala ocen.
Schemat ocen- Schemat ocen to inaczej wykaz kryteriów branych pod uwagę przy
ocenie pracowników oraz nadanie tym kryteriom odpowiedniej ilości punktów.
Wyróżnia się kryteria węzłowe oraz składające się na te kryteria szczegółowe. Liczba
kryteriów nie może być ani zbyt duża, ani mała Ten etap jest najbardziej
pracochłonny wymaga bowiem uwzględnienia mocnych i słabych stron pracowników
w powiązaniu z celami działania przedsiębiorstwa oraz jego jednostek
organizacyjnych. Schemat ocen należy skonstruować oddzielnie dla grup
pracowników, komórek, a nawet stanowisk ze względu na odmienność ich celów.
Ponad to schemat kształtuje sposób motywacyjnego oddziaływania ocen na
pracowników. Udział poszczególnych kryteriów w ocenie wyznacza kierunek
motywowania.
Kryteria ocen- kryteria to ważne czynniki wpływające na efektywność pracy, które
podlegają ocenie np. Ilość podpisywanych umów. kryteria:
kwalifikacyjne - wykształcenie, doświadczenie, wyszkolenie, umiejętności,
predyspozycje,
efektywnościowe - ilość wykonanej pracy, jakość wykonanej pracy, terminowość
wykonywanych zadań, efekty ekonomiczne, w tym: wielkość osiągniętego zysku na
pracownika, wartość sprzedaży, koszty realizacji powierzonych zadań,
behawioralne - gotowość doskonalenia zawodowego, wytrwałość, lojalność,
profesjonalizm w działaniu, stosunek do klientów, przełożonych i współpracowników,
osobowościowe - kreatywność, odpowiedzialność, dynamizm działania, temperament,
rzetelność, odporność na stres.
21. Etapy procesu budowy systemu oceny pracowniczej
ustalenie celów ocen systemowych, ustalenie osób podlegających ocenianiu, wybór
metod i technik oceniania oraz kryteriów i wag, ustalenie osób dokonujących oceny
w tym także samooceny pracownika, zaprojektowanie i przetestowanie arkusza ocen
(ewentualna weryfikacja arkusza),
zapoznanie pracowników z systemem oceniania oraz przeszkolenia osób
oceniających. Ocena, informacja zwrotna.
22. Metody, techniki i instrumenty oceniania
metody oceny dzieli się na dwie grupy: Metody absolutne- Polegają na
porównywaniu wyników osiągniętych przez pracownika z ustalonymi wcześniej
standardami. Do najbardziej rozpowszechnionych metod absolutnych należą: Zwykły
zapis (ocena opisowa) to charakterystyka poszczególnych osób ocenianych wyrażona
w formie pisemnej, która daje oceniającemu dużą swobodę sporządzania opisów
efektów pracy osiąganych przez pracowników Zalety: prostota i możliwość
szerokiego opisu Wady: brak mierników oceny i możliwości porównania
Metoda wydarzeń krytycznych (incydentów krytycznych), jest metodą opisową i
polega na wykonywaniu zapisów kluczowych (krytycznych wydarzeń) które dotyczą
zachowania ocenianych pracowników. Przez zdarzenie krytyczne należy rozumieć
takie zachowanie pracownika, które jest jego sukcesem lub porażką. Zalety:
możliwość uzyskania informacji o konkretnych zachowaniach, metoda przeciwdziała
uśrednianiu ocen Wady: trudność w rejestracji wszystkich zachowań, gdyż
wymagałoby to ciągłej obserwacji
Metoda porównywania ze standardami, polega na tym, że dokonuje się porównania
uzyskanych efektów pracy oraz zachowań z ustalonymi wcześniej standardami,
metoda opiera się na tzw. Profilach kompetencyjnych stanowisk Zalety: możliwość
obiektywizacji oceny, duża przejrzystość oceny Wady: metoda wymaga
ustandaryzowania zachowań oraz wyników pracy
Skale ocen, należą do najbardziej rozpowszechnionych metod oceniania i służą do
pomiaru natężenia, do pomiaru takich cech pracowników jak wiedza, umiejętności
praktyczne, zachowanie i inne uznawane za istotne ze względu na pełnione role
ocenianych pracowników
Metoda testowa, jest wykorzystywana do uwzględnienia natężenia takich cech
osobowych jak: zdolności przywódcze i zdolności działania w warunkach stresu.
Metoda ta ma zastosowanie przede wszystkim przy przyjmowaniu nowych
pracowników
Metoda assesment center, kompleksowa metoda oceniania która polega na badaniach
testowych, oraz wykonywaniu przez pracowników zestawu badań i ćwiczeń w
warunkach zbliżonych do rzeczywistych, charakterystycznych do zajmowanego
stanowiska
Metoda oceniania przez określania celu, nawiązuje do metody zarządzania przez cele
i polega na wspólnym ustalaniu celu na każdym stanowisku przez przełożonego i
podwładnego, a następnie po upływie czasu wspólnej oceny stopnia realizacji tych
celów
Metoda 360®, nowoczesna technika oceniania pracowników charakteryzująca się
tym, iż oceniany pracownik (lub zespół osób) otrzymuje informację zwrotną na temat
swojej pracy. Informacje te są zbierane na podstawie opinii wyrażonych przez
określone grupy respondentów, najczęściej tych, którzy współpracują z ocenianym
pracownikiem, oraz odczuwają wpływ jego działań.
Metody relatywne Charakteryzują się porównywaniem pracowników między sobą.
Ranking, jest prostą metodą oceny, polega na uszeregowaniu pracowników zgodnie z
przyjętym kryterium od największego do najmniejszego. Metoda może służyć
głównie do oceny małych grup pracowniczych
Porównywanie parami, polega na dokonywaniu przez oceniającego na podstawie
wcześniej ustalonego kryterium porównania każdego pracownika z każdym z
pozostałych. Oceniani łączeni są w pary i każdy z nich jest jako lepszy lub gorszy.
Metody wymuszonego rozkładu, nazywana jest metodą rozkładu normalnego,
nawiązuje ona do prawdopodobieństwa rozkładu normalnego danej cechy, inaczej
tzw. Rankingu grupowego. Metoda ta może być przydatna przy dużej grupie
podwładnych.
Metoda port folio personalnego, nawiązuje do znanej metody BCG, zakłada ocenę
pracowników przy dwóch kryteriach: efektywność pracy pracownika, potencjał
rozwojowy pracownika (najlepsi – orły, solidni pracownicy – woły robocze,
pracownicy problematyczni - ???, pracownicy mało przydatni – uschnięte drzewa)
23. Błędy oceniania
brak obiektywizmu - dokonywanie oceny wszystkich zjawisk przez pryzmat
własnych, doświadczeń, przekonań i oczekiwań, sugerowanie się wcześniejszymi
ocenami lub postrzeganie ocenianego w związku z tylko jednym faktem,
"szufladkowanie" ocenianego na podstawie jednego zdarzenia, fałszywa interpretacja
zachowań pracownika, samospełniająca się przepowiednia (nieuzasadnienie źle
oceniani pracownicy pracują gorzej), ocenianie na podstawie pierwszego wrażenia,
ocenianie na podstawie ostatniego wrażenia, nadmierna pobłażliwość lub surowość,
naginanie cech ogólnych do własnych wrażeń, zasugerowanie się jedną cechą
pracownika,
przenoszenie własnych cech na ocenianego, przypisywanie innym cech, których
oceniający nie posiada, uśrednianie ocen, przyznawanie przeciętnych punktów na
skali, ocena na podstawie wyglądu, zawyżanie ocen odpowiednio do miejsca w
hierarchii, zniekształcenie oceny będące wynikiem różnic kulturowych,
niepoinformowanie pracowników o wynikach oceny, nieprawidłowości związane z
niedopracowaniem celów, zasad i metod oceniania, nieprawidłowości wynikające z
nieprzestrzegania ustalonych procedur, brak konsekwencji w stosowaniu przyjętych
kryteriów i zasad przebiegu oceny, brak akceptacji oceny przez pracowników,
niespójny system ocen,zaniechanie modyfikacji systemu ocen.
24. Zinterpretuj określenia: kształcenie pracowników, szkolenie
pracowników, doskonalenie personelu.
Kształcenie personelu- „proces uzupełniania przez pracowników wiedzy niezbędnej
do prawidłowego wykonywania zadań na aktualnym stanowisku pracy oraz
stwarzanie możliwości dodatkowego rozwoju, umiejętności i kompetencji pod kątem
awansu, przesunięcia lub zmiany organizacyjnej”
szkolenie pracowników- Szkolenie personelu, inaczej nauczanie, jest procesem
wystepującym zarówno w postaci czynności przypadkowych, jak i w tych sytuacjach
kiedy jest to systematyczny, planowany i bezpośrednio kierowany proces szkolenia -
uczenia się. Zgodnie z powyższą definicją zamieszczoną w książce pod redakcją
T.Waścińskiego oraz K.Kiedrowskiej szkolenie może przebiegać na dwa sposoby.
Pierwszym jest przypadkowe zetknięcie się pracownika z danym problemem,
sytuacją, która okazuje się dla niego nowym doświadczeniem, uzupełnieniem jego
dotychczasowej wiedzy. Drugim sposobem jest poznanie przez pracownika
rzeczywistości w sposób w pełni przewidziany i kontrolowany.
Doskonalenie personelu- ?
25. Proces szkoleniowy w przedsiębiorstwie i jego struktura
Identyfikacja potrzeb szkoleniowych.Ustalenie szczegółowych celów szkolenia.
Wybór odpowiedniego typu szkolenia. Planowanie i projektowanie szkolenia oraz
oceny. Odprawa przedszkoleniowa. Realizacja programu szkoleniowego.
Zatwierdzenie oczekiwanych wyników i planu działania. Wdrożenie uzyskanej
wiedzy. Analiza skuteczności wdrożenia.Pomiar efektywności.
26. Metody i techniki szkoleń
Podstawowe metody szkoleń. zadana lektura - metoda ta polega na przestudiowaniu
przez pojedynczego pracownika lub grupę pracowników określonego tekstu o
charakterze edukacyjnym, lektury mogą być przygotowane specjalnie dla celów
szkoleniowych, ale nie muszą; szkolenie poprzez modelowanie zachowań -
wykorzystanie nagranego na taśmie wideo modelu pokazujące poprawne zachowanie
i następnie odgrywanie ról przez szkolonych i omówienie poprawnego zachowania.
Wykorzystywane szeroko do szkolenia nadzoru w obrębie stosunków
międzyludzkich; wykłady i ćwiczenia - ustne przedstawienie materiału przez
szkolącego, z ograniczonym udziałem słuchaczy lub w ogóle bez takiego udziału;
obejmują szeroki zakres wiedzy i są organizowane z myślą o pracownikach
wszystkich szczebli; konferencje - dyskusja w małej grupie wybranych tematów,
zwykle prowadzona przez szkoleniowca, jest zwykle realizowana dla menadżerów i
grup specjalistów. Podczas konferencji pracownicy firmy prezentują referaty
dotyczące swojej pracy, pomysłów; czasem na konferencje są zapraszani ludzie z
poza firmy np. doradcy, naukowcy. Udział w takiej konferencji pozwala na
poszerzenie wiedzy nie tylko w wybranej dziedzinie, lecz umożliwią także
pracownikom dużych firm nawiązanie kontaktu z innymi jednostkami. Oczywiście
konferencje mają miejsce również poza firmą i nie muszą być przez nią
organizowane. Specjaliści bywają wysyłani na konferencje naukowe, które - poza
celami merytorycznymi, służą integracji uczestników danego środowiska.
techniki szkolenia na stanowisku pracy, które są wykorzystywane codziennie jako
część specjalnie dostosowanego programu szkoleniowego. Należą do nich
demonstracje, coaching, rotacja stanowisk pracy, planowe nabywanie doświadczenia,
mentoring oraz inne działania zapewniające rozwój osobisty; techniki szkolenia poza
stanowiskiem pracy, stosowane podczas formalnych kursów szkoleniowych poza
miejscem pracy. Należą do nich wykłady, rozmowy dyskusje, metody odkrywcze,
studium przypadku, odgrywanie ról, symulacje, ćwiczenia grupowe, budowanie
zespołów, uczenie się na odległość, szkolenie zewnętrzne, warsztaty, programowanie
neurolingwistyczne; techniki szkolenia na stanowisku pracy lub poza nim - należą do
nich instrukcje, pytania i odpowiedzi, uczenia się przez działanie, zadania, projekty,
czytanie pod kierunkiem, szkolenie wspomagane komputerowo, wideo i wideo
interaktywne.en
27. Zinterpretuj określenia: mentoring i coaching
Mentoring to partnerska relacja między mistrzem a uczniem (studentem,
pracownikiem itp.), zorientowana na odkrywanie i rozwijanie potencjału ucznia.
Opiera się na inspiracji, stymulowaniu i przywództwie. Polega głownie na tym, by
uczeń dzięki odpowiednim zabiegom mistrza, poznawał siebie, rozwijając w ten
sposób samoświadomość i nie lękał się iść wybraną przez siebie drogą samorealizacji.
Obejmuje on także doradztwo, ewaluację o raz pomoc w programowaniu sukcesu
ucznia. Coaching – pomoc i kierowanie rozwojem umiejętności oraz kompetencji
osoby, w określonej dziedzinie prowadzone indywidualnie przez trenera. Jego
istotnym elementem jest partnerska relacja i wzajemne zaufanie między osobistym
trenerem (z ang. Tzw. coach), a jego uczniem/klientem/sportowcem/pracownikiem.
Zasadniczym zadaniem coachingu jest wsparcie osoby objętej coachingniem przez
nią uzgodnionych z trenerem celów. Mentoring – starszy bardziej doświadczony
kolega udziela rad. Demonstrowane przez niego zachowania stanowią wzorzec do
naśladowania. Wspomaga w ten sposób rozwój kompetencji. Bardzo użyteczna
metoda wdrażania do pracy nowo zatrudnionego pracownika.