Gospodarka budżetowa państwa

Polityka budżetowa polega na:

• Regulacji wysokości oraz proporcji dochodów i wydatków budżetowych.

• Obejmuje politykę podatkową oraz politykę wydatków budżetowych.

• Polityka budżetowa jest wyodrębniona ze względna specyfikę

• Jej cele muszą być zgodne z celami polityki gospodarczej i społecznej państwa.

Budżet:

1. Zespół rachunków zestawiających na okres jednego roku kalendarzowego wszystkie wpłaty i obciążenia państwa.

2. Prezentacja programu działania rządu,

3. Zespół narzędzi i środków służących realizacji określonych zadań społ-gosp państwa.

Podział polityki budżetowej w jej stabilizującym działaniu:

1. Polityka pasywna – jeżeli jest nadwyżka podatków to rząd nic z tego nie ma, spłaca długi i wykupuje obligacje,

2. Polityka aktywna – gdy rząd stosuje środki w celu przeciwdziałaniu cyklicznym fluktuacjom

3. oraz w celu stabilizacji cen czy ograniczaniu bezrobocia. Wymaga zmian legislacyjnych.

Podstawowe rodzaje aktywnych posunięć fiskalnych:

• Zmiany stawek i struktury podatków,

• Zmiany wypłat przelewów,

• Zmiany wydatków na roboty publiczne,

Aktywna polityka budżetowa może mieć charakter:

• Ekspansywny – państwo zwiększa własne wydatki, obniża kwoty płaconych podatków lub i jedno i drugie, -pobudza to popyt globalny , wzrost dochodów

• Restrykcyjny – nadmierny popyt globalny jest ograniczany przez zmniejszenie wydatków budżetowych, podwyższenie podatków lub obydwa te instrumenty.

Funkcja polityki budżetowej:

1. Funkcja Alokacyjna – gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków przez państwo jest równoznaczne z dokonywaniem zmian wytwarzanego produktu społecznego (np. między sektor prywatny a publiczny)

   1. sektor publiczny - oddziaływanie na alokację środków pośrednio prze korygowanie cen dóbr. Usług i czynników produkcji, za pomocą podatków i dotacji (subsydiów)

   2. sektor prywatny – proces alokacji następuje przez bezpośrednie określenie środków przeznaczonych na określone zadania.

Zadania (alokacji):

1. Podział czynników produkcji miedzy sektorem prywatnym a publicznym

2. Podział czynników produkcji w ramach sektora publicznego

3. Oddziaływanie na podaż czynników produkcji w ramach sektora prywatnego

Podział czynników produkcji w ramach sektora publicznego:

Usługi publiczne dzielą się na dwie kategorie:

1. Konieczne (nieodpłatne, dostępne dla wszystkich) np. obrona narodowa, administracja itp.

2. pożądane

1. funkcja redystrybucyjna – polega na korygowaniu przez państwo (jst) podziału dochodów, jaki ustala się pierwotnie w wyniku procesów rynkowych oraz świadomym oddziaływaniu na ich kształt.

Sposoby realizacji form redystrybucji:

1. bezpośrednio – redystrybucja dochodów dokonuje się za pomocą systemu podatków i pieniężnych transferów pieniężnych.

2. Pośrednio – dotyczy bezpłatnego lub częściowo tylko odpłatnego zaspokajania określonych potrzeb w ramach usług społecznych (np. oświata, ochrona zdrowia,)

1. Funkcja stabilizacyjna – polega na wykorzystaniu dochodów i wydatków budżetowych dla osiągnięcia makroekonomicznych celów gospodarczych wysokiego stopnia wykorzystania potencjału wytwórczego.

Krzywa Laffella – gdy podatki przekroczą punkt krytyczny% dochody budżetu spadają.

Pojęcie i przedmiot finansów

Finanse – dotyczą zjawisk i procesów pieniężnych, którym najistotniejszym elementem jest pieniądz. Oraz jego rola we współczesnej gospodarce rynkowej.

180 mld – budżet w Polsce

Finanse dotyczą:

1. Zasobów pieniężnych

2. Operacji pieniężnych,

3. Norm regulujących te procesy i zasady

Polityka finansowa polega na wykorzystywaniu finansów, instrumentów finansowych do realizacji celów.

Podział finansów:

• Prywatne: dotyczą zasobów prywatnych

• Publiczne

Procesy polityki finansowej:

1. Realne – tworzące przestrzeń procesów realnych

2. Finansowe

Funkcje finansów:

1. Alokacyjna – gromadzenie zasobów w gospodarce poprzez wykorzystanie środków pieniężnych.

2. Redystrybucyjna – podział dochodów poprzez podatki

3. Kredytowa – wykorzystywana przez banki,

4. Stabilizacyjna – środki by stabilizować gospodarkę

5. Informacyjna – ustalane są różne wskaźniki i wartości gospodarcze.