48. ZZSK-farmakoterapia czy fizjoterapia?

Leczenie ZZSK:

Dotychczas nie udało się znaleźć leku hamującego zmiany w przebiegu ZZSK. Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu preparatów przeciwzapalnych w okresach zaostrzeń choroby. Stosuje się NLPZ. U chorych z obwodową postacią choroby skuteczne bywa podawanie sulfazalazyny. W wyjątkowych przypadkach, z dużym nasileniem zmian zapalnych w stawach obwodowych podaje się glikokortykosteroidy lub leki immunosupresyjne. Nawracające zapalenie tęczówki stanowi również wskazanie do podania glikokortykosteroidów. Od pewnego czasu u chorych na zzsk z ciężkim przebiegiem choroby i dużą aktywnością procesu zapalnego stosuje się leki „biologiczne”.

Zasadniczą rolę w leczeniu zzsk i zapobieganiu kalectwu odgrywa leczenie ruchem. Chory powinien być poinformowany o znaczeniu wykonywania odpowiednich ćwiczeń przez całe życie. Ćwiczenia te są prowadzone w gabinetach kinezyterapii, na oddziałach szpitalnych i w uzdrowiskach. Odpowiednie przeszkolenie umożliwia kontynuowanie kinezyterapii w domu chorego. Stosuje się ponadto fizykoterapię, masaże mięśni okołokręgosłupowych, naświetlania i elektrolecznistwo oraz leczenie balneologiczne (kąpiele borowinowe, solankowe, siarczkowe i radoczynne). Zaleca się, aby chorzy na zzsk co roku korzystali z leczenia uzdrowiskowego.

Rokowanie:

Postęp zmian zależy w dużym stopniu od postępowania leczniczego, szczególnie od codziennej kinezyterapii, która przedłuża okres ruchomości kręgosłupa. Rokowanie co do czasu przeżycia jest dobre, z wyjątkiem przypadków ze skrobawicą nerek i niewydolnością oddechową.

Fizjoterapia:

Aktywność ruchowa jest u chorych istotnym czynnikiem leczniczym. Podstawową metodą leczenia zzsk jest kinezyterapia. Konieczne jest nauczenie pacjenta zestawów ćwiczeń utrzymujących prawidłową postawę i pełny zakres ruchów w stawach biodrowych i kręgosłupie. Ćwiczenia powinny być wykonywane regularnie-przez całe życie.

Plan leczenia pacjenta z zzsk uwzględnia prewencję, opóźnienie rozwoju deformacji lub jej korekcję oraz zaspokojenie potrzeb psychosocjanlych i rehabilitację. O zachowaniu właściwej postawy ciała i ruchomości stawów decydują codzienne ćwiczenia fizyczne i inne działania wspomagające (np. ćwiczenia postawy i gimnastyka lecznicza). Ich celem jest wzmocnienie grup mięśniowych przeciwstawiających się kierunkowi powstawania możliwych zniekształceń.

Farmakoterapia:

Istotną rolę w leczeniu zzsk odgrywają NLPZ, zmniejszające ból i sztywność kręgosłupa. Wysokie dawki tych leków są podawane w okresie zaostrzenia choroby i przy braku przeciwwskazań do ich stosowania.