Dwie teorie dotyczące stresu
Stres jest to określona relacja pomiędzy osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i narażająca na szwank jej dobre samopoczucie. Na ocenę składa się ocena pierwotna i wtórna. Efektem oceny pierwotnej jest poczucie krzywdy/straty, zagrożenie lub wyzwanie
Stres jest to reakcja wobec otoczenia, w którym istnieje zagrożenie utratą zasobów, utrata zasobów lub brak wzrostu zasobów
OGÓLNY ZESPÓŁ ADAPTACYJNY
Reakcja organizmu w odpowiedzi na działanie bodźców szkodliwych (stresujących). Składa się z trzech stadiów:
1.Stadium reakcji alarmowej (następuje mobilizacja sił obronnych organizmu);
2.Stadium odporności (pojawia się przystosowanie do trudnej, obciążającej sytuacji/bodźca);
3.Stadium wyczerpania (silny, długotrwały stres powoduje wyczerpanie energii organizmu, mogą pojawić się choroby psychosomatyczne, czyli spowodowane czynnikami psychologicznymi
STRESORY
Czynniki powodujące stres
Ze względu na ich siłę oraz zakres oddziaływania wyróżnia się:
Dramatyczne wydarzenia o rozmiarach katastrof, obejmujące całe grupy;
Poważne wyzwania i zagrożenia, dotyczące jednostek lub kilku osób;
Drobne, codzienne utrapienia
Ze względu na czas ich trwania wyróżnia się:
Wydarzenia stresowe jednorazowe, zajmujące określony odcinek czasowy, np. zdarzenie jednorazowe;
Wydarzenia periodyczne lub cykliczne, powtarzające się z pewną regularnością;
Stresory chroniczne, działające stale;
Sekwencję, ciąg wydarzeń stresowych, w których stresor inicjujący pociąga za sobą następne;
Radzenie sobie ze stresem
Stale zmieniające się poznawcze i behawioralne (związane z zachowaniem) wysiłki, majace na celu opanowanie określonych zewnętrznych i wewnętrznych wymagań, ocenianych przez tę osobę jako obciążające lub przekraczające jej zasoby
Radzenie sobie ma dwie funkcje:
Instrumentalna, czyli zadaniowa, zorientowana na rozwiązanie problemu
Samokontrola emocji
Style radzenia sobie ze stresem:
Styl skoncentrowany na zadaniu – tendencja do podejmowania wysiłków zmierzających do rozwiązania problemu poprzez poznawcze przekształcenia lub próby zmiany sytuacji. Główny nacisk położony jest na zadanie lub planowanie rozwiązania problemu;
Styl skoncentrowany na emocjach – tendencja do koncentracji na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, takich jak złość, poczucie winy, napięcie;
Styl skoncentrowany na unikaniu – tendencja do wystrzegania się myślenia, przeżywania i doświadczania stresowej sytuacji. Styl ten może przybierać dwie formy: angażowanie się w czynności zastępcze (np. objadanie się) albo poszukiwanie kontaktów towarzyskich.