Dlaczego dziecko ze spastycznością kkd (mpd) nie przyjmuje z siadu klęcznego klęku prostego?
- z powodu przykurczu m. lędźwiowo – biodrowych
- z powodu przykurczu głowy prostej m. czworogłowego uda
- wskutek osłabienia m. pośladkowych wielkich( prostują staw biodrowy)
- niedostateczna równowaga
Przykurcz odwiedzeniowy
Przykurcz lewej nogi – miednica skraca się i opada
Prawa noga – miednica lekko się unosi
Przykurcz przywiedzeniowy lewego biodra
Przykurcz lewego biodra – miednica(biodro) unosi się do góry, skośne ustawienie miednicy
Badamy testem Thomasa( przykurcz zgięciowy biodra)
Głowa prosta m.czworogłowego – p.w leżenie na brzuchu zginanie stawu kolanowego rozciąga ten m. i pociąga za sobą głowę prostą uda, biodro(miednica) idzie do góry – przykurcz g. prostej m. czworogłowego
Lordoza w odc. L- s zwiększa się
Uszkodzenie m. czworogłowego uda
Przyczyna: naciągnięcie, naderwanie mm, ból obwodowy związany z przyczepem obwodowym tego mięśnia
Naciągięcie
Pw siad prosty, swobodny wyprost kolana – stawiamy opór, jeśli przyczyną jest przeciążenie to pojawi się ból
Pw leżenie na brzuchu, bierne zginanie kd testowaej, przeprost w biodrach, kolanach, następnie max zgięcie w stawie kolanowym, przyczyną jest krwiak, następuje zmiana obwodu uda(15cm od podstawy rzepki), jeżeli przeciążenia takie noszą za sobą przykurcz g. prostej m. czworogłowego uda( przyczep na miednicy) to obserwuje się unoszenie miednicy w przodopochyleniu i pogłębienie lordozy
Czworogłowy uda
Pp Głowa boczna – k udowa
Pp głowa przyśrodkowa
Pk guzowatość piszczeli(w linii środkowej piszczeli)prostujemy kolano stopą zahaczamy o coą i wtedy się napina więzadło właściwe rzepki, bol z tym związany MARTWICA ASEPTYCZNA K. PISZCZELI. Dotyczy osób u których wiek wynosi 10 – 12 lat, częściej chłopcy niż dziewczęta, odżywianie biegnie przez tzw. Chrząstkę wzrostową, dochodzi do zaburzenia ukrwienia tej kośći, guzowatość może ulec rozfragmentowaniu, np. na 3 kawalki, ponieważ dochodzi do odwapnienia , potem następuje uwapnienie a następnie zrost tej kości.
Ból w przedniej powierzchni rzepki( f. rzepki prostowanie stawu kolanowego) – rzepka jest pogrubiała, skóra jest napięta, zaczerwieniona – ZAPALENIE KALETKI PRZEDRZEPKOWEJ – najczęściej parkieciarze, ogrodnicy ( Ci którzy dużo klęczą) kolano jest pogrubiałe, ponieważ jest dużo płynu maziowego w kaletce
Dochodzi do bólów kończyny, a w następstwie do uszkodzeń łąkotki (wykonujemy RM – obraz tkanek miękkich0
Artroskopia – ocena stawu kolanowego, wprowadza się grubą igłę do stawu kolanowego
(0,5 cm średnicy)jest wbudowana komora, widać wnętrze stawu kolanowego, przed zabiegiem wstrzykuje się sól fizjologiczną te fragmenty pływają w soli fizjologicznej
Są zablokowania zakresu ruchów szczególnie wyprostu. Ciała wolne wydzielają się z tkanki podchrzęstnej stawu kolanowego.
Kontrast – płyn który wprowadza się do stawu kolanowego.
Ból w obrębie stopy – diagnostyka skręcenia supinacyjne, rozerwania więzadeł i torebki stawowej w okolicy stawu skokowo – piętowego po stronie bocznej, zasiniona (krwiaki, siniaki) rozerwanie n. krwionośnych, trzeba leczyć, ponieważ jest słaba siła mm. Strzałkowych. Jeżeli nie doleczymy to przejdzie w stan ….. skręcenia stopy, szybko może dojść do skręcenia stawu. Można zabezpieczyć w następujący sposób:
- dopasować odpowiedni stabilizator, który daje uczucie sztywności
- obuwie wyższe ponad kostkę
- półbuty – wkładka pronacyjna, podnosząca boczną stronę stopy
Obuwie o szerokim obcasie
- obcas lekko symetryczny i wysunięty po stronie bocznej żeby zapobiec supinacji
Rozluźnienie więzadeł w nawykowym skręceniu stopy – szyny strzałkowe mocowane są do butów, blokują staw skokowo goleniowy u młodych ludzi nie jest wskazane
Skręcenie opatrunek gipsowy jest dobry
Źródła bólu w obrębie stopy – ból w okolicy podeszwowej.
Przyczyny – w czasie chodzenia –przeciążenie rozcięgna podeszwowego pd k. piętowej ku przodowi do stawów śródstopno palcowych. Obciążenia: biegi, skoki. Diagnostyka oparta na palpacji, zginamy grzbietowo palce i naciskamy palcem w rozcięgno, gdzie pacjent skarży się na ból. Miejsce bólu jest charakterystyczne i dokuczliwe. Ból podczas wstawania, np.. z łóżka. Wkładki żelowe maja zdolność do amortyzacji. Od strony podeszwowej w obrębie stopy trzeba zrobić normalne wkładki, pod pięte z zagłębieniem, odciążają stopę(piętę?)
Przeciążęnie pod samą k. piętową – ból wkładki żelowe mają istotne znaczenie.
Ostroga piętowa – wapnienie przyczepu rozcięgna od k. piętowej na RTG widać dobrze, bóle nie są związane z ostrogą, ale z kaletka pod piętą, identyczne postępowanie j.w
U osób starszych dochodzi do ścieńczenia amortyzacji skóry w strefie pięty – pojawia się ból.
Oslabieniu ulega zdolność amortyzacyjna, gdzie pojawia się ból w okolicy pod głową II i III kości śródstopia. Bo są one najbardziej wysunięte do przodu, wkładki szelowskie, u kobiet w wieku i powyżej 50 r. ż. Co jest przyczyną? Wysokie obcasy, zabezpieczyć możemy w następujący sposób, aby nie doszło do przeciążeń pod głowami kk. Śródstopia:
- ćwiczyć mm zginacze palców w stawach śródstopno palcowych, znajdują się na stronie grzbietowej stopy
Przyczyna bólu ze strony podeszwowej – uprawia sport, sport wyczynowy, złamania zmęczeniowe, złamania marszowe przede wszystkim II k. śródstopia, linia złamania jest grubości włosa. Z biegiem czasu linia ta poszerza się.
Nastawienie anatomiczne w stawach śródstawowych, gdy się rozchodzą powierzchnie stawowe
Ból kolana źródło bólu poza kolanem, koksartroza, zmiany zwyrodnieniowe w stawie biodrowym. Ocena funkcjonalna – zmniejszona ruchomość w stawie biodrowym, stosuje się fizjoterapię, diatermię, krioterapię , nagrzewania
Fizjoterapia nie będzie skuteczna wtedy kiedy chrząstka stawowa ulegnie całkowitemu zniszczeniu i tra się o siebie powierzchnie kostne, bo są one najbardziej unaczynione i unerwione.
Trójgłowy ramienia
f. prostuje łokieć
pp 2 głowy (boczna i przyśrodkowa) k. ramienna
3 głowa (stabilizuje mięsień z łopatką) guzek podpanewkowy łopatki
Pk wyrostek łokciowy k. łokciowej
Dwugłowy Ramienia
f. zgina łokieć odwraca – supinuje przedramię, przy odwróceniu m. dwugłowy wyłącza się
Pp głowa długa - guzek nadpanewkowy łopatki
Pp głowa krótka wyrostek kruczy łopatki
Pk k. promieniowa
Dwugłowy uda
f. zgina staw kolanowy
m. dwustawowy bo przebiega nad dwoma stawami – kolanowym i biodrowym
pp: guz kulszowy, drugi na k. udowej
pk: głowa k. strzałkowej( obok niej przebiega n. strzałkowy)
Ramienny
Pp k ramienna
Pk.k. łokciowa
Trójgłowy goleni
f. zgina kolano, zgina podeszwowo stopę
pp 2 głowy nad kłykciami k. udowej
pp 3 głowa na k. piszczelowej
pk. Guz piętowy
Ból w m. trójgłowym goleni
– zerwanie ścięgna Achillesa(nie ma bólu) – np. podczas grania w siatkówkę, badamy: zgięcie podeszwowe stopy brak możliwości chodzenia na palcach
Przy naderwaniu – próba stania na palcach powoduje ból
Dlaczego dziecko z uszkodzeniem oun nie potrafi rozebrać się z bluzki / koszuli rozpinanej z przodu?
- opóźnienie rozwoju psychicznego
- brak planu ruchu w OUN – brak pamięci ruchowej – apraxia, dyspraxia
- nadmierne napięcie mm kkg ( co contraction)
- ATOS – odruch szermierczy (u sportowców)
- brak funkcjonalnych wzorców ruchu (które ułatwiają wykonywanie konkretnych czynności)
- patologiczne wzorce ułożenia
- przykurcze: strukturalne ruch bierny jest niemożliwy
Funkcjonalne(wzrost napięcia) ruch bierny jest możliwy
Badania diagnostyczne i funkcjonalne jako podstawa tworzenia, weryfikacji i modyfikacji programu rehabilitacji.
Podstawy programowania rehabilitacji, kontrolowania jego przebiegu i dostosowania postepowania fizjoterapeutycznego do celów kompleksowej rehabilitacji osób dorosłych, dzieci i młodzieży z rozmaitymi dysfunkcjami.
Dobieranie zabiegów fizjoterapeutycznych i metod fizjoterapii stosownie do rozpoznania klinicznego, okresu choroby i funkcjonalnego stanu rehabilitowanej osoby.
Kontrolowanie wyników rehabilitacji oraz prowadzenie odpowiedniej dokumentacji.
Zasady oprogramowania rehabilitacji.
Rodzaj, stopień ciężkości i okres schorzenia.
Stan aktualny schorzenia i prognoza co do wyłączenia i przewidywanego rodzaju niepełnosprawności, jako baza wyjściowa do tworzenia programu rehabilitacji.
Etapy, cele i hierarchia rehabilitacji a program rehabilitacji.
Schematy ogólne programu rehabilitacji osób z różnymi dysfunkcjami.
Program optymalny i program minimum.
Indywidualne podejście do programu rehabilitacji.
Czynniki determinujące program rehabilitacji.
Czynniki decydujące o konieczności zmiany programu rehabilitacji.
Powodzenia i niepowodzenia dotychczasowej rehabilitacji jako podstawa weryfikacji i modyfikacji programu rehabilitacji.
Problem podtrzymywania faktów i dalszej rehabilitacji w przypadku wyczerpania potencjału rehabilitacyjnego.
Rozwiązania alternatywne odnośnie celów doraźnych oraz wyboru środków i metod w programie rehabilitacji.
Kryteria wyboru alternatywnych rozwiązań.
Najczęstsze błędy popełniane przy programowaniu rehabilitacji.
Dogmatyzm i schematyzm jako przykład niewłaściwego podejścia do programowania rehabilitacji.
Negatywne skutki niewłaściwie zaprogramowanej rehabilitacji.
Wyniki badań jako podstawowe kryterium wyboru optymalnych rozwiązań i jako źródła postępów rehabilitacji.
Badania diagnostyczne i funkcjonalne jako podstawa tworzenia, weryfikacji i modyfikacji programu rehabilitacji.
- Ocena pacjenta; wiek, płeć
- Obecna sprawność w odniesieniu do jego środowiska(samodzielność w mieszkaniu i na zewnątrz, w zakresie lokomocji oraz w zakresie samoobsługi)
- w odniesieniu do narządu ruchu:
Ocena kręgosłupa – krzywizny w płaszczyźnie strzałkowej, czołowej i poprzecznej.
- Ruchomość kręgosłupa
-SZYJNEGO zgięcie, wyprost, pochylenie na prawo, na lewo, skręt w prawo i skręt w lewo
-PIERSIOWEGO – zgięcie i wyprost – TEST OTTA – (od wyrostka C7 do wyrostka kolczystego w odległości 30 cm poniżej. Przy skłonie wzrasta odległość 2 – 4 cm, przy wyproście zmniejsza się o 1 do 2 cm
Ruchy skrętu w prawo, ruchy skrętu w lewo, pochylenie na prawo i pochylenie na lewo
- LĘDŹWIOWEGO – TEST SCHOOBERA – zgięcie i wyprost ( od wyrostka kolczystego S! do wyrostka kolczystego 10 kręgu 10 cm powyżej. Pomiar w zgięciu wzrasta do 15 cm. W wyproście zmniejsza się do 8 cm
- OCENA STAWÓW KRZYŻOWO – BIODROWYCH – TEST MENELLA leżenie przodem jedną ręką naciskamy na kość krzyżową, drugą podnosimy za udo do przeprostu kd. Wystąpienie bólu może wykazywać zajęcie stawów krzyżowo – biodrowych.
OCENA KKD pomiar długości kończyn orientacyjny podczas stania z oceną położenia kolców biodrowych przednich górnych(wykorzystanie podkładek pod stopę dla pomiaru wyrównania)
POMIAR DŁUGOŚCI BEZWZGLĘDNEJ od krętarza wielkiego do szczytu kostki bocznej
POMIAR DŁUGOŚCI WZGLĘDNEJ od kolca biodrowego przedniego górnego do szczytu kostki przyśrodkowej
POMIAR DŁUGOŚCI POŚREDNIEJ kolec biodrowy przedni górny do szczytu kostki przyśrodkowej
Skrócenie długości względnej – zwichnięcie w stawie biodrowym – głowa w stawie biodrowym opuszcza swoją panewkę i idzie do góry
Przy różnicy w długości bezwzględnej w celu określenia miejsca skrócenia mierzymy:
- długość uda od szczytu krętarza wielkiego do najbardziej wysuniętego pktu krawędzi kłykcia bocznego uda
- długość goleni- od krawędzi kłykcia bocznego piszczeli do szczytu kostki bocznej
Przyczyny różnicy długości względnej kk(skraca się odcinek pomiędzy pomiędzy KBPG)
- zmiany w biodrze: podwichnięcie, zwichnięcie biodra, martwica aseptyczna głowy kości udowej – choroba Perthesa, złuszczenie(epifizediza) głowy k. udowej, biodro szpotawe
- zniekształcenia kkd( kolana szpotawe, koślawe)
Przyczyny tych zniekształceń:
- choroby metaboliczne
- u dzieci uszkodzenie chrząstki wzrostowej po jednej stronie uda lub piszczeli uszkodzenie po stronie bocznej – koślawość, po stronie przyśrodkowej – szpotawość kolan
Szybki wzrost chrząstki wzrostowej – uszkodzenie chrząstki wzrostowej następuje przemieszczenia chrząstki stawowej (nie ma gładkości, wzrasta ziarnina, pojawia się ból i zmiany zniekształcające
Złamanie śródstawowe – leczenie operacyjne, u młodych ludzi może przebiegać przez nasadę, jak i chrząstkę stawową – dochodzi do zahamowania wzrostu równomiernego, np. k. udowej
Uszkodzenie chrząstki po stronie przyśrodkowej to piszczel i k. udowa rośnie po stronie bocznej
Uszkodzenie chrząstki po stronie bocznej to piszczel i k. udowa rośnie po stronie przyśrodkowej
Kolana koślawe – pomiar długości od kostek przyśrodkowych goleni przy kolanach złączonych w pozycji leżącej
Kolana szpotawe – pomiar odległości pomiędzy stroną przyśrodkową ud przy złączonych kostkach przy złączonych stopach
Zniekształcenia stóp: stopy koślawe, szpotawe, zniekształcenia koślawe paluchów i palców, palce „młoteczkowate”, „palce szponiaste”
Pomiary ograniczeń ruchów w stawach śródstopno - palcowych(goniometrem ze znajomością testu palcowego)
Stopa koślawa – pięty się rozjeżdżają, boczna jest mniej obciążona, przyśrodkowa bardziej, czynne zginanie i czynne rozstawianie palców, stopa w zgięciu grzbietowym i zginać palce
Pomiary zakresu ruchów w stawach
- biodrowych – zgięcie, wyprost, odwiedzenie, przywiedzenie, rotacja zewnętrzna i wewnętrzna
- kolanowych – zgięcie i wyprost
Stopy – zgięcie grzbietowe, podeszwowe, supinacja, pronacja, zgięcie podeszwowe palców
Badania diagnostyczne kkg
- obserwacja ułożenia kk
- kk zwisająca PORAŻENIE SPLOTU RAMIENNEGO
- k w zgięciu w łokciu, pronacji przedramienia, ręka zamknięta w pięść – porażenie spastyczne o różnej etiologii
Neurotmezis – przerwanie nerwów na całej długości (czym mniejszy wiek pacjenta tym trudniej zszyć) okołoporodowe uszkodzenie splotu ramiennego
Aksonmezis –przerwanie włókienek wewnątrz nerwu – dobrze rokuje regeneracja nerwu 1 mm na dobę
Duży efekt – gdy jest operowany górny splot nerwowy(nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, naramienny
Mały efekt – gdy są uszkodzone sploty dolne i nerwy głębiej położone
Jak rozpoznać uszkodzenie splotu nerwowego? Jest silne napięcie mięśni w uszkodzonym miejscu
MPDz – wiotkie i spastyczne(wzmożone napięcie mięśniowe) 3 rodzaje
- uszkodzenie 1 półkuli mózgu podczas porodu lub ciązy połowiczy niedowład spastyczny(jest asymetria w ruchu lub w ułożeniu) zmiana ułożenia noworodka z pleców na brzuch i odwrotnie, może być asymetria tylko w leżeniu na plecach
- obustronne porażenie kurczowe –– niedowład spastyczny dotyczy kkd, kkg są zdrowe, brak możliwości ruchów precyzyjnych, przykurcze w stawach biodrowych, koślawość stóp
- obustronne porażenie połowicze – porażenie(spastyczność) kg 2 postacie cięższa i lżejsza, szanse na wykonywanie ruchów celowych przy dobrej rehabilitacji, dziecko nie miało możliwości dostania rączkami do twarzy, czucie w mózgu, np. pacjent nie ma stopy, a ma czucie, bo drogi czucia zostały zachowane i mózg przeywarza te informacje
Zwiększona spastyczność – rozciągamy m. trójgłowy RR zginamy i rozprostowywujemy, są trudności bo jest bardzo duża spastycznośc, rehabilitacja metodą NDTh Bobath
Ocena zakresu ruchów czynnych i biernych w stawie barkowym
Ruchy czynne; odwodzenia, przywiedzenia, zgięcia, wyprostu, rotacji zewnętrznej i wewnętrznej
Brak odwiedzenia przyczyna: uszkodzenie mięśnia naramiennego, m. nadgrzebieniowego
Różnica między porażeniem a niedowładem
PORAŻENIE – nie ma śladu ruchu
NIEDOWŁAD – występuje niewielki ruch