SCENARIUSZ

DYPLOMOWEJ LEKCJI RYTMIKI

w Szkole Muzycznej II st.

Im. Zygmunta Noskowskiego w Gdyni

w klasie I

Prowadząca: Anna Kozakiewicz

Data: 29.03.2014r.

Czas trwania zajęć: 45 min

ZAŁOŻENIA EDUKACYJNE ZAJĘĆ

Temat lekcji: Dynamika, artykulacja i tempo w muzyce i ruchu – różne formy ćwiczeń metrorytmicznych, ekspresyjnych i głosowo – ruchowych utrwalających wartości: ćwierćnuta, ósemki, półnuta, cała nuta i półnuta z kropką. Echo rytmiczne polimetryczne.

Typ lekcji: Lekcja utrwalająca.

Czas trwania lekcji: 45 minut

Cel główny lekcji: Utrwalanie poznanych wartości rytmicznych, utrwalenie pojęć dynamicznych, artykulacyjnych i tempa.

Cele szczegółowe:

Uczeń zna:

• wartości rytmiczne: ćwierćnuty, ósemki, półnuty, półnuty z kropką, całą nutę,

• pojęcia: piano, forte, mezzopiano, mezzoforte, staccato, legato, portato, largo, moderato, presto,

• pojęcie polimetrii,

• Gamę C – dur i jej triadę.

Uczeń potrafi:

• wykonać poprawnie rytm w zmiennym metrum nogami oraz ruchem swobodnym,

• taktować w metrum i ,

• wykonać polimetrię sukcesywną,

• wykonać rytmy w echu polimetrycznym,

• reagować na hasła i polecenia nauczyciela,

• świadomie słuchać konstrukcji melodyczno – rytmicznych,

• zaprezentować swoje działania,

• współpracować z prowadzącym zajęcia,

• współpracować w grupie rówieśników,

• skoncentrować się oraz zaangażować podczas zajęć.

Formy organizacji:

• indywidualna

• grupowa

Formy aktywności muzycznej:

• słuchanie

• śpiewanie

• ruch

• gra na instrumentach

Metody:

Dydaktyczne:

• ekspozycji

• praktyczna

Specyficzne:

• problemowo-analityczna

• problemowo-odtwórcza

• analityczno-percepcyjna

• aktywnego słuchania muzyki

• organizowania i rozwijania działalności muzycznej

Pomoce dydaktyczne:

* fortepian

* muzyka (nagranie CD): Mrówki, Wojciech Kilar; Common Threads Bobby McFerrin,

* chustki – po jednej dla każdego ucznia

* plansze z symbolami dynamicznymi, artykulacyjnymi i tempa (piano, forte, mezzopiano, mezzoforte, staccato, legato, marcato, largo, moderato, presto)

* klawesy – po parze dla każdego ucznia

PLAN LEKCJI

Wstęp

1. Powitanie (0,5min)

2. Wstęp do lekcji (2min.)

3. Ćwiczenie inhibicyjno – incytacyjne (3min.)

Realizacja tematu

1. Przypomnienie znaczenia pojęć dynamicznych, artykulacyjnych i określeń tempa (3min.)

2. Zadanie ekspresyjne w formie ronda (6min.)

3. Opracowanie ruchowe rytmu (7min.)

4. Rozśpiewanie (5min.)

5. Ćwiczenie polimetryczne 3 – głosowe (7min.)

6. Echo polimetryczne na instrumentach (5min.)

Zakończenie

1. Ćwiczenie relaksacyjne (5min.)

2. Podsumowanie zajęć (1min.)

3. Pożegnanie (0,5min.)

CZĘŚĆ MERYTORYCZNA

Wstęp

1. Powitanie (0,5min.)

Uczniowie w echu powtarzają melodię powitania.

1. Wstęp do lekcji (2min.)

Uczniowie poruszają się zgodnie z muzyką grana przez nauczyciela na fortepianie. Nauczyciel ustala przestrzeń poruszania się: uczniowie maszerują po kole, biegną po całej sali, podskakują po kwadracie.

Wykonują kolejno: marsz, biegi, marsz, podskoki, marsz.

1. Ćwiczenie inhibicyjno – incytacyjne (3 min.)

Nauczyciel rozdaje po jednej wstążce dla każdego ucznia oraz przedstawia hasła:

Hop – idą cztery ćwierćnuty, chustką zaznaczają pierwszą wartość i kontynuują ruch przez pozostałe wartości

Hip – w miejscu wykonują jeden takt ósemek staccato chustką

Zip – cała nuta w obrocie

Zap – prowadzenie chustki w dowolny sposób w tempie dwóch półnut

Ćwiczenie odbywa się przy muzyce Mrówki w metrum .

Realizacja tematu

1. Przypomnienie znaczenia pojęć dynamicznych, artykulacyjnych i określeń tempa (3min.)

Nauczyciel gra na fortepianie muzykę: piano, forte, mezzopiano, mezzoforte, staccato, legato, marcato, w tempie largo, moderato, presto. Uczniowie wspólnie określają słownie dynamikę, artykulację i tempo. Następnie zadaniem uczniów jest indywidualnie zaprezentować swój pomysł ruchem swobodnym w dowolnie wybranej dynamice, artykulacji oraz tempie. Pozostała część klasy określa przedstawione wykonanie słownie.

1. Zadanie ekspresyjne w formie ronda (6min.)

Nauczyciel wykonuje na fortepianie zróżnicowane części formalne (każda po 4 takty), które gra ćwierćnutami w zróżnicowanym tempie, artykulacji i dynamice wg schematu poniżej:

A - largo, legato, piano

B - moderato, staccato, mezzo piano

C – presto, legato, forte

Uczniowie prezentują ruchowo w formie ronda wszystkie części formalne. Następnie, już tylko słuchając, układają przy pomocy puzzli części formalne, które nauczyciel wykonuje na fortepianie.

1. Opracowanie ruchowe rytmu (7min.)

Nauczyciel przedstawia rytm:

Uczniowie wykonują go klaszcząc, a następnie nogami z taktowaniem.

Kolejnym etapem jest wykonanie ruchem dowolnym z uwzględnieniem wybranej samodzielnie przez ucznia dynamiki, tempa i artykulacji. Uczniowie przy pomocy plansz układają, co zaprezentowała poprzednia osoba.

1. Rozśpiewanie (5min.)

Uczniowie przy akompaniamencie fortepianu powtarzają gamę C-dur i jej triadę z poniższym ostinatem gestodźwiękowym:

- uderzenia o ciało

Następnie śpiewają literowo oraz solmizacyjnie wprawkę głosową:

1. Ćwiczenie polirytmiczne 3 - głosowe (7min.)

Nauczyciel prezentuje 8 gestów odpowiadających dźwiękom gamy. Wykonują kolejno: klaśnięcie, dotknięcie głowy, prawa ręka na lewy bark, lewa ręka na prawy bark, prawa ręka o brzuch, lewa ręka o brzuch, prawa ręka o prawe udo, lewa ręka o lewe udo. Uczniowie śpiewają gamę solmizacyjnie w następujący sposób:

Dodajemy wykonanie półnut nogami i melodię śpiewamy dwukrotnie – nakładamy na siebie 3 czynności równocześnie.

1. Echo polimetryczne na instrumentach (5min.)

Uczniowie siedzą w kole, nauczyciel rozdaje po parze klawesów dla każdego. Pierwsza osoba improwizuje rytm w polimetrii 2/4 i 3/4. W tym czasie pozostali wykonują małe taktowanie adekwatne do metrum, następnie w echu powtarzają rytm. Kolejka prezentowania rytmu przesuwa się po kole w kierunku zgodnym ze wskazówkami zegara.

Zakończenie

1. Ćwiczenie relaksacyjne (5min.)

Grupa leży na podłodze w sporych odstępach. Nauczyciel wywołuje części ciała, które uczniowie napinają, a następnie rozluźniają. Ćwiczenie odbywa się przy muzyce Common Threads.

1. Podsumowanie zajęć (1min.)

Nauczyciel zadaje pytania:

• Jakie ćwiczenia wykonywaliśmy na zajęciach?

• Które były łatwiejsze, a które trudniejsze?

• Jakimi zagadnieniami zajmowaliśmy się podczas zajęć?

1. Pożegnanie (0,5min.)

Uczniowie w echu powtarzają melodię pożegnania.